کمیسیون حقوق بین‌الملل سازمان ملل متحد و منابع طبیعی مشترک

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

وجود منابع طبیعی زیرزمینی مثل آب شیرین، نفت و گاز در مجاورت کشورها با یکدیگر، مسائلی را در باب اعمال حاکمیت از سوی هر یک از دولت‌های همسایه بر این منابع، مطرح می‌کند. هر دولتی تلاش دارد تا به بهترین شیوه ممکن از این منابع تجدیدناپذیر بهره‌برداری کرده و عواید حاصل از آن را برای توسعه و بهبود زندگی شهروندان خود به کار گیرد. در مواقعی که منابع گفته‌شده، در تقاطع مرزهای دو یا چند کشور یافت می‌شود مسأله حاکمیت یا مالکیت بر آن منابع و بهره‌برداری از آنها به لحاظ طبیعت فرّار و مهاجر منابع مذکور، مباحث پیچیده حقوقی را پدید می‌آورد. خصیصه این منابع به گونه‌ای است که چنانچه هر یک از دو دولت ذیربط و ذینفع در منبع، از داخل مرز خود اقدام به حفاری نماید، می‌تواند بخشی از محتوای موجود را در منبع مشترک استخراج کند. برای مدیریت حقوقی این پدیده طبیعی، در حقوق بین‌الملل وحدت نظر وجود ندارد و حقوق بین‌الملل هنوز نتوانسته است به نحو شایسته، قواعد و مقرراتی را برای تنظیم روابط حقوقی بین دولت‌های ذیربط و ذینفع در این منابع ارائه نماید. در هفت سال اخیر کمیسیون حقوق بین‌الملل فعالیت‌هایی را برای تنظیم و تنسیق قواعد ناظر به مسأله آغاز کرده است. این نوشته در پی آن است تا تلاش‌های کمیسیون حقوق بین‌الملل را در تدوین و توسعه مقررات مربوط به منابع طبیعی مشترک بررسی نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The UN International Law Commission and the Common Natural Resources

نویسنده [English]

  • Javad Kashani
چکیده [English]

There exist some common natural resources as sweet water, oil and gas among States which rise questions regarding the quality of adjacent state's sovereignty thereon. Each state tries to utilize these resources in a proper manner in order to improve the life environment of its citizens. The special feature of these common natural resources cause the situation in which by drilling the relevant States from the inner side of its border line, it will be able to use some part of the resources. Legal managing of this scenario in contemporary international law needs a proper collection of rules and regulation to control different aspects of the job, while this has not yet been provided. International Law Commission has focused on this subject for at least seven years to set a proper collection of rules and for at least seven years to set a proper collection of rules and regulation in this regard. In this essay, we will study these attempts and analysis them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International Law Commission
  • Common Natural Resources
  • oil and gas
  • Border Disputes
  • Persian Gulf

مراجع

  1.  

    1. A more secure world: our shared responsibility, Report of the High-level Panel on Threats, Challenges and Change, 2 December 2004
    2. A/CN.4/L.717 (17 July 2007)
    3. African Convention on the Conservation of Nature and Natural Resources (2003)
    4. ASEAN Agreement on the Conservation of Nature and Natural Resources (1985)
    5. Assembly resolution 55/152 of 12 December 2000
    6. Benvenisti, Eyl, Sharing trans-boundary resources: international law and optimal resource use. (2002) Cambridge University Press, Cambridge.
    7. Bouvet, Jean-Pierre, “L’unite de gisement hydrocarbures et autres matieres minerals” L’Harmattan (2004), Paris
    8. Convention on Cooperation for the Sustainable Use of the River Danube (1994)
    9. Convention on the Protection and Use of Transboundary Watercourses and International Lakes (1999)
    10. Convention on the Protection of the Rhine (1999)
    11. Convention on the Protection of Transboundary Watercourses and International Lakes (the Helsinki Convention, 1992)
    12. Convention on the Sustainable Development of Lake Tanganyika (2003)
    13. Crook, J.R. and S.C. McCaffrey, "The United Nations Starts Work on a Watercourse Convention", 91 AJIL, 1997
    14. Economic Declaration adopted by the Fourth Conference of Heads of State or Government of Non-Aligned Countries, Algiers, 5–6 September 1973, in UN Doc. A/6300 and Corr. 1
    15. Fifth report on shared natural resources: transboundary aquifers by Chusei Yamada, Special Reporter. Geneva, 5 May-6 June and 7 July-August (2008) A/CN.4/59
    16. Framework Convention on the Protection and Sustainable Development of the Carpathians (2003)
    17. Gabriel, Eckstein E., “Commentary on the U.N. International Law Commission’s Draft Articles on the Law of Transboundary Aquifers”, Colo. J. Int’l Envtl. L. & Pol’y [vol. 18:3].
    18. General Assembly Resolution 3129 (XXVIII) of 13 December 1973 mandated the Governing Council of UNEP to formulate international standards for the conservation and harmonious exploitation of shared resources, including a system of prior information and consultation
    19. Harrison, Selig S., Seabed petroleum in northeast Asia: Conflict or Cooperation? Woodrow Wilson International Center for Scholars, 2006
    20. http://untreaty.un.org
    21. ICJ Reports 1997
    22. Islamic Republic of Iran, A/C.6/62/SR.25
    23. Juha, Rainne, “The work of the international law commission on shared natural resources: The pursuit of competence and relevance” 75 Nordic Journal on International Law (2006)
    24. Krasner, S.D., International regime, (Cornell University Press, Ithaca, NY, 1983)
    25. Official Records of the General Assembly, Fifty-seventh Session, Supplement no. 10 (A/57/10)
    26. Official Records of the General Assembly, Sixty-second Session, Supplement no. 10 (A/62/10)
    27. Protocol for Sustainable Development of Lake Victoria Basin (2003)
    28. Protocol on Water and Health to the 1992
    29. Rainne, Jula, “The work of the international law commission on shared natural resources: The pursuit of competence and relevance” 75, Nordic Journal on International Law (2006) Netherland
    30. Schrijver, Nicollas, Sovereignty over Natural Resources: Balancing Rights and Duties in an Increasingly Interdependent World, Cambridge University Press, 1997
    31. Schwebel, S.M., "Second report on the law of the non-navigational watercourses", Yearbook of the International Law Commission vol. II (1980)
    32. Shared natural resources Comments and observations received from Governments and relevant intergovernmental organizations Fifty-seventh session A/CN.4/555
    33. Szekely, Alberto and others “Transboundary hydrocarbon resources: The Puerto Vallarta draft treaty” 31 National Resources Journal (1991) Summer
    34. Szekely, Alberto, “US. Mexico trans-boundary resources lssue. The international law of submarine trans-boundary hydrocarbon resources: Behavior legal limits to and experience for Gulf of Mexico”, Natural Resources Journal, (1986) fall
    35. Third report on shared natural resources "trans-boundary groundwater". Doc. A/CN.4/551 (2005) www.un.org/law/ilc/sessions/57/docs.htm
    36. Topical summaries in documents A/CN.4/577 and A/CN.4/588
    37. UN. Doc. A/59/565
    38. Yearbook of International Law Commission, 2008
    39. Yearbook of International Law Commission, 2009
    40. رضایی، محمدرضا، زمین‌شناسی نفت، چاپ دوم، انتشارات علوی، 1384
    41. سیاست ملی انرژی، توسط گروه توسعه سیاست ملی انرژی ایالات متحد، ترجمه گروه مترجمان مؤسسه بهینه‌سازی مصرف انرژی، تهران، نشر ذره، 1382
    42. قطعنامه 1803 مورخ 1962 مجمع عمومی در مورد «حاکمیت دائمی ملت‌ها بر منابع طبیعی»
    43. قطعنامه 3281 مورخ 1974 تحت عنوان «اصول راجع به حقوق و تکالیف اقتصادی دولت‌ها»
    44. کاشانی، جواد، «رژیم حقوقی بین‌المللی حاکم بر منابع نفت و گاز مشترک»، رساله دکتری حقوق بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، 1387
    45. کلار، مایکل، «جنگ منابع چشم‌انداز جغرافیای جدید منازعات جهانی»، مجله سیاست خارجی، سال 1381
    46. وکیل، امیر ساعد، جهانی امن‌تر: مسؤولیت مشترک ما (گزارش هیأت عالیرتبه دبیرکل در خصوص تهدیدات، چالش‌ها و تغییرها ـ دسامبر 2004)، مجله پژوهشهای حقوقی، صص 290-261 مجله پژوهشهای حقوقی، شماره 6، سال 1383
پژوهشهای حقوقی
دوره 8، شماره 16
مهر 1388
صفحه 225-249

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار