تحلیل کارایی پروتکل آمادگی، واکنش و همکاری منطقه‌ای در مبارزه با سوانح آلودگی نفتی (پروتکل آکتائو) در حفظ محیط‌زیست دریای خزر از آلودگی‌های نفتی‎‬‬‬‬‬‬‎

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 مدرس دانشکده علوم انسانی دانشگاه علم و فرهنگ، دکترای حقوق نفت و گاز، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد حقوق نفت و گاز، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.

چکیده

دریای خزر، به‌دلیل وجود منابع عظیم نفت، از مناطق حائز اهمیت در جهان محسوب می‌شود. استخراج نفت و حمل‌ونقل دریایی آن در دریای خزر، به‌طور چشمگیری در حال افزایش است. از سوی دیگر، عمده‌ترین آلودگی دریای خزر، آلودگی نفتی ناشی از بهره‌برداری و حمل‌ونقل نفت می‌باشد. آگاهی از اثرات مخرب آلودگی نفتی،‌‌ ضرورت اتخاذ راهکارهای لازم جهت پیشگیری، مقابله و آمادگی منطقه‌ای در برابر این آلودگی را مطالبه می‌کند. ازآنجاکه کشورها به‌تنهایی قادر به حفظ محیط‌زیست دریای خزر از آلودگی نفتی، نیستند، همکاری‌های منطقه‌ای در پرتو تعهدات بین‌المللی نقش مهمی در این حوزه دارد. در مقاله حاضر، با مطالعه کنوانسیون منطقه‌ای چهارچوب حفاظت از محیط‌زیست دریایی دریای خزر، به تحلیل نقش پروتکل آمادگی، واکنش و همکاری منطقه‌ای در مبارزه با سوانح آلودگی نفتی، الحاقی به کنوانسیون مزبور،‌ درجهت حفظ محیط‌زیست خزر از آلودگی‌های نفتی ازطریق ایجاد و اجرای طرح‌های ضروری ملّی و منطقه‌ای به‌نحو مؤثری مورداجرا قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the Effectiveness of the Protocol Concerning Regional Preparedness, Response and Cooperation in Combating Oil Pollution Incidents (Aktau Protocol) for Protection of Caspian Sea Environment

نویسندگان [English]

  • Mona Agha Seyed Jafar Kashfi 1
  • Mahnaz Zavie Sham Asbi 2
1 Lecturer at Faculty of Humanities, University of Science and Culture, Ph.D. in Oil and Gas Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 LLM (Master of Law) in Oil and Gas Law, Faculty of Humanities, Science and Culture University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Caspian Sea is one of the important regions of the world, due to its enormous oil reserves. Oil production and its transportation are increasing in the region, while the main source of pollution of Caspian Sea is the pollution caused by those operations. Avoiding the negative impacts of such pollution on the environment of Caspian Sea Region requires taking necessary regional mechanisms for prevention, mitigation and regional preparedness against such pollution. Because, each coastal government is not capable of protecting the Caspian Sea environment on its own. Considering the Framework Convention for the Protection of the Marine Environment of the Caspian Sea, this article examines the role of the Protocol Concerning Regional Preparedness, Response and Cooperation in Combating Oil Pollution Incidents. The effectiveness of this protocol for the protection of the environment of Caspian Sea is to be achieved through designing and successful implementation of necessary national and regional plans.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Caspian Sea
  • Oil Pollution
  • Tehran Convention
  • Aktau Protocol
  • Environment

مراجع

فهرست منابع

الف) منابع فارسی
آقا­سیّد­جعفر­کشفی، مونا. حقوق محیط‌زیست و توسعه پایدار صنعت نفت و گاز. تهران: مجد، 1397.
امیدی، علی. «ضرورت عملیاتی کردن سازکارهای نظارتی و اجرایی کنوانسیون محیط‌زیست دریای خزر». مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز 71 (1389): 16-1.
پورهاشمی، سیّد عباس، عطیه اکرامی. «بررسی چالش‌های حقوقی کنوانسیون تهران درباره حفاظت محیط‌زیست دریای خزر». راهبرد 69 (1392): 86-65.
ساکی، زهرا. آلودگی دریای خزر و مسئولیت حقوقی کشورهای پیرامون آن. تهران: گیوا، 1396.
سیم‌بر، رضا. «بحران زیست‌محیطی و امنیت دریای خزر». مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز 40 (1381): 144-129.
عباسی ترکمانی، محمدرضا. «آلودگی دریای خزر؛ لزوم احترام به قواعد بین‌المللی محیط‌زیست و مسئولیت بین‌المللی دولت­ها». مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز 27 (1378): 82-59.
گروه مطالعات توسعه پایدار و محیط‌زیست. محیط‌زیست دریای خزر. الزامات کنوانسیون تهران؛ دستاوردها و چالش‌ها. تهران: معاونت پژوهش‌های روابط بین‌الملل مرکز تحقیقات استراتژیک، 1385.
مستقیمی، بهرام. حفظ محیط‌زیست دریای خزر راهکارهای دیپلماتیک. تهران: وزارت امور خارجه، 1384.
ممتاز، جمشید، معصومه سیف افجه‌ای. «کنوانسیون چارچوب تهران درخصوص حمایت از محیط‌زیست دریای خزر». سیاست خارجی 4 (1395): 690-673.
ولی‌محمدی، محمد. «مقابله با آلودگی زیست‌محیطی دریای خزر در پرتو حقوق بین‌الملل با تأکید بر آلودگی نفتی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی، 1385.
ب) منابع خارجی
Bayramov, Agha. “Great Game Visions and the Reality of Cooperation around Post-Soviet Transnational Infrastructure Projects in the Caspian Sea Region.” East European Politics 35 (2019): 1-24. Last Accessed August 2019. doi: 10.1080/21599165.2019.1612372
Christou, Michalis. Safety of Oil and Gas Operation: Lessons from Past Accident Analysis. European Union: Luxemburg: Publications Office of the European Union, 2012.
Efendiyeva, I.M. “Ecological Problems of Oil Exploitation in the Caspian Sea Area.” Journal of Petroleum Science and Engineering 28(4) (2000): 227-231.
Joint E&P Forum and UNEP. Environmental Management in Oil and Gas Exploration; an Overview of Issues and Management Approaches. UK: Oxford, 1997.
Karataeva, Elena. “Can the Caspian Sea Survive Its Own Oil-Environmental Regulation of the Offshore Oil and Gas Industry in the Caspian Sea.” The International Journal of Marine & Coastal Law 29(3) (2014): 415-456.
Pak, Ali and Manuchehr Farajzadeh. “Iran’s Integrated Coastal Management Plan: Persian Gulf, Oman Sea and Southern Caspian Sea Coastlines.” Ocean & Coastal Management 50(9) (2007): 754-773.
Tehran Convention. “Caspian Sea Plan Concerning Regional Co-operation in Combating Oil Pollution in Cases of Emergency (2017).” <http://www.tehranconvention.org/IMG/pdf/Aktau_Protocol.pdf> (Last Accessed August 2, 2019).
Zonn, Igor S. Engineering Research Production Center on Water Management, Land Reclamation and Ecology - Handbook of Environmental Chemistry. Berlin: Springer, 2005.
پژوهشهای حقوقی
دوره 19، شماره 43
مهر 1399
صفحه 101-124

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار