حمایت از طب سنتی با تمسک به آیات قرآنی و مبانی فقهی

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری

چکیده

در دنیای اسلام مسأله حمایت از دارایی‌های فکری و از جمله طب سنتی از مسائل مستحدثه است که موضوع مباحثات و مناقشات فراوانی بوده و فقها در رد یا پذیرش آن استدلالات گوناگونی را مطرح کرده‌اند. به گواهی اسناد و مدارک گوناگون، کشور پهناور ایران از غنی‌ترین کشورها در زمینه طب سنتی محسوب می‌شود که ضروری است به منظور جلوگیری از وقوع سرقت زیستی، جایگاهی حقوقی برای حمایت از آن در نظر گرفته شود. با توجه به لزوم شرعی و اسلامی بودن قوانین ایران در این مقاله کوشش شده تا با تمسک به آیات قرآنی و مبانی فقهی مشروعیت حمایت از طب سنتی اثبات شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Protection of Traditional Medicine in Quran and Islamic Jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Mahdi Zahedi 1
  • Samira Gholamdokht 2
1
2
چکیده [English]

Traditional medicines are being used as complementary medicines in the health sector. Indigenous peoples depend on traditional knowledge for their livelihoods and well-being and so they can manage and exploit their local ecosystems. Local communities also depend on traditional medicines for their primary health care. If traditional knowledge is protected and commercialized, individuals, communities and national economies will benefit. The vast country of Iran is rich in diversity and there is a need to update its law, including the Intellectual property laws, in order to protect this diversity. However the protection of Intellectual property including Traditional Medicine is a newly occurred problem in the Islamic law. The Islamic jurists do not have the same idea about accepting or rejecting of Intellectual property as a property and it has become a topic of numerous controversies among them. As regard to the necessity of being in accordance to Shari’ah for all laws. The purpose of this article is to prove the legitimacy of protection of Traditional Medicine under Koranic verses and in the bases Islamic jurisprudence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intellectual Property
  • traditional medicine
  • Quran
  • Islamic Jurisprudence
  • Islamic Law
  • Health care

مراجع

آموزش مقدماتی طب سنتی، بر اساس تقریرات محسن ناصری، تهران، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1384.
حکمت‌نیا، محمود، مبانی مالکیت فکری، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1386.
رحیمی، حبیب‌الله، استفاده بلاجهت، مطالعه تطبیقی، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1388.
طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان در تفسیر قرآن کریم، ج 1، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، تهران، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هفتم، 1375.
محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه (بخش مدنی 2)، ج 2، تهران، انتشارات سمت، چاپ هشتم، 1387.
محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه (بخش مدنی)، ج 1، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ دوازدهم، 1384.
محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ نوزدهم، 1384.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج 1، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیست و نهم، 1372.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج 23، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ دهم، 1372.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج 3، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیست و یکم، 1372.
حکمت‌نیا، «بررسی فقهی و اقتصادی مالکیت فکری»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، ش 33، 1388.
رحیمی، مرتضی، «مبانی فقهی حقوق مالکیت معنوی در فقه شیعه»، مجله مطالعات اسلامی، ش 73، 1385.
نفیسی، ابوتراب، «نظری به طب سنتی یا قدیم ایران»، مجله وحید، ش 37، بی‌تا.
WIPO, WIPO Intellectual Property Handbook: Policy, Law and Use, Chapter 1, Introduction, available at: <http://www.wipo.int/export/sites>, last visited 2010
WIPO, WIPO Intellectual Property Handbook: Policy, Law and Use, Chapter 2, Fields of Intellectual Property, available at: <http://www.wipo.int/export/sites>, last visited 2010
Beat Graber, Christoph and Martin A. Girsberger, “Traditional Knowledge at the International Level: Current Approaches and Proposals for a Bigger Picture that Include Cultural Diversity”, in: Hansjörg Seiler & Jörg Schmid (eds.), Recht des ländlichen Raums, Festgabe der Universität Luzern für Paul Richli zum 60. Geburtstag, Schulthess, Zurich 2006, pp. 243-282, available at: <http://www.unilu.ch/files/Traditional-Knowledge.pdf>
WHO, Legal Status of Traditional Medicine and Complementary/Alternative Medicine: A Worldwide Review, 2001, available at: <http://whqlibdoc.who.int/hq/2001/WHO_EDM_ TRM_2001.2.pdf>
WHO, Regional Strategy for Traditional Medicine in the Western Pacific, 2002, available at: <http://www.wpro.who.int/publications/docs/RS_tradmed.pdf>
WHO, WHO Traditional Medicine Strategy 2002-2005, 2002, available at: <http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/who_edm_trm_2002.1.pdf>
پژوهشهای حقوقی
دوره 10، شماره 19
فروردین 1390
صفحه 87-109

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار