بررسی حوزه‌بندی انتخابات قوه مقننه ایران از منظر معیارهای حوزه‌بندی انتخابات آزاد و منصفانه

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

دانشجوی سال آخر دکترای حقوق عمومی و مدرس دانشگاه

چکیده

حوزه‌بندی انتخابات مجلس از مهمترین مراحل اجرایی انتخابات مجلس بوده و در صورت ترسیم صحیح می‌تواند تأثیرات مثبتی را بر نتیجة انتخابات و ترکیب پارلمان داشته و مشروعیت مردم‌سالاری را به ارمغان آورد. چنین امری مستلزم رعایت معیارهای انتخابات آزاد و منصفانه در تعیین حدود حوزه‌های انتخاباتی می‌باشد. در این راستا و در جهت رسیدن به هدف مذکور حوزه‌بندی انتخابات قوه مقننه در ایران با تحولات رو به رشدی همراه بوده است. لکن با نگاهی به تغییرات حوزه‌بندی انتخابات مجلس در قوانین انتخاباتی ایران از صدر مشروطیت تاکنون به مشکلات و نواقصی در این خصوص بر‌می‌خوریم. از این روی در این مقاله ابتدا به بررسی حوزه‌بندی انتخـابـات قوة مقننه در ایران پرداخته و سپس به تحلیل این موضوع از منظر معیارهای حوزه‌بندی انتخابات آزاد و منصفانه می‌پردازیم.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Review Iranian Legislative Election Venue from the Viewpoint of the Criteria for Free and Fair Election Venue

نویسنده [English]

  • Seyed Yasin Hosseini
Senior Ph.D. Student of Public Law and University Lecturer
چکیده [English]

Iranian Parliament election venue is one of the most important executive stages of parliament election and if it plans truly, it will have positive influence on results of parliament’s election and structure and bring legality of democracy. This requires observing criteria of free and fair election for determining electoral venues. A short look on transformations of Parliament’s election related to regulations of Iranian election shows defects and problem in this regard. In order to solve such problems and to guarantee even more criteria of free and fair election, members of the Parliament provide a plan of election system transformation (transforming election to provincial nominee election) and submit it to the parliament. This plan could vindicate its goals relying on its capacities and positive point and considering its likely weak point. Therefore, this study firstly deals with Legislative Election venue and then analysis the mentioned plan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Free & Fair Elections
  • Election Venue
  • Electoral System
  • Islamic Consultative Assembly
  • Provincial Nominee Election
الف) منابع فارسی
احمدی‌پور، زهرا، محمدرضا حافظ‌نیا و عبدالوهاب خوج ملی. «تحلیل عوامل مؤثر بر ارتقای سطوح تقسیمات کشوری مطالعة موردی شهرستان‌های استان فارس». فصلنامة ژئوپلیتیک 14 (1388): 47-29.
احمدی، علی. انتخابات در ایران. ویرایش اول. تهران: میزان، 1389.
اطاعت، جواد. «قوانین و نظام انتخابات در دوران مشروطه». مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 227 (1385): 287-276.
اعلامیة جهانی حقوق بشر مصوب 1948 میلادی.
اوبن اوژن، ایران امروز 1907-1906، سفرنامه و بررسی‌های سفیر ایران در فرانسه. ترجمه و تحقیق علی‌اصغر سعیدی. تهران: نشر زوار، 1363.
ایوبی، حجت‌الله. اکثریت چگونه حکومت می‌کنند. ویرایش دوم. تهران: سروش، 1382.
ایرانی، جمشید. «معیارهای انتخابات آزاد و منصفانه»، روزنامة مردم‌سالاری، 24/11/1380.
ایوبی، حجت‌الله. «ویژگی‌های نظام انتخاباتی کارآمد»، روزنامة جام‌جم، 02/08/1379.
بشیریه، حسین. درس‌های دموکراسی برای همه. ویرایش دوم. تهران: نگاه معاصر، 1381.
تایلور، پی. جی.، آر. جی. جانستون. جغرافیای انتخابات. ترجمه و تحقیق زهرا پیشگاهی‌فرد و رسول اکبری. تهران: قومس، 1386.
حافظ‌نیا، محمدرضا، مراد کاویانی‌راد. افق‌های جدید در جغرافیای سیاسی. ویرایش اول. تهران: سمت، 1383.
خاتمی، سید محمد. «بررسی تحلیلی ایرادات شورای نگهبان به لایحة اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی». مجله حقوق اساسی 1 (1372): 377-327.
خسروی، حسن. حقوق انتخابات دموکراتیک. ویرایش اول. تهران: مجد، 1387.
رحمانی‌زاده دهکردی، حمیدرضا و پدرام سعید. «استانی شدن حوزه‌های انتخابیه». مجله مجلس و پژوهش 36 (1381): 168-145.
ساعد وکیل، امیر، پوریا عسگری. قانون اساسی در نظم حقوقی کنونی. ویرایش چهارم. تهران: مجد، 1391.
سائلی کرده ده، مجید. سیر تحول قوانین انتخاباتی مجلس در ایران. ویرایش اول. تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1387.
قاضی، سید ابوالفضل. بایسته‌های حقوق اساسی. ویرایش اول. تهران: میزان، 1385.
قاضی، سید ابوالفضل. حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. ویرایش یازدهم. تهران: میزان، 1383.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1358 و تجدیدنظر سال 1368.
قانون اصلاح جدول حوزه‌های انتخابیة مجلس شورای اسلامی و تعداد نمایندگان آنها مصوب 1378.
قانون اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 04/05/1374.
قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1362.
قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1378.
قانون انتخابات مصوب 1358 شورای انقلاب.
قانون انتخابات یک درجه و عمومی مصوب 1290 ﻫ. ش.
قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب 1362.
قانون تعیین محدودة حوزه‌های انتخابیة مجلس شورای اسلامی مصوب 1366.
قانون جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی مصوب 15/03/1350.
قانون مدنی مصوب 1307.
قانون میزان تأثیر تغییرات در تقسیمات کشوری در محدودة حوزه‌های انتخابـاتی مصوب 1370.
گودوین گیل، گای اس. انتخابات آزاد و منصفانه در حقوق و رویه بین‌المللی. ویرایش اول. ترجمه و تحقیق سید جمال سیفی و سید قاسم زمانی. تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهشهای حقوق شهر دانش، 1379.
لایحة اصلاح جدول حوزه‌های انتخابیة مجلس شورای اسلامی و تعداد نمایندگان آنها مصوب 1390.
لایحة اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1381 مجلس شورای اسلامی.
لایحة قانونی انتخابات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی مصوب 1358.
مرکز مالمیری، احمد. «انتخابات آزاد و منصفانه». مجله مجلس و پژوهش46 (1384): 90-75.
منشور ملل متحد مصوب 1945 میلادی.
نظام‌نامة انتخابات اصنافی مصوب 1285 ﻫ. ش.
نظام‌نامة انتخابات دو درجه مصوب 1288 ﻫ. ش.