تحلیلی بر سیر تحول مفهوم فرهنگ در نظام بین‌المللی حقوق بشر و تأثیر آن بر ارتقای حقوق فرهنگی

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانشجوی دکترای حقوق بین‌الملل عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران.

چکیده

فرهنگ عنصر حیاتی زیست فردی و جمعی بشر بوده و حیات انسانی به آن وابسته است و بستر شکل‌گیری سامانه و سیره اخلاقی و حقوقی جامعه بشری است و بدون آن هیچ حقی قابل‌تعریف و تبیین نیست. این مفهوم در عرصه حقوق بین‌الملل، بیش از همه در نظام بین‌المللی حقوق بشر و گفتمان حقوق فرهنگی مطرح می‌گردد و در اسناد مختلف حقوقیِ بین‌المللی و در بیان‌های متفاوتی به‌کار رفته است. مقاله حاضر بر آن است تا به شیوه‌ای توصیفی ـ تحلیلی و با روش گردآوری مطالب به‌صورت کتابخانه‌ای، به بررسی سیر تحول مفهوم فرهنگ در نظام بین‌المللی حقوق بشر و پیوند آن با ارتقای حقوق فرهنگی بشر بپردازد. این پویش نشان می‌دهد که از زمان تأسیس سازمان ملل متحد تاکنون، مفهوم فرهنگ سه تعبیر تکاملی را تجربه کرده است: فرهنگ به‌مثابه فرهنگ نخبگان، فرهنگ به‌مثابه فرهنگ عامه و فرهنگ به‌مثابه سبک زندگی. این روند رو به تکامل حاکی از توجه روزافزون به اهمیت فزاینده تنوع فرهنگی در حقوق بین‌الملل کنونی و درنتیجه ارتقای حقوق فرهنگی بشر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis to the Conceptual Development of Culture in International Human Rights Law and Its Impact on the Promotion of Cultural Rights

نویسندگان [English]

  • mostafa fazaeli 1
  • Musa Karami 2
1 international law department, law faculty, university of Qom, Qom, Iran
2 Ph.D. Candidate in Public International Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran.
چکیده [English]

The present article, in a descriptive-analytic method and on a library-based approach, aims to investigate the conceptual development of culture in International Human Rights Law and its relationship with the promotion of cultural human rights. Culture, as the essence of being human, is central to man and without which no rights are possible. In International Law arena, culture is mostly presented in cultural rights discourse, and various expressions of the concept could be found in different international instrument. This study demonstrates that, from the establishment of UN up to now, the concept of culture has experienced three evolutional interpretations: culture as culture of elites or high culture, culture as popular culture and culture as a way of life. This evolutional process shows the increasing significance of cultural diversity in the contemporary International Law and consequently promotion of cultural rights.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Culture
  • Cultural Rights
  • International Human Rights Law
  • Way of Life
  • Cultural Diversity

مراجع

فهرست منابع

الف) منابع فارسی
آشوری، داریوش. تعاریف و مفهوم فرهنگ. تهران: نشر آگه، 1389.
اسلامی نُدوشن، محمدعلی. فرهنگ و شبه‌فرهنگ. تهران: یزدان، 1371.
پهلوان، چنگیز. «جهانی شدن به چه معناست؟ جنبش فرهنگ در تحولات ملّی و جهانی». کلک 79 (تیر، مرداد و شهریور 1375).
جلالی‌مقدم، مسعود. فرهنگ چیست. تهران: امیرکبیر، کتاب‌های جیبی، 1385.
چاوش‌باشی، فرزانه. «معرفی الگوی مدیریت تحول فرهنگی در ایران». مجله مدیریت فرهنگی 3(3) (بهار 1388): 139-127.
سلیمی، حسین. فرهنگ‌گرایی، جهانی شدن و حقوق بشر. چاپ نخست. تهران: وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات، 1379.
شریعتی، علی. دفترهای خاکستری؛ ایمان، احساس، اندیشه. به کوشش محمدرضا حاج‌بابایی. تهران: تگاه امروز، اندیشه خوارزمی، 1385.
عبداللهی، جوانمیر، معاذ عبداللهی. نسل‌زدایی فرهنگی. تهران: مجد، 1393.
عمید، حسن. فرهنگ عمید. تهران: امیرکبیر، 1382.
فضائلی، مصطفی، موسی کرمی. حمایت از حقوق فرهنگی اقلّیت‌های قومی در حقوق بین‌الملل: با نگاهی به وضعیت کُردها در ترکیه. تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، تابستان 1395.
قرآن کریم.
قوام، سیّد عبدالعلی، سمیرا محسنی. «جایگاه مطالعات پسااستعماری در نظریه روابط بین‌الملل». مطالعات اقتصاد سیاسی بین‌الملل 1(1) (بهار و تابستان 1395): 28-9.
گیوریان، حسین. «جهانی شدن و ارتباطات فرهنگی». مطالعات رسانه‌ای 8(23) (زمستان 1392): 113-99.
معین، محمد. فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر، 1382.
معینی، جهانگیر. نظریه و فرهنگ. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی بین‌المللی، 1374.
وحید، مجید. سیاست‌گذاری و فرهنگ در ایران امروز. تهران: انتشارات باز، 1382.
ب) منابع انگلیسی
Adalsteinsson, Ragnar, and Pall Thorhallson. “Article 27.” In The Universal Declaration of Human Rights, edited by Gudmundur Alfredsson and Asbjørn Eide, 575-596. The Hague: Martinus Nijhoff Publishers, 1999.
Barth, William Kurt.On Cultural Rights: The Equality of Nations and the Minority Legal Tradition. Leiden: Martinus Nijhoff Publishers, 2008.
Bogandy, Armin. “The European Union as Situation, Executive, and Promoter of the International Law of Cultural Diversity - Elements of a Beautiful Friendship.” EJIL 19(2) (2008): 241-275.
Burnet Taylor, Edward (1832-1917). Primitive Culture. New York: Brentano, 1871.
CESCRS. “General Comment No. 21: Right of Everyone to Take Part in Cultural Life (Art. 15, para. 1(a) of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights).” (December 21, 2009), UN Doc. E/C.12/GC/21.
Chamberlain, Kevin. “War and Cultural Heritage.” International Journal of Cultural Property 9 (2004): 477-526.
Chapman, Audrey R. “Development of Indicators for Economic, Social and Cultural Rights: The Right to Education, Participation in Cultural Life and Access to Benefits of Science.” In Human Rights in Education, Science and Culture: Legal Developments and Challenges, edited by Yvonne Donders and Vladimir Volodin, 111-153. Paris: UNESCO Publishing/ Ashgate, 2007.
Donders, Yvonne. “A Right to Cultural Identity in UNESCO.” In Cultural Human Rights, edited by Francesco Francioni and Martin Scheinin, 317-340. Boston/ Leiden: Martinus Nijhoff Publishers, 2009.
Donders, Yvonne. Towards a Right to Cultural Identity. Antwerp: Intersentia, 2002.
Horvath, Eniko. “Cultural Identity and Legal Status: Or the Return of the Right to Have Particular Rights.” In Cultural Human Rights, edited by Francesco Francioni and Martin Scheinin, 169-191. Boston/ Leiden: Martinus Nijhoff Publishers, 2009.
Hunt, Paul. “Reflections on International Human Rights Law and Cultural Rights.” In Culture, Rights, and Cultural Rights: Perspective from the South Pacific, edited by Margaret Wilson and Paul Hunt, 25-46. Washington: Huia, 2000.
ICRC. “Hague Convention (II) with Respect to the Laws and Customs of War on Land and Its Annex: Regulations Concerning the Laws and Customs of War on Land, (July 29, 1899).” http://www.icrc.org/ihl.nsf/FULL/150 (Last Accessed 14/8/2018).
ICRC. “Hague Convention (IV) Respecting the Laws and Customs of War on Land and Its Annex: Regulations Concerning the Laws and Customs of War on Land, (October 18, 1907).”http://www.icrc.org./ihl.nsf/FULL/195?OpenDocument (Last Accessed 14/8/2018).
International Women's Rights Action Watch. “Equality and the Right to Participate in Cultural Life.” Day of General Discussion - Right to Take Part in Cultural Life (Article (15)(1)(a) of the Covenant), (9 May 2008); UN Doc. E/C.12/40/10.
Johns, Fleur. “Portrait of the Artist as a White Man: The International Law of Human Rights and Aboriginal Culture.” Australian Yearbook of International Law 16 (1995): 173-197.
Malloy, Tove H., and Gazzola, Michele. The Aspects of Culture in the Social Inclusion of Ethnic Minorities.Flensburg: European Centre for Minority Issues, 2006.
Marks, Stephen P. “Defining Cultural Rights.” In Human Rights and Criminal Justice for the Downtrodden: Essays in Honour of Asbjorn Eide, edited by Bergsmo, 293-324. The Hague: Martinus Nijhoff Publishers, 2003.
McGoldrick, Dominic. “Culture, Cultures, and Cultural Rights.” In Economic, Social and Cultural Rights in Action, edited by Mashood Baderin and Robert McCorquodale, 447-475. Oxford: Oxford University Press, 2007.
Morsink, Johannes. The Universal Declaration of Human Rights: Origin, Drafts and Intent. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1999.
O'Keefe, Roger. “The Right to Take Part in Cultural Life under Article 15 of the ICESCR.” International and Comparative Law Quarterly 47 (1998): 904-923.
O'Keefe, Roger. The Protection of Cultural Property in Armed Conflict. 1st Published. New York: Cambridge University Press, 2006.
Parekh, Bhikhu. Dialogue between Cultures, Democracy, Nationalism and Multiculturalism. UK: Frank Cass Publications, 2005.
Pinechi, Laura. “Cultural Diversity as a Human Right? General Comment No. 21 of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights.” In Cultural Heritage, Cultural Rights, Cultural Diversity, edited by Silvia Borelli, Federico Lenzerini, 27-53. Boston/ Leiden: Martinus Nijhoff Publishers, 2012.
Reuter, Tina Kempin. “Dealing with Claims of Ethnic Minorities in International Law.” Connecticut Journal of International Law 24 (2009): 201-237
Robertson, Roland. Globalization, Social Theory and Global Culture. California: AGE, 1992.
Said, Edward. “Culture and Imperialism.” New York: Vintage, 1994. “Islam through Western Eyes.” The Nation. ed. April 26 1980. 488-492, http://www.thenation.com, 1 Jan. 1998. 10 May, 2012.
Shaheed, Farida. Report of the Independent Expert in the Field of Cultural Rights (Report), pursuant to Resolution 10/23 of the Human Rights Council, A/HRC/14/36, 22 March 2010.
Stamatopoulou, Elsa. Cultural Rights in International Law: Article 27 and Beyond. Leiden/ Boston: Martinus Nijhoff Publishing, 2007.
Szabo, Lori Garovich. Cultural Rights. Leiden: A. W. Sijthoff, 1974.
UN Department of Public Information. These Rights and Freedoms. New York: UN DoPI, 1950.
UNESCO (ed.). Cultural Rights and Wrongs: A Collection of Essays in Commemoration of the 50th Anniversary of the Universal Declaration of Human Rights. Paris: UNESCO, 1997.
UNESCO. “Final Report of the World Conference on Cultural Policies.” Paris: UNESCO, 1982; Doc.CLT/MD/1.
UNESCO. “Mexico City Declaration on Cultural Policies.” World Conference on Cultural Policies, 26 July to 6 August 1982, portal-unesco.org/culture/en/files/12762/1129542166mexico_en.pdf/mexico_en.pdf.
UNESCO. “Recommendation on Participation by People at Large In Cultural Life and Their Contribution to It.” Paris: UNESCO, (26 November 1976).
UNESCO. Cultural Rights as Human Rights. Paris: UNESCO, 1970.
United Nations Treaty Collection. “Hague Convention for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict, (May 14, 1954), Treaty Doc. No. 106-1 (1999), 249 U.N.T.S 215 (entered into force August 7, 1956).” http://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20249/volume-249-I-3511-English.pdf (Last Accessed 14/8/2018).
Wiessner, Siegfried. “The Cultural Rights of Indigenous Peoples: Achievements and Continuing Challenges.” EJIL 22(1) (2011): 121-140.
Xanthaki, Alexandra. “Multiculturalism and International Law: Discussing Universal Standards.” Human Rights Quarterly 32 (2010): 21-48.
Xanthaki, Alexandra. Indigenous Peoples and United Nations Standards: Self-determination, Culture, Land. Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
پژوهشهای حقوقی
دوره 19، شماره 42
مرداد 1399
صفحه 59-79

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار