استرداد مجرمین در روابط ایران و ترکیه (چالش‌ها و راهکارها)

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه آنکارا، آنکارا، ترکیه.

چکیده

فرار از تحمل کیفر یک امر طبیعی است. کشور ترکیه به‌لحاظ شرایط همسایگی، وجود راه خشکی، تشابهات فرهنگی، حاکمیت لغو روادید دوجانبه، ویژگی اتصال به اروپا، بهترین گزینه برای فرار مجرمین محسوب می‌شود. بین ترکیه و ایران ابتدا در سال 1315 سپس در سال 1389 قرارداد استرداد مجرمین منعقد گردیده است، علی‌رغم این قراردادها اکثریت مجرمین ایرانی، از سوی ترکیه مسترد نمی‌شوند. این موضوع دلایل متعدد داخلی و بین‌المللی من‌جمله، مقررات مربوط به حقوق بشر، عضویت ترکیه در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و ... دارد. ولی بعضی از این محدودیت‌ها به عدم‌آگاهی ما نسبت به قوانین داخلی این کشور مربوط می‌شود به‌طوری‌که با بررسی علل عدم‌استرداد و قوانین داخلی می‌توان به بیشتر این محدودیت‌ها فائق آمد. در قانون دادرسی کیفری ترکیه، رسیدگی غیابی به‌لحاظ احترام به حق دفاع متهم، پیش‌بینی نشده است، بنابراین با استناد به رأی غیابی، درخواست استرداد مجرمین پذیرفته نخواهد شد. علاوه‌بر این، در عهدنامه استرداد مقصرین بین ایران و ترکیه از کلمه تعقیب، بحث به میان آمده است، در سیستم حقوقی این دو کشور، زمان تحقق تعقیب متفاوت بوده که این اختلاف باعث بروز عدم‌استرداد می‌شود. برای مقابله با این موانع ساده‌ترین راه‌حل، مشخص شدن زمان درخواست استرداد مجرمین است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Extradition in Iran and Turkey’s Relationships (Challenges and Solutions)

نویسنده [English]

  • Ardeshir Farrokhzad
Ph.D. in Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Ankara University, Ankara, Turkey.
چکیده [English]

Evading punishment is a natural issue. Turkey, due to its conditions as a neighboring country and the existence of land ways as well as its cultural, religious and language similarities and also because of its special feature in connecting to Europe enjoys a unique position; moreover, the rule of visa waiver which is exercised mutually with this country causes the majority of criminals to prefer escaping thereto. Iran signed offenders extradition treaty with Turkey in 1936 followed by another contract in 2010. Nearly all felonies are not extradited by the Turkey party. This problem has numerous international and domestic reasons at its premise. Some of these constraints pertain to our lack of knowledge regarding the internal laws practices within this country in such a manner that a great many of these limitations can be overcome through gaining a deeper insight of Turkey’s domestic law. Turkey’s criminal procedure, respecting the culprit’s right to defend, has not provisioned trial in absentia. Therefore, based on a sentence absentia, the extradition plea for returning the criminals will be refuted. Furthermore, the term “pursue” is mentioned in the offenders extradition treaty signed between Iran and Turkey, but pursue and its actualization instant differ according to the legal systems adopted in both these countries and such a discrepancy is the cause giving rise to non-extradition. To overcome such barriers, the simplest solution is making the offenders extradition writ’s time of issuance clarified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Offenders Extradition
  • European Convention on Extradition
  • Human Right
  • Judicial Cooperation and Collaboration

فهرست منابع

الف) منابع فارسی
آخوندی، محمود. آیین دادرسی کیفری. جلد دوم. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، زمستان 1372.
اردبیلی، محمدعلی. استرداد مجرمین و معاضدت قضایی با تأکید بر جرایم مواد مخدر. تهران: انتشارات میزان، 1382.
علی‌آبادی، عبدالحسین. حقوق جنایی. جلد سوم. تهران: انتشارات بانک ملّی، 1354.
کلانتری، کیومرث و سمانه ذوالفقاری. «موانع استرداد مجرمین در حقوق ایران و حقوق بین‌الملل». مقاله ارائه‌شده در همایش ملّی رویکردهای کاربردی و پژوهشی در علوم انسانی و مدیریت، تهران، 2-3 بهمن 1393.
ب) منابع خارجی
Altun, Hasan Mutlu. “Suçluların Geri Verilmesi Hukuku.” Y.L. Tezi, Istannbul, Marmara Üniversitesi, 2001.
Cin, Mustafa. “Suçluların Geri Verilmesi ve Türk Hukuku.” Y.L. Tezi, İstanbul Üniversitesi, 1991.
Donay, Süheyl. “Suçluların İadesinde Yeni Gelişmeler.” İÜHFM 50 (1984): 1-4.
Ergül, Ergin. Teori ve Uygulamada Suçluların İadesi ve Hükümlülerin Nakli. 3 Ed. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2003.
Güler, Ülkü. “5237 Sayılı Türk Ceza Kanununa Göre Suçluların Geri Verilmesi.” Adalet Dergisi 28 (2007): 55-110.
İçel, Keyhan. “Suçluların Geri Verilmesi Üzerine Bir inceleme.” İÜHFM 30 (1965(: 3-4.
Nal, Sabahattin. “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Taraf Ülke Hukuklarındaki Yeri ve Taraf Ülke Hukuklarına Etkisi.” Yargıtay Dergisi 28 (2002): 214-232.
Önder, Ayhan. Ceza Hukuku Genel Hükümler. 1Ed. İstanbul: Beta, 1991.
Özgen, Eralp. Suçluların Geri Verilmesi. 2Ed. Ankara: Ajans-Türk Matbaası, 1962.
Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. 2Ed. Ankara: Seçkin, 2008.
Tezcan, Durmuş, Mustafa Ruhan Erdem and Oğuz Sancakdar. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması. Ankara: Adalet Bakanlığı Yayını, 2004.
Ulutaş, Ahmet. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Suçluların Geri Verilmesi. 3Ed. Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ekim 2012.
Ünver, Yener. “Uluslararası Normlar Bağlamında Suçluların Geri Verilmesi ve Türkiye.” Anayasa Yargısı Dergisi 17 (2000): 410-436.
Yenıse, Feridun. “Yurtdışında İşlenen Suçlar.” MHB 1 (1986): 21-23.