مفهوم شناسی «مبانی» در پژوهش های حقوقی

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 نویسنده مسؤول، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، پردیس قم

2 دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه تهران، پردیس قم

چکیده

واژه «مبانی» از جمله واژگانی است که در پژوهش‌های حقوقی زیاد به چشم می‌خورد. با این وجود حقوقدانان در تعریف این واژه و بیان معنای آن اتفاق نظر ندارند. در این پژوهش تلاش می‌شود با تحلیل تعاریفی که حقوقدانان برای مبانی ارائه کرده‌اند، نشان داده شود که دو مفهوم «نیروی الزام‌آور حقوق» و «دلیل اعتبار» از سایر مفاهیم موجه‌تر‌اند؛ همچنین کوشش می‌شود که مفهوم واژه مبانی با مفهوم واژه‌های برابر و نزدیک آن مقایسه شده وجوه تمایز آن‌ها مشخص گردد. به علاوه تعدادی از آثار حقوقی که در آن‌ها واژه مبانی به کار رفته است مورد بررسی قرار می‌گیرد و از این طریق پرکاربردترین معنای واژه مبانی به کار رفته است مورد بررسی قرار می‌گیرد و از این طریق پرکاربردترین معنای واژه مبانی و نیز برخی از افراد و مصادیق آن معین می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recognizing the Concept of ‘Foundations’ in Legal Studies

نویسندگان [English]

  • Abbas Mansoorabadi 1
  • Javad Riahi 2
1
2
چکیده [English]

The term "foundation" is one of the words that commonly used in legal studies. Lawyers, however, have no consensus about the interpretation of this word and about the explanation of its meaning. This study attempts to indicate that concepts of "compulsory power" and justification of validity" are more justifiable than others through examining the lawers' interpretations.It also tries to determine differences between word foundation and its similar word through comparing their meanings.Besides, it examines a number of legal studies using the word  foundation.In this way, it distinguishes the most prevalent meaning of foundations and some of its factors and referents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foundation
  • Compulsory Power
  • principle
  • Justification of Validity
  • Sources of law
1. آموزگار، مرتضی (1385)، مبانی پذیرش مسؤولیت جرای پزشک غیر مقصر (حاذق و محتاط)، مجله علمی پزشکی قانونی، دوره 12، شماره 2، تابستان 85.
2. الماسی، نجادعلی؛ شفایی، عبادلله (1386)، مبانی احوال شخصیه شیعیان افعانستان، فصلنامه شیعه شناسی، سال 5، شماره 19، پاییز 1386.
3. امامی، محمد؛ موسوی، سیدنصرالله (1383)، مبانی نظری مراجع شبه قضایی و جای گاه آن‌ها در حقوق ایران، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره 21، شماره 2، تابستان 1383.
4. امیدی، جلیل؛ نیکویی، سمیه (1387)، تعریف و مبانی علنی بودن دادرسی کیفری، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 12، شماره 3، پاییز 1387.
5. انجوی‌نژاد، سیدمهدی، امامی، محمد (1383)، تحولات قانونگذاری در بیع وقف و مبانی آن، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 8، شماره 3، پاییز 1383.
6. ایرانپور، فرهاد (1386)، مبانی عمومی قراردادهای نفتی، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 37، شماره 3، پاییز 1386.
7. بابایی، ایرج (1386)، «مبانی نظری رویکرد تحلیل اقتصادی حقوق»، پژوهش حقوق و سیاست، سال نهم، ش 23، پاییز و زمستان 1386، صص 60-13.
8. جعفری، محمدتقی (1387)، مولوی و جهان‌بینی ها، چ ششم، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
9. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1378)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، ج 4، چ اول، تهران: گنج دانش.
10. جوان، موسی(1326)، مبانی حقوق، ج 1، چ اول، تهران: رنگین.
11. حاجی ده‌آبادی، احمد (1388)، جبران خسارت بزه‌دیده به هزینه دولت و نهادهای عمومی، چ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
12. --------------- (1387)، قواعد فقه جزایی، چ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
13. حکمت‌نیا، محمود (1386)، مبانی مالکیت فکری، چ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
14. دهخدا، علی‌اکبر (1389)، لغت‌نامه آنلاین:www.loghatnameh.com
15. راسخ، محمد (1384)، بنیاد نظری اصلاح نظام قانونگذاری، چ اول، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
16. رحیمی، مرتضی؛ سلطانی، عباسعلی (1385)، مبانی فقهی حقوق مالکیت معنوی در فقه شیعه، مطالعات اسلامی، شماره 73، پاییز 85.
17. ساردوئی‌نسب، محمد(1387)، مبانی نظری مسؤولیت مدنی، متصرف در مال غیر، بانک اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی: www.SID.com
18. ساریخانی، عادل (1387)، مبانی خسارت‌زدایی دولتی از بزه‌دیدگان در حقوق جزا و فقه، فصلنامه پژوهش حقوقی دانشگاه قم، سال 1، شماره 1، زمستان 1387.
19. ساکت، محمدحسین (1370)، نگرشی تاریخی به فلسفه حقوق، چ اول، تهران: جهان معاصر.
20. ------------ (1387)، حقوق شناسی دیباچه‌ای بر دانش حقوق، چ اول، تهران: ثالث.
21. سجادی‌نژاد، سیداحمد (1388)، قاعده فقهی، در قواعد فقه جزایی، چ دوم، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
22. ظفری، محمدرضا (1377)، مبانی عدالت جزایی در حقوق اسلامی، چ اول، تهران: امیرکبیر.
23. علیزاده، عبدالرضا (1387)، مبانی رویکرد اجتماعی به حقوق: جستاری در نظریه‌های جامعه‌شناسی حقوق و بنیادهای حقوق ایران، چ اول، تهران: سمت، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
24. فرهنگ فارسی به فارسی آنلاین (1389) : www.farsilookup.com
25. قبولی درافشان، سیدمحمدمهدی (1389)، مفهوم و مبانی استناد قرارداد، فصلنامه حقوق دانشگاه تهران: دوره 40، شماره 1، بهار 1389.
26. کاتوزیان، ناصر (1379)، مقدمه علم حقوق و  مطالعه در نظام حقوقی ایران، چ بیست و ششم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
27. ----------- (1365)، فلسفه حقوق، ج 1، چ دوم، تهران: بهمن شیر.
28. محسنی تبریزی، علیرضا (1379)، مبانی نظری و تجربی وندالیسم: مروری بر یافته‌های یک تحقیق، نامه علوم اجتماعی، شماره 16، پاییز و زمستان 1379.
29. محمدنسل، غلامرضا (1386)، اصول و مبانی نظریه فرصت جرم، فصلنامه حقوق دانشگاه تهران، دوره 37، شماره 3، پاییز 1386.
30. مرورتی، سهراب؛ زرگوش نسب، عبدالجبار (1386)، بررسی مبانی مشروعیت زندان در قرآن کریم، فصلنامه حقوق دانشگاه تهران، سال 37، شماره 2، تابستان 1386.
31. معلوف، لوئیس (1386)، المنجد عربی به فارسی، ج 1، مترجم: محمد بندر ریگی، چ ششم، تهران: ایران.
32. ------------ (1386)، المنجد عربی به فارسی، ج 2، مترجم: محمد بندر ریگی، چ ششم، تهران: ایران.
33. معین، محمد (1389)، فرهنگ فارسی آنلاین: www.rismoon.com
34. ناصری، حسین (1385)، سنجش بنیادهای نظری و مواد اعلامیه‌های جهانی حقوق بشر با مبانی و آموزه‌های قرآنی، مطالعات اسلامی، شماره 71، بهار 1385.
35. نظری توکلی، سعید (1386)، درآمدی بر مبانی حقوقی درمان ناباروری، مطالعات اسلامی، شماره 75، بهار 1386.
36. واعظی، سید مجتبی (1389)، در مقدمه: درآمدی بر حقوق عمومی، مؤلف: الیزابت زولر، چ اول، تهران: جاودانه، جنگل.
37.Hornby, A.S. (1987).Oxford Advanced Learner's Dictionary of Current English. Oxford:
Oxford University Press.
38.Bosley Woolf, Henry (1987). Webster's New Collegiate  Dictionary. Springfield: G. & C. Merriam Company