انعقاد معاهدات معاضدت قضایی در نظام حقوقی ایران تقابل یا همسازی نظام حقوقی بین‌المللی با نظام حقوقی داخلی ایران

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکترای حقوق بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی

2 رئیس اداره معاهدات دفتر امور بین‌الملل قوه قضائیه

چکیده

توسعه رو به افزایش روابط کشورها در عرصه جهانی، لزوم انجام تمهیداتی را در خصوص تسهیل این روابط با هدف از میان برداشتن موانع موجود و اشکالاتی که لاجرم از قبل این تحولات در روابط میان کشورها و اتباعشان ایجاد می‌شود را ضروری می‌نماید. در این میان جنبه مخرب این روابط، تسهیل فرار مجرمان فراری از عدالت است که لزوم همکاری بیشتر کشورها در مقابله با این پدیده‌های مخرب را می‌طلبد. این رویدادها کشورها بر آن می‌دارد تا برای مقابله با این جرایم و کیفر مجرمان و تسهیل در تعقیب و محاکمه آنان به همکاری‌های قضایی در این خصوص روی آورند. حاصل این نوع نگرش، انعقاد معاهدات معاضدت قضایی است. این معاهدات بر اساس اصولی از حقوق بین‌الملل کیفری و حقوق بین‌الملل عمومی، با توافق کشورها منعقد می‌شوند. در این میان در جمهوری اسلامی ایران به دلیل نظام حقوقی مختص به آن وتفسیر خاص شورای نگهبان از شرع، روند نهایی شدن این توافقات، با مشکلات چندی مواجه می‌شوند. ایرادات شورای نگهبان در عمل، رد اصول حاکم بر انعقاد این معاهدات است اما با این حال ضرورت همکاری‌های قضایی میان ایران با سایر کشورها، مراجع مربوطه را بر آن می‌دارد تا با تمکین به اصول و قواعد حقوق بین‌الملل و از طریق مکانیزم مجمع تشخیص مصلت نظام، اقدام به تأیید مصوبه مجلس نمایند. نقش شورای نگهبان در بیان ایرادات کلی نسبت به برخی از معاهدات و تأیید برخی دیگر با محتوای مشابه، بدون بیان ایراد نسبت به آنها جالب توجه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ratification of Juridical Assistance Treaties in Iranian Legal Order Regarding International Legal Order: Confrontation or Compatibility?

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ghorbanpour 1
  • Soheyla Hamed 2
1
2
چکیده [English]

 The increasing improvement of the States' relations calls for eliminating certain obstacles, such as hosting criminals escaping from justice, confrontation of which necessitates countries friendly co-operation. Cooperation in this field results in ratification of Legal Assistance Treaties. These treaties, when concluded, are governed by some principles of the international criminal law and public international law. Yet, due to particular nature of the Islamic Republic of Iran, in which Guardian Council plays significant role in interpreting treaties according to the Shari`ah, certain obstacles seem to emerge in concluding such treaties. In fact, the interpretations of the Guardian's Council reject these principles, yet the necessities of the judicial cooperation between  Iran and other countries requires the confirmation of enactments of the Parliament by the Expediency Council. The role of the Guardian Council in objecting to some treaties and accepting others with the same content is noticeable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Judicial Assistance Treaties
  • Letters Rogatory
  • Transfer of Sentenced Persons
  • Transfer of Proceedings
  • Extradition
  • Guardian Council
  • Expediency Council
  1. آزمایش، علی، مصاحبه انجام شده، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، 1384/11/20.
  2. اردبیلی، محمدعلی، معاضدت قضایی و استرداد مجرمین (با تأکید بر جرایم مواد مخدر)، نشر میزان، بهار 1382.
  3. تزکان، دور موز، «استرداد در حقوق ترکیه»، مجله حقوقی و قضایی دادگستری، پاییز و زمستان 1378، ش 28 و 29، ترجمه علی‌اوسط جاویدزاده.
  4. خالقی، علی، «انتقال محکومان: تحولی بزرگ در شناسایی اعتبار احکام کیفری خارجی در ایران»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 64، تابستان 1383.
  5. شریفیان، جمشید، «راهبرد حقوقی جمهوری اسلامی ایران در زمینه نظام بین‌المللی حقوق بشر»، فصلنامه سیاست خارجی، ش 14، پاییز 1379.
  6. فلسفی، هدایت‌الله، حقوق بین‌الملل معاهدات، فرهنگ نشر نو، تهران، 1379.
  7. کنوانسیون لاهه راجع به ابلاغ اسناد قضایی و غیر قضایی در امور مدنی و بازرگانی در خارج، 1965
  8. گیگر، ردولف، «معاضدت قضایی بین دولت‌ها در مسائل کیفری، دائره المعارف حقوق بین‌الملل عمومی»، ترجمه دکتر یحیی اردلان، مجله حقوقی دادگستری، پاییز 1377، شماره 24.
  9. مرندی، مرتضی، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، انتشارات پارسایان، چاپ اول، تابستان 1382.
  10. مهرپور، حسین، حقوق بشر در اسناد بین‌المللی و موضوع جمهوری اسلامی ایران.
  11. نیک‌انجام، شهناز، «استرداد مجرمین»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 23، بهمن ماه 1366.
  12. Agreement between the government of the United Kingdom of Great Britain and Nortthern Ireland and the government of the co-operation Republic of Guyana on the Transler of Prisoner. Article.1.
  13. Balasubramanian, Peter, and Cynthia Tape, "Obtaining Evidence in Canada for Use in Foreign Proceedings: Principles and Practice", NYSBA International Law Practicum, Spring 2004, Vol. 17, No. 1., access at: http://www.torys.com/publications/pdf/ARTech.44t.pdf.
  14. Biles, David, "The International Transfer of Prisoners", Aus TRALAN INSTITEUT OF CRIMINOLOGY, July 1992.
  15. Canadian Extradition Act, 1999
  16. Combacau, J. , S. Sur, Droit international public, Monchrestien, 1995.
  17. European Convention on the Transfer of Proceeding in Criminal Matters, Strasbourg, 15 May 1972, Article 8.
  18. Gardoki, L., "Mezhdunorodnoe Sotrudnichestvo Po Ugolovnym delma" (1979) 6 Sotsialistiches Kaia Zakonnost 62.
  19. Geiger, Rudolf, "Legal Assistance", International Law Encyclopedia, vol. 9, Amesterdam, Elsvieo, 1985.
  20. Ginsburgs, George, "The Soviet Union and International Co-operation in Penal Matters", International and Comparation Law Quarterly, Vol. 41, part 1, January 1992.
  21. http://aic.gov.au/publication/tandi/ti38.pdf.
  22. http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/NO1/551/43/PDF/NO155143.pdf?openElement
  23. http://en.wikpedia.org/wik/service-of-process
  24. http://vienna.usambassy.gov/en/embassy/cons/depose.htm.
  25. http://www.ag.gov.au/adg/www/rwpattach.nst/viewasattchmentpersonal/(CFD7369FCAE9B8F32F341DBE09780IFF) ~Privacy+International-+ Prisoners.pdf/$file.
  26. http://www.Ibx.com/en/Rogatory_letters.htm
  27. http://www.rcmp-grc.gc.ca/intpolicing/centralauth-e.htm
  28. "New Problems of Extradition", Resolution of The Institute of International Law, session of Cambridge 1983, accessed at: http://www.idi-iil.org/idiE/resolutionsE/1983-camb-03-en.pdf.
  29. Oppenheim, L., Internationl Law, Vol. 1.
  30. Spinedi, Marina, and Bruno Simma, United Nations Codification of State Responsibility, 1987.
  31. Stein, Torstn, "Extradition", Encyclopedia of Public International Law, Vol. 8.
  32. The Extradition of Nationals: Comments on the Extraditon Request for Alberto Fujimori, GERMAN LAW JOURNAL, No. 11 (1 November 2003), accessed at: http://www.german lawjournal.com/article.pdf?id=334
  33. Treaty with the Philipines on Mutual Legal Assisstance in Criminal Matters, Report, July 30, 1996, accessed at: http://www.lawphil.Net/international/treaties/mutleg.html
  34. UN Model Treaty on the Transfer of Proceeding in Criminal Matters, New York, 14 December 1990, Article 5.