حقوق توسل‌ به‌ زور در پهنه‌ تحولات‌ بین‌المللی‌: ارزیابی‌ انتقادی‌ گزارش‌ هیأت‌ عالی‌ منتخب‌ سازمان‌ ملل‌ متحد

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

دکترای حقوق بین‌الملل از دانشگاه تهران

چکیده

دبیرکل‌ سازمان‌ ملل‌ متحد در سال‌ 2003 ضمن‌ تلاش‌ برای‌ متناسب‌ کردن‌ این‌ سازمان‌ با تحولات‌ جدید ناشی‌ از قرن‌ بیست‌ و یکم‌، کارایی‌ و اثربخشی‌ کارکرد این‌ سازمان‌ را منوط‌ به‌ اتخاذ راهبردهایی‌ جدید دانست‌ و بدین‌ منظور هیأتی‌ عالی‌ (High-Level Panel) متشکل‌ از سیاستمداران‌ و برخی‌ کارشناسان‌ عالی‌ بین‌المللی‌ تشکیل‌ داد تا در این‌ راه‌ به‌ وی‌ کمک‌ نموده‌ و رهنمودهایی‌ ارائه‌ نمایند. این‌ هیأت‌ با بهره‌گیری‌ از نظر جمعی‌ از علما و کارشناسان‌ (البته‌ بیشتر از کشورهای‌ اروپایی‌ و آمریکای‌ شمالی‌)، نخست‌ به‌ بررسی‌ نوع‌ تهدیدها و چالشهای‌ امنیتی‌ قرن‌ بیست‌ و یکم‌ و موانع‌ فراروی‌ نقش‌آفرینی‌ مؤثر سازمان‌ ملل‌ متحد پرداخت‌ و سپس‌ به‌ منظور رفع‌ این‌ تهدیدها، توصیه‌هایی‌ ارائه‌ نمود که‌ «امنیت‌ جمعی‌ تعاملی‌ یا گفتمانی‌» از این‌ جمله‌ است‌. گزارش‌ کامل‌ نتیجه‌ کار این‌ هیأت‌ در سال‌ 2004 توسط‌ دبیرکل‌ ملل‌ متحد، منتشر گردید. در این‌ نوشتار با تکیه‌ بر محتوای‌ کار و توصیه‌های‌ این‌ هیأت‌، گزارش‌ سال‌ 2004 را در پرتو موازین‌ و آموزه‌های‌ حقوق بین‌الملل‌ توسل‌ به‌ زور مورد نقد و تحلیل‌ قرار خواهیم‌ داد. آنچه‌ مسلم‌ است‌ اینکه‌ در اغلب‌ موارد، چه‌ در تحلیل‌ وضع‌ موجود، و تشخیص‌ نوع‌ تهدیدها و علل‌ وقوع‌ آنها و چه‌ در نوع‌ توصیه‌هایی‌ که‌ برای‌ برنامه‌ کاری‌ ملل‌ متحد در قرن‌ جدید ارائه‌ شده‌ است‌، منافع‌ و مصالح‌ جمعی‌ گسترده‌ از دولتها یعنی‌ دولتهای‌ در حال‌ توسعه‌، مورد بی‌توجهی‌ قرار گرفته‌ است‌. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Jus ad bellum: Appraising the Report of The UN High-Level Panel on the Threats, Challenges and Change

نویسنده [English]

  • Nader Saed
چکیده [English]

First years of the twenty-first century is a decisive moment in the human story in which, different societies are interconnected as well as face threats that no nation can hope to master by acting alone. In 2003, The UN Secretary General established a High-Level Panel on Threats, Challenges and Change to suggest how nations can work together to meet this formidable challenges. This paper critically analyzes the 2004 Report of the Panel and international developments on use of force inter alia, preemptive self-defense in light of jus ad bellum. The author concludes that the recommendations provided by the Panel are primarily not useful to effective maintenance of international peace and security.