مسؤولیت حقوقی دولت در بلایای طبیعی

نویسنده

دکترای حقوق عمومی ـ عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی.

چکیده

در کشور ما نیز مانند سایر کشورها بحث مسؤولیت دولت از جمله مباحث نسبتاً جدید است. در گذشته عقیده بر این بود که دولت‌ها دارای مصونیت هستند و نمی‌توان آنها را به‌دلیل انجام اعمالی مورد مؤاخذه قرارداد؛ اما به‌تدریج با ظهور دولت‌های مشروطه و اصول مربوط به آزادیخواهی و حقوق مردم، اصل مسؤولیت دولت به‌عنوان مبنایی جهت پاسخگویی دولت در برابر زیان‌هایی در نظر گرفته شد که متوجه شهروندان می‌شد. البته توجه به این نکته لازم و ضروری است که مسؤولیت دولت فقط مربوط به انجام نادرست وظایف نیست، بلکه عدم انجام وظایف مربوطه یعنی عمل منفی که درواقع دولت در انجام وظایف خود مرتکب قصور و کوتاهی شود و همچنین تأخیر در انجام وظایف محوله را نیز شامل می‌شود. بلایای طبیعی، حوادثی غیرمترقبه و ناگهانی قلمداد می‌شوند که سبب بروز خسارات جبران‌ناپذیر، بر زندگی مردم می‌گردد. در این خصوص به‌دلیل بی‌اطلاعی و عدم آگاهی مردم، مسؤولیت و پاسخگویی دولت در رابطه با کوتاهی و سهل‌انگاری در انجام وظیفه محوله و بازخواست آنها چندان قابل تصور نیست. در حالی‌که بر اساس قوانین و مقررات داخلی و نیز اسناد بین‌المللی، دولت‌ها موظف به تأمین حداقل استانداردهای زندگی و نیز حفظ حق حیات آنها به هنگام وقوع بلایای طبیعی هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal Responsibility of the State in Natural Disasters

نویسنده [English]

  • Zohreh Rahmani
چکیده [English]

In our country, discussing about responsibility of the state is one of the new subjects. In the past belief was that the state have immunity and cannot be reprimanded for their acts. But gradually by emergence of constitutional states and the principles of liberalism and human rights, the responsibility of the states was considered as a basis of accountability of the state, in return to the damages of the citizens.  A natural disaster is a suddenly and unexpected event that causes damages on people s life. In this field because of unawareness of individuals, responsibility and accountability of the state is no longer imaginable in relation to their failure and negligence. According to the internal laws and rules and international documents all the states should provide the minimum standards of the life and right to product life when a natural disaster takes place.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Responsibility of the state
  • Accountability
  • natural disasters
  • Emergency

مراجع

منابع فارسی
1. آشوری، محمد. عدالت کیفری. تهران: گنج دانش، 1376.
2. السان، مصطفی. «مسؤولیت مدنی در قبال حوادث طبیعی». مجله پژوهشهای حقوقی، 16 (1388).
3. امامی، سیّدحسن. حقوق مدنی. تهران: اسلامیه،1370.
4. امیر ارجمند، اردشیر. «بررسی وضعیت اضطراری»، (جزوه درسی دوره ی حقوق عمومی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1382-1383).
5. بادینی، حسن. فلسفه مسؤولیت مدنی. تهران: شرکت سهامی انتشار، 1384.
6. باریکلو، علی‌رضا. مسؤولیت مدنی، تهران: نشرمیزان، 1385.
7. جعفری لنگرودی، محمدجعفر. ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش، چاپ شانزدهم، 1385.
8. حر عاملی، محمدبن حسن. وسایل‌الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. ج 19، بیروت.
9. شهید اول، القواعد و الفوائد. ج 2.
10. شهید اول. لمعه و مشقیه. ترجمه سیّدعباس حسینی نیک و ابوالفضل احمدزاده تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.
11. صدری، سیّدمحمد. دادرسی در ترجمه لمعه. متون فقه 4، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388.
12. طباطبائی مؤتمنی، منوچهر. حقوق اداری. تهران: سمت، چاپ هفتم، 1381.
13. عمید زنجانی، عباسعلی. قواعد فقه، بخش حقوق جزا. تهران: سمت، 1387.
14. قاری سیّدفاطمی، سیّدمحمد. حقوق بشر در جهان معاصر. دفتر دوم، تهران: شهردانش، 1388.
15. کاتوزیان، ناصر. دوره مقدماتی حقوق مدنی. تهران: به‌نشر، 1377.
16. کاتوزیان، ناصر. ضمان قمری ـ مسؤولیت‌پذیری. تهران: کتابفروشی دهخدا، 1362.
17. کلی، جان. تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب. ترجمه محمد راسخ. تهران: طرح نو، 1382.
18. محقق داماد، سیّدمصطفی. قواعد فقه (بخش جزایی). مرکز نشرعلوم اسلامی، چاپ دوم، 1380.
19. موسی کاظمی، سیّدجمال. «بررسی تطبیقی روش‌های جبران خسارت ناشی از حوادث طبیعی در ایران و جهان»، مجله صنعت بیمه، 65 (1381).
20. واربرتون، نایجل. آثار کلاسیک فلسفه. ترجمه مسعودعلیا. تهران: ققنوس، 1382.
21. وینسنت، اندرو. نظریه‌های دولت. ترجمه حسین بشیریه. تهران: نشر نی، 1381.
22.‌ هاشمی، سیّدمحمد، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. ج 2. تهران: نشرمیزان، چاپ چهاردهم، 1386.
منابع انگلیسی
1. Binder,Denis,(1996),”Act of God?or Act of Man?”Review of Litigation.Vol.15,No 1.
2. Brown, W..J.(1989). “GCSE Law”, Sweet& Maxwell, London.
3. Edwars, L.L, Edwards , J.S. & wells ,P.k. “Tort law”.
4. Fraley,Jill M.(2010),”Act of God”,27 pace Envtl.l.Rev .669.
5. Hofeld, w. (1913),” Funclamental legal Conception As Applied in Judicial Reasoning”, 26 yale law Journal.
6. Landis Michele L.”Fat,Responsibility,and Natural Disaster Relief:Narrating the American Welfare State”Law Society Review,Vol. 33,No 2, Blackwell.
7. Sommer,Joseph H.(1988) ”Transformative Torts”,Yale Law Journal,Vol. 97.
8. “Theories of Tort law”, Stanford encyclopedia of philosophy & First published sep.22, (2003), substantive revision Aug.2.6, (2010).
پژوهشهای حقوقی
دوره 13، شماره 25
فروردین 1393
صفحه 161-217

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار