استقلال یا عدم استقلال مسجد: تحلیلی بر طرح «حمایت از مدیریت، احداث، تجهیز و نوسازی مساجد و نمازخانه های کشور»

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد تهران مرکزی.

2 دانشجوی دکترای حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند.

چکیده

با گذشت نزدیک به چهار دهه از عمر نظام جمهوری اسلامی ایران، مسجد با کمترین حضور در ادبیات حقوقی و به تبع آن، حضور کمرنگ حکومت در اداره آن، عموماً به دست مردم اداره شده و در ارائه فرهنگ و سبک زندگی پیشتاز بوده است. رویکرد حاکم بر طرح «حمایت از مدیریت، احداث، تجهیز و نوسازی مساجد و نمازخانه‌های کشور» که در تاریخ 1394/1/23 به تصویب مجلس و در مورخ 1394/2/15 از طرف شورای نگهبان مغایر با قانون اساسی تشخیص داده شد، تضعیف جایگاه مردم و برجسته نمودن نقش حکومت دراداره مسجد است. در این طرح نخست اینکه به نحوی فراگیر، از احداث تا مدیریت مسجد، ذیل حکومت تبیین شده؛ دوم آنکه نگاه «کمّی» به ساخت مسجد بر دیدگاه «کیفی» غالب شده؛ سه دیگر هم با تجمیع اکثر صلاحیت‌ها و اختیارات در سازمان اوقاف به عنوان مؤسسه‌ای دولتی، سابقه پُر افتخار نظام جمهوری اسلامی ایران در حفظ جایگاه مردمی مساجد نادیده انگاشته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Independence or lack of independence mosque: Study on draft of “support of management, construction, equipping and renovation of mosques and prayer rooms in the country”

نویسندگان [English]

  • Babak Darvishi 1
  • Keyvan Sedaghati 2
1
2
چکیده [English]

After nearly four decades of life of Islamic Republic of Iran, a mosque with a minimum of legal literature and consequently, less control of the government in its administration, are generally governed by the people and has been a pioneer in providing culture and lifestyle. The approach of the draft “support of management, construction, equipping and renovation of mosques and prayer rooms in the country” that have passed the House of representatives dated on 12 April 2015 and were detected inconsistent with the constitution on 5 May 2015 by the Guardian Council, is to weak the position of people and highlighting the role of government in the management of the mosque. In this approach first, so in broad, from construction to management of mosque, the government’s foundation has been explained. Second, qualitative looking on mosque construction is dominant on a qualitative perspective. Third, the integration of competencies and powers of the Endowment as a public institution, the glorious history of the Islamic Republic of Iran to maintain the mosques of the people has been ignored.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mosque
  • Endowments and Charity Affairs Organization
  • Government
  • People
الف ـ کتابها و مقالهها
1. آقامیری، حسن، کیوان صداقتی و وحید آگاه. «بررسی وضعیت حقوقی وقف در جمعیت هلال احمر و عوامل مؤثر بر توسعه آن». طرح پژوهشی، تهران: مؤسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی هلال احمر ایران، 1393.
2. راسخ، محمد، محمد راسخ، «تقریرات درس بررسی تحلیلی مکاتب فلسفی و کلامی در حقوق عمومی»، رساله ا، تهران: واحد علوم و تحقیقات تهران، 1394.
3. صداقتی، کیوان و امیرآفتابی، زهره. «تحدید حق دادخواهی دانشگاهیان توسط شورای‌عالی انقلاب فرهنگی؟!». مجله پژوهشهای حقوقی 15 (1388): 417-433.
4. صداقتی، کیوان. مسجد در نظم حقوقی کنونی. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش، 1393.
5. صداقتی، کیوان. «تأملی بر طرح حمایت از احداث، تجهیز، نوسازی و مدیریت مساجد کشور: مسجد را زیرمجموعه سازمان اوقاف نکنید». روزنامه کیهان 20655 (1392/9/12).
6. گروه گزارش ویژه، «به بهانه بررسی و مطالعه اصلاح ساختار تشکیلات دولتی: چرا کوچک‌سازی دولت؟». مجله تدبیر 154 (1383): 70-77.
7. مشهدی، علی. صلاحیت تخییری: نظام حقوقی صلاحیت‌های تخییری در قوه مجریه. تهران: معاونت حقوقی رییس‌ جمهور، معاونت تحقیقات، آموزش و حقوق شهروندی، 1391.
 
ب ـ قوانین، مقررات و اسناد
1. قانون اداری وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه، مصوب 1289/6/11 مجلس شورای ملی.
2. قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور، مصوب 1367/2/1 مجلس شورای اسلامی.
3. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1358/9/12 همه پرسی.
4. قانون اوقاف، مصوب 1313/10/3 مجلس شورای ملی.
5. قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه، مصوب 1363/10/2 مجلس شورای اسلامی.
6. قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، مصوب 1380/11/27 مجلس شورای اسلامی.
7. قانون راجع به حفظ آثار ملی، مصوب 1309/8/12 مجلس شورای ملی.
8. قانون محاسبات عمومی کشور، مصوب 1366/6/1 مجلس شورای اسلامی.
9. قانون مدیریت خدمات کشوری، مصوب 1386/7/8 کمیسیون مشترک مجلس شورای اسلامی.
10. قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران مصوب 1370/7/21 مجلس شورای اسلامی.
11. قانون نحوه پرداخت محکوم به دولت و عدم تأمین و توقیف اموال دولتی، مصوب 1365/8/15 مجلس شورای اسلامی.
12. آیین‌نامه شورای‌عالی وقف، مصوب 1345 کمیسیون مجلس سنا.
13. مصوبه شماره 462/ د ش شورای‌عالی اداری مورخ 1370/8/15.
14. مصوبه نقشه مهندسی فرهنگی کشور، مصوب 91/12/15 شورای‌عالی انقلاب فرهنگی.
15. نامه قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان به رییس مجلس شورای اسلامی، شماره 418/102/94، مورخ 1394/2/15.
16. نظریه 9/973-1384/2/19 اداره کل حقوقی و اسناد و امور مترجمین قوه قضاییه.