جبران خسارت از متهمان بازداشت‌شده بی‌گناه

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناسی ‌ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، داﻧﺸﮕﺎه ﭘﯿﺎم ﻧﻮر اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان، ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻬﺮان ﺟﻨﻮب

چکیده

حق جبران خسارت از متهم بازداشت‌شده بی‌گناه در اسناد بین‌المللی حقوق بشر و در قوانین کیفری ایران با ابهام‌هایی به رسمیت شناخته شده است. در قوانین کیفری جدید، این حق در همه مراحل دادرسی، همه اشکال بازداشت، جبران خسارت‌های مادی، معنوی و ممکن‌الحصول را شامل می‌شود. جبران خسارت معنوی از طرق مالی و غیرمالی مشخص شده است. ممنوعیت برخی از متهمان به دلیل تأثیر اقدامات آنها در بازداشت خود، تابع تشریفات آیین دادرسی نبودن رسیدگی به درخواست متهم و تعیین مهلت شش‌ماهه برای ارائه درخواست از زمان ابلاغ واقعی، قابلیت اعتراض به رد درخواست توسط متهم و اعتراض به پذیرش آن توسط نماینده صندوق نیز بیان شده است.
عدم تعیین ملاک و معیار برای مشخص نمودن میزان جبران خسارت به صورت مالی، تعارض بین مواد 255 به بعد با تبصره ماده 344 از جمله ابهامات برخورداری متهمان از این حق است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Compensation from Innocent Arrested Accused

نویسندگان [English]

  • Dr. Rajab Goldoust Jouybari 1
  • Mehran Ibrahimi Manesh 2
1 Ph.D. of Criminal Law & Criminology, Master of Law Faculty of Shahid Beheshti University
2 Master of Criminal Law and Criminology, Payame Noor University of Tehran, Tehran South Center
چکیده [English]

Compensation of innocent arrested accused has been recognized in international human rights instruments and Iranian criminal laws with some ambiguity. In new criminal laws and rules, this right includes all forms of arresting, financial and moral and proper compensation in all phases of trial. Moral compensation is possible by financial and non-financial methods. Prohibition of some accused persons due to the influence of their actions in their detention, non-obedience of admissibility of accused requests to procedure formalities, and considering 6 months period for presenting the request starting from the real delivery, accused ability to object rejection of his/her request, and objection to its acceptance by delegate of fund are also provided.
Non clarifying clear factors for identifying the amount of financial compensation, and the conflict between Art 255 and so on with sub paragraph of Art 344, are among the ambiguity of the accused of this right.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Compensation
  • Arrested Accused
  • Innocent Accused
  • Human rights
  • Fault
  • Mistake
الف) منابع فارسی
آشوری، محمد. آیین دادرسی کیفری. جلد اول. چاپ پنجم. تهران: انتشارات سمت، 1389.
آشوری، محمد. آیین دادرسی کیفری. جلد دوم. چاپ نهم. تهران: انتشارات سمت، 1387.
آشوری، محمد. عدالت کیفری. چاپ اول. تهران: انتشارات کتابخانه گنج دانش، 1376.
ابوالحمد، عبدالحمید. حقوق اداری. جلد دوم. تهران: دانشگاه تهران، 1354.
بکاریا، سزار. رساله جرایم و مجازات‌ها. چاپ ششم. ترجمه محمدعلی اردبیلی. تهران: نشر میزان، 1389.
پروین، فرهاد. خسارت معنوی در حقوق ایران. چاپ دوم. تهران: نشر ققنوس،1382.
خالقی، علی. آیین دادرسی کیفری. چاپ پانزدهم. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، 1390.
خزانی، منوچهر. مجموعه مقالات فرایند کیفری. چاپ اول. تهران: انتشارات گنج دانش، 1377.
کاتوزیان، ناصر. مسؤولیت مدنی و ضمان قهری. تهران: دانشگاه تهران، 1370.
کاتوزیان، ناصر. وقایع حقوقی. تهران: یلدا، 1371.
گلدوست جویباری، رجب. آیین دادرسی کیفری. چاپ اول. تهران: انتشارات جنگل، 1393.
مصطفی‌زاده، فهیم. قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در پرتوی نظرات شورای نگهبان. تهران: پژوهشکده شورای نگهبان، 1393.
ب) منابع انگلیسی
New York City Bar Association. “A Proposal for Compensation for Wrongful Imprisonment of Innocent Individual.” New York: October 2010, last visited February 15, 2018. http://www.nycbar.org/pdf/report/uploads/20072010-UndoingTimeAProposalforCompensationforWrongfulImprisonment.
Padriag, Mc Narma. Compensation for Wrongful Conviction or Prosecution. New Zealand: Wellington, 1998.