1دانشیار گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2دکترای حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
امروزه مقررات‌گذاری بانکی امر حساس و دقیقی است که باید با بهترین روش‌های کارشناسی و فنی انجام شود. پس از چندین دهه سابقه مقررات‌گذاری بانکی، تورم مقررات،کیفیت پایین مقررات‌گذاری و پیامدهای نامطلوب آن بر بخش‌های مختلف جامعه از جمله مشکلات اساسی نظام مقررات‌گذاری بانکی محسوب شده، اینکه چگونه و بر طبق چه موازین و چهارچوب‌هایی مقام مقررات‌گذار اقدام به مقررات‌گذاری و تنظیم امور عمومی می‌کند، همچنان یک خلأ بزرگ حقوقی در درون نظام حقوقی ماست. لذا به منظور حل این معضلات هشت اصل بنیادین مورد بررسی قرار گرفته است. این اصول به مقررات‌گذاران بانکی کمک می‌کند تا تصمیم‌هایی نظام‌مند، آگاهانه و شفاف بگیرند به طوری که دارای بیشترین فایده و کمترین هزینه باشد. به طوری که با نهادینه کردن آنها، چارچوبی قانونی ایجاد می‌شود که بهره‌وری و رقابت را تشویق و سطح کافی از خدمات بانکی را در سراسر اقتصاد تضمین می‌کند. این اصول را می‌توان به صورت یک سری فیوز یا مدارشکن‌هایی تصور کرد که طراحی شده تا از گسترش شوک از یک بانک به شبکه مالی و تخریب آن جلوگیری کنند.
Explaining the Principles of Banking Regulation in the Perspective of the Legal System of Iran
نویسندگان [English]
Ali Akbar Gorji1؛ Hedieh Sadat Mirtorabi2
1Associate Professor, Department of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2Ph.D. in Public Law, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Today, banking regulations are accurate and precise, which should be done with the best methods of undergraduate and technical. After decades of banking regulation, regulation of inflation, poor regulation and its adverse consequences on various sectors of society, is one of the fundamental problems of the banking regulation system, how and according to what rules and regulations the regulator will regulate and regulation public affairs. It remains a major legal challenge within our legal system .So, in order to solve these problems, eight fundamental principles have been investigated. These principles will help bank regulators make systematic, informed, and transparent decisions that have the most benefit and the lowest cost. By institutionalizing them, there is a legal framework that encourages productivity and competition and guarantees a sufficient level of banking services throughout the economy. These principles can be thought of as a series of circuits that are designed to prevent the spread of shock from a bank to the financial network and its deterioration.
عزیزنژاد، صمد. «پیشنهادهای قانونی در خصوص استقلال بانک مرکزی»، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی شماره مسلسل 9534 (1389):50-1.
فاتحی، زمانعلی. «جهاد اقتصادی و افزایش بهره‌وری». بانک سپه، اداره تحقیقات و کنترل ریسک، 1390.
فریادی، مسعودی. سازوکارهای حقوقی ارزیابی آثار مقررات‌گذاری در نظام حقوقی ایران. تهران: معاونت تحقیقات، آموزش و حقوق شهروندی، 1389.
کی ارسلان، سهیل. «بانک‌های مرکزی چه هدفی دارند؟». فصلنامه تازه‌های اقتصاد 141 (1393): 90-89.
کیانپور، سعید. «استقلال بانک مرکزی ایران و مقایسه آن با چند کشور». مجله سیاسی ـ اقتصادی 287 (1391): 297-280.
گرجی ازندریانی، علی‌اکبر. در تکاپوی حقوق اساسی. تهران: جنگل، جاودانه، 1388.
مجتهد، احمد. «بررسی شفافیت، مسؤولیت‌پذیری و اطلاع‌رسانی بانک مرکزی ایران». فصلنامه پول و اقتصاد 3 (1389): 92-57.
مجرد، محمدجعفر. «نقش بانک مرکزی در ایجاد ثبات اقتصادی با نگاهی به عملکرد سیاست‌های پولی و ارزی سال‌های اخیر در جمهوری اسلامی ایران». مقاله ارائه‌شده در سیزدهمین کنفرانس سالانه سیاست‌های پولی و ارزی: نقش نهادهای مالی در توسعه اقتصادی: عملکرد و چشم‌انداز (تجربه ایران)، تهران (برج میلاد)، اردیبهشت، 1382.
معصومی، حسین، محمد روشن‌دل. اصول اساسی اثربخشی نظام‌های بیمه سپرده. تهران: پژوهشکده پولی و بانکی، 1390.
موسویان، سید عباس. نظارت شرعی بر بانک‌ها و مؤسسات مالی. تهران: پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، 1393.
میرجلیلی، فاطمه، سید ابراهیم بیضایی. درباره پیش‌نویس طرح افزایش کارایی بانک مرکزی. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی شماره مسلسل ۷۳۰۷ (1383): 15-1.
نورانی، محمد. «بررسی مفهوم و مبانی استقلال بانک مرکزی با تأکید بر حقوق ایران». رساله کارشناسی‌ارشد، تهران: دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبایی، 1390.
هداوند، مهدی. حقوق اداری تطبیقی. جلد دوم. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، 1389.
همتی، مریم. «استقلال بانک مرکزی، گام نخست در پیشبرد اهداف سیاستگذاری پولی». پژوهشکده پولی و بانکی MBRI 9227 (1392): 33-1.
همتی، مریم. «ضرورت بازسازی چارچوب ارتباطی بانک مرکزی». پژوهشکده پولی و بانکی جمهوری اسلامی ایران MBRI 9228 (1392): 12-1.
یزدانی زنور، هرمز، بررسی نقش شفافیت در تحقق حکمرانی مطلوب، فصلنامه علمی تخصصی حقوق عمومی، سال دوم، شماره 5، 1388.
ب) منابع انگلیسی
Amtenbrink, Fabian. The Democratic Accountability of Central Banks: A Comparative Study of the European Central Bank. Oxford and Portland, OR: Hart Publishing, 1999.
Bovens, M. “Public Accountability,” In E. Ferlie, L. Lynne, & C. Pollitt (eds.). The Oxford Handbook of Public Management, Oxford: Oxford University Press, 2005.
De Haan, Jakob, Fabian Amtenbrink. “Democratic Accountability and Central Bank Independence: A Response to Elgie.” West European Politics 23(3) (2000): 179-190.
Dubnick, M. “Accountability & the Promise of Performance in Search of Mechanisms.” Public Performance & Management Review 28(3) (2005): 376-417.
European Commission, Impact Assesment Guidelines, 2004.
Fischer, S. “Central Bank Independence Revisited.” The American Economic Review 85 (1995): 201-206.
Geraats, P. “Issues in the Governance of Central Banks.” Chapter 7: Accountability, Transparency and Oversight, Bank for International Settlement, 2009.
Lefort, Daniel. Transparency and Accountability of Central Banks, 2006.
Mittermaier, Jana. “Improving the Accountability and Transparency of the European Central Bank,” Transparency International Liaison Office to the EU, Rue Breydel 40 (2012): 1-8.
Neumann, M. The Rule of Law: Politicizing Ethics. Buligton: Ashgat, 2002.
ابتدای صفحه