تأملی بر قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در پرتو مقررات کنوانسیون حقوق اشخاص دارای معلولیت

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

دانشجوی دوره دکترای حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

 با لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون بین‌المللی مربوط به حقوق اشخاص دارای معلولیت، تلاش جامعه معلولان ایران برای پیوستن کشورمان به این کنوانسیون وارد مرحله تازه‌ ای شده و در حال حاضر، لایحه ارجاعی از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی، توسط مجلس تصویب گردیده است. اما در صورتی که این امر مورد تأیید شورای نگهبان قرار گیرد و ایران نیز در شمار دولت‌های عضو کنوانسیون در‌آید، ایجاد طیف گسترده‌ای از تغییرات از جمله اصلاح قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مصوب 1383 اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. متأسفانه در قانون مزبور، حقوق مدنی و سیاسی اشخاص دارای معلولیت به هیچ وجه مورد توجه قرار نگرفته بلکه صرفاً به پیش‌بینی برخی مزایای اقتصادی و اجتماعی برای این قشر بسنده شده است. به عبارت دیگر، قانون جامع حمایت از حقوق معلولان ایران بیش از آنکه قانونی حق‌محور باشد و بر شناسایی و تضمین حقوقی برابر با افراد عادی تأکید کند، نگاهی رفاهی به موضوع دارد. از سوی دیگر، همین قانون نه چندان جامع و نیازمند اصلاح نیز تاکنون جز در موارد محدود و آن‌هم به‌طور نسبی به مرحله اجرا درنیامده اما علت این ناکامی را نیز می‌توان تا حدی در خود قانون جستجو کرد. عدم توجه کافی به نقش افزایش آگاهی مردم و مسؤولان و بویژه خود افراد معلول در ارتقاء حقوق آنان و نیز فقدان ساز و کارهای اجرائی و نظارتی منسجم، منظم و مستقل جهت اجرا و نظارت برمقررات حمایتی مزبور، تأمین اساسی ‌ترین حقوق و آزادی‌های انسانی را برای معلولان کشور دشوار ساخته و به نظر می‌رسد که اصلاح قانون و توجه به موارد مذکور می‌تواند آن را تسهیل نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reflections on "Iranian Comprehensive Code for Protection of the Disabled Persons" in the light of Regulations of "Convention on the Rights of Persons with Disabilities"

نویسنده [English]

  • Elham Yoosefian
چکیده [English]

The purpose of this article is to compare the provisions of the “Iranian comprehensive code for protection of the persons with disabilities” adopted in 2004 with the international criteria reflected in the international convention on the rights of persons with disabilities entered into force in 3 May 2008. This comparison proves a number of changes necessary.
  Recognition of equal civil and political rights for persons with disabilities, prohibition of any kind of discrimination on the basis of disability, establishment of independent mechanisms for implementation and monitoring and giving more consideration to awareness-raising are the most important points which should be taken into account in the next legislative measures. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian Comprehensive Code for Protection of the Disabled Persons
  • International Convention on the Rights of Persons with Disabilities
  • Non-Discrimination
  • Awareness-Raising
  • Mechanisms for Implementation and Monitoring