نقدی بر نهاد مشاوره در لایحه آیین دادرسی تجاری

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد حقوق اقتصادی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران.

چکیده

صدور رأی عادلانه در دعاوی تجاری منوط به دسترسی به رویه‌های تجاری معتبر و استفاده از متخصصین امور تجارت می‌باشد و از همین روست که در لایحه آیین دادرسی تجاری، علاوه بر ایجاد دادگاه تخصصی تجارت، نهاد مشاور نیز پیش‌بینی شده و وجود قضات متخصص در امر حقوق تجارت کافی دانسته نشده است. پرسش اصلی مقاله حاضر عبارت از این است که آیا نهاد مشاور، با موقعیتی که در لایحه دارد، به افزایش کارایی دادگاه تجاری منتهی خواهد شد یا خیر؟ برای پاسخ گفتن بدین پرسش از یک سو جایگاه نهاد مشاور در لایحه آیین دادرسی تجاری با جایگاه این نهاد در برخی دیگر از محاکم تخصصی مقایسه گردیده و از سوی دیگر نهاد مشاور با نهاد کارشناسی مقایسه شده است و در انتها نیز به منظور نتیجه‌گیری نهایی از تکنیک هزینه ـ فایده استفاده شده است. بررسی انجام‌شده حاکی از آن است که هرچند اقدام مقنن جهت شناسایی نهاد مشاور قابل تحسین است، لیکن به دلیل کم‌توجهی به برخی نکات ظریف، ایراداتی بر آن وارد می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Overview on the Concept of Consultation in the Bill of Commercial Procedure

نویسندگان [English]

  • Dr. Kourosh Kaviani 1
  • Parviz Rahmati 2
  • Reza Khodkar 3
1 Associate Professor, Faculty of Law and Political Sciences of Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
2 L.L.M in Law and Economics, Faculty of Law and Political Sciences of Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
3 Ph.D. Student of Privacy Law, University of Judicial and Sciences Administrative Services, Tehran, Iran
چکیده [English]

The complexity of the commercial affairs requires for the settlement of the relative commercial disputes to be handled by the specialized courts since accuracy and time is of essence in the commercial matters. Needless to say, the two aforementioned factors would not be complied with in the general courts due to the overload of their work. Issuing fair judgments in the commercial disputes would require the access to the credible commercial precedent and use of the commercial specialists.
For this purpose, the concept of consultation has been predicted in the recent Bill of Commercial Procedure Law. In this article we would study the question of whether the said concept as stipulated in the Bill would result in the commercial courts to be more efficient.
In order to answer to this question, the cost benefit analysis has been used. The study led to the conclusion that while the act of the lawmakers recognizing the consulting concept is admirable but the said concept entails deficiencies due to neglecting certain subtle points which would in return result in imposing some costs on the judicial system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercial Court
  • Consultant
  • Expert
  • Consultant's Responsibility
  • Efficiency

فهرست منابع

بادینی، حسن. فلسفه مسؤولیت مدنی. چاپ اول. تهران: شرکت سهامی انتشار، 1384.
حبیب‌زاده، محمدجعفر و حسین فخر بناب. «مقایسه عوامل موجهه جرم و عوامل رافع مسؤولیت کیفری». نشریه مدرس علوم انسانی 40 (1384): 58-37.
خالقی، علی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ اول. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، 1392.
دادگر، یداله. اصول تحلیل اقتصادی خرد و کلان. چاپ اول. تهران: نشر آماره، 1391.
دیانی، عبدالرسول. «مستندات رأی قاضی (قسمت اول)». مجله دادرسی 33 (1384): 16-12.
شمس، عبدالله. آیین دادرسی مدنی ـ دوره پیشرفته. جلد سوم. چاپ یازدهم. تهران: دراک، 1387.
صدرزاده افشار، سید محسن. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی دادگاه‌های عمومی و انقلاب. چاپ نهم. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد علامه طباطبائی، 1385.
صفایی، سید حسین و اسدالله امامی. مختصر حقوق خانواده. چاپ سی و نهم. تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1393.
صفایی، سید حسین و حبیب‌الله رحیمی. مسؤولیت مدنی ـ الزامات خارج از قرارداد. چاپ اول. تهران: سمت، 1389.
غمامی، مجید و مجتبی اشراقی ‌آرانی. «تفکیک امر حکمی از امر موضوعی در دادرسی مدنی تبیین نظریه عمومی». مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 2 (1389): 294-275.
کاتوزیان، ناصر. «کارشناس؛ علم و تجربه در خدمت عدالت». مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 62 (1382): 340-317.
کاتوزیان، ناصر. اثبات و دلیل اثبات. جلد دوم. چاپ سوم. تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1385.
کاتوزیان، ناصر. الزام‌های خارج از قرارداد ـ ضمان قهری. چاپ هشتم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1386.
هاشمی، سید محمد. حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. جلد دوم. چاپ بیست و سوم. تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1391.