جایگاه تشبیه در تدوین قوانین

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشگاه تهران

چکیده

تشبیه در ادبیات یکی از چهارگانه‌های دانشِ بیان شمرده شده است که در آن سخنور به شیوه هنری، مقصود خویش را بیان می‌دارد. ساختار و گونه‌های تشبیه ادبی در تشبیه قانونی نیز وجود دارد، اما قانون‌گذار آن را در راستای نیاز‌های خویش پرورانده است و از آن به عنوان شیوه‌ای برای بیان احکام خود استفاده می‌نماید. این شیوه در قانون‌نویسی کاربرد گسترده‌ای دارد. مهم‌ترین فایده این شیوه در ایجاز قانون است. گاه نیز برای تعدیل حکم، توجیه حکم، تکمیل قانون و تنوع بیان احکام قانونی، به کار می‌رود. آگاهی از این روش ضمن یاری به درک بهتر قانون، موجب ارتقای هنر قانون‌نویسی نیز می‌گردد. در این مقاله، مطالعه‌ای میان‌رشته‌ای بین تشبیه در ادبیات و تشبیه در قانون انجام شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Place of Simile in the Process of Codification of Law

نویسنده [English]

  • Mohammad Hassan Emamverdi
چکیده [English]

The simile is one of the methods of thought expression. Its origin is on the knowledge of rhetoric. There are the structures and sorts of the literary simile in legal simile but the legislator has fostered it in own needs. This method has wide usage in the legislation. The important profit of this method is in brevity of law. It is occasionally used for regulation and justification of legal order. Knowing of this method help to better understanding of the law and make that the art of legislation is developed too. In this article the interdisciplinary study has done and examined the problems of it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Simile
  • legislation
  • interpretation
  • Regulation
  • legislator
احمدنژاد، کامل، معانی و بیان، تهران، زوار، 1385.
امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 1، تهران، اسلامیه،1370.
امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 2، تهران، اسلامیه،1370.
بدوی طبانه، احمد، علم البیان، بیروت، دار الثقافه، 1967.
تفتازانی، سعد الدین، مختصر المعانی، قم، دار الفکر، 1411.
جعفری تبار، حسن، فلسفه تفسیری حقوق، تهران، سهامی انتشار، 1388.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، الفارق، ج 4، تهران، گنج دانش، 1386.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، فرهنگ عناصر‌شناسی، تهران، گنج دانش، 1382.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، ج 4، تهران، گنج دانش، 1378.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، محشای قانون مدنی، تهران، گنج دانش، 1379.
خطیب قزوینی، الایضاح فی علوم البلاغه، بیروت، دار الکتاب، 1971.
دلشاد معارف، ابراهیم، «ماهیت و اثر فرض حقوقی»، فصلنامة حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، زمستان 1388، دورة 39، ش 4.
دمرچیلی، محمد و علی حاتمی و محسن قرائی، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، تهران، خلیج فارس، 1380.
ستوده تهرانی، حسن، حقوق تجارت، ج 1، تهران، دادگستر، 1376.
سکاکی، ابو یعقوب یوسف، مفتاح العلوم، قاهره، مصطفی الباب الحلبی، 1356.
شفیعی کدکنی، محمد رضا، صور خیال در شعر فارسی، تهران، آگاه، 1358.
شمس، عبدالله، آئین دادرسی مدنی، ج 1، تهران، میزان، 1382.
شمیسا، سیروس، بیان و معانی، تهران، میترا، 1386.
شمیسا، سیروس، بیان، تهران، فردوس، 1370.
صادقیان، محمد علی، طراز سخن در معانی و بیان، یزد، ریحانه الرسول، 1382.
صالح مازندارنی، محمد‌هادی، انوار البلاغه، تهران، قبله، 1376.
صفا، ذبیح الله، آئین سخن، تهران، قفنوس، 1364.
صفائی، حسین و همکاران، حقوق بیع بین‌المللی، تهران، دانشگاه تهران، 1384.
فاضلی، محمد، دراسه و نقد فی مسائل بلاغیه‌هامه، مشهد، دانشگاه فردوسی، 1376.
فتوحی، محمد، بلاغت تصویر، تهران، سخن، 1385.
کاتوزیان، ناصر، اموال و مالکیت، تهران، میزان، 1382.
کاتوزیان، ناصر، حقوق خانواده، ج 1، تهران، دانشگاه تهران، 1368.
کاتوزیان، ناصر، ضمان قهری، تهران، دانشگاه تهران، 1386.
کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران، میزان، 1386.
کزازی، میرجلال الدین، بیان، تهران، ماد، 1368.
گودرزی، محمد تقی، سیمرغ خیال درسنامة بیان پارسی، تهران، کلک سیمین، 1387.
متین دفتری، سید احمد، آئین دادرسی مدنی، تهران، مجد،1387.
مراغی، احمد مصطفی، علوم‌البلاغه، بیروت، دارالفکر، 1980.
مهاجری، علی، مبسوط در آئین دادرسی مدنی، ج 1، تهران، فکرسازان، 1388.
مهاجری، علی، مبسوط در آئین دادرسی مدنی، ج 2، تهران، فکرسازان، 1388.
ناصر کاتوزیان، عقود معین، ج 4، تهران، سهامی انتشار، 1376.
ناصر کاتوزیان، قواعد عمومی قراردادها، تهران، سهامی انتشار، 1383.
ناصر کاتوزیان، نظریة عمومی تعهدات، تهران، میزان، چهارم، 1386.
هاشمی، سید احمد، جواهر البلاغه، قم، مصطفوی، 1373.
همایی، جلال الدین، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران، قفنوس، 1363.
همایی، جلال الدین، معانی و بیان، به کوشش ماهدخت بانو همایی، تهران، هما، 1370.