قانون جرایم رایانه‌ای: نوآوری‌ها و کاستی‌ها

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

دکترای حقوق کیفری و جرم‌شناسی، و مدرّس دانشگاه

چکیده

قانون جرایم رایانه‌ای مصوب پنجم خرداد 1388 یکی از قوانین جدیدی ست که تحولی را در نظام حقوقی ایرانبه وجود آورده است. اگرچه در برخی از جرم‌انگاری‌های این قانون، از عنوان‌های سنتی مجرمانه (مانند سرقت، جعل و کلاهبرداری) استفاده شده است، ولی خودِ عنوان قانون، نمایانگر ارزش‌های جدیدی در جامعه ایرانی ست که در نظر قانون‌گذار باید از گذر اصول و قواعد حقوق جنایی و با بهره‌گیری از یافته‌های جرم‌شناسی مورد حمایت کیفری قرار بگیرند. بدیهی ست که در مسیر این تجربه، افزون بر نوآوری‌های قانون‌گذارانه، کاستی‌هایی نیز به این قانون راه یافته است که به ظاهر از شتاب‌زدگی در تصویب آن حکایت می‌کند.
غلط‌های چاپی و ویرایشیِ متعدد، ابهام در رعایت اصل تناسب جرم و کیفر، و الحاق غیراصولیِ این قانون خاص به قانون عام مجازات اسلامی، از جمله کاستی‌های برجسته قانون جرایم رایانه‌ای به شمار می‌روند. شناساییِ مسؤولیت کیفری برای اشخاص حقوقی و اصل صلاحیت شخصی‌ بزه‌دیده‌مدار نیز از جمله نوآوری‌های شایسته توجه در این قانون‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Cyber Crime Act: A critical evaluation of its innovations and shortcomings

نویسنده [English]

  • Mehrdad Rayejian Asli
  1. اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، نشر میزان، چاپ اول، 1377.
  2. جوانمرد، بهروز، «مطالعه تطبیقی سیاست تسامح صفر در حقوق کیفری ایران و امریکا»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تابستان 1387.
  3. روزنامهرسمیجمهوریاسلامیایران، قوه قضائیه، سال شصت و پنجم، شماره 18742، چهارشنبه 17 تیرماه 1388.
  4. علی‌آبادی، عبدالحسین، حقوق جنائی، جلد اول، چاپخانه بانک ملی، چاپ اول، 1353.
  5. مردم سالاری (روزنامه)، چهارشنبه 9 دی 1388، شماره 2255.

6. Allan, Roy A., A History of the Personal Computer: The People and the Technology; Allan Publishing, 2001.

7. Siegel, Lary J., Criminology: Theories, Patterns and Typologies, USA, Thomson: Wadworth, 2006.