مطالعه تطبیقی ماهیت و مبنای مسؤولیت متصدیان حمل و نقل در کنوانسیون‌های بین‌المللی و حقوق ایران

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

دکترای حقوق خصوصی از دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

 یکی از مباحث مهم در زمینه حقوق حمل و نقل، مسؤولیت متصدی حمل و نقل است. با توجه به وجود قرارداد حمل و نقل بین فرستنده و متصدی، باید ماهیت مسؤولیت او را قراردادی دانست و مبنای مسؤولیت وی را نیز بر همین مبنا ارزیابی کرد؛ یعنی بر حسب میزان تعهدی که در قانون یا قرارداد بر عهده متصدی گذاشته شده است، وضعیت مبنای مسؤولیت او متغیر خواهد بود. بررسی ماهیت و مبنای این مسؤولیت در کنوانسیون‌های بین‌المللی حمل و نقل و حقوق ایران، هدف این نوشتار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Nature and Foundation of Carriers Liability: A Comparative Study of the International Conventions on Carriage and the Iranian Law

نویسنده [English]

  • Feizollah Jafari
چکیده [English]

Carrier liability is one of important subject in the context of carriage laws. Due to existence of contract of carriage between the sender and carrier, nature of their liabilities should be treated as contractual and, thus, the basis of their liability should be determined on the same ground, too. That is to say, the basis of the carrier liabilities differs according to obligation that the law and contract impose upon them. This paper undertakes to discuss the nature and foundation of this liability under the International Convention on Carriage and the related laws of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • carriage
  • Liability
  • International Convention
  • Iranian Law
  1. ابراهیمی، امامعلی، «‌بررسی تطبیقی مسؤولیت متصدی حمل و نقل زمینی با توجه به کنوانسیون‌ بین‌المللی جاده‌ای»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1370.
  2. اثنی‌عشری، یدالله، «مسؤولیت متصدی حمل و نقل دریایی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، 1368.
  3. امید، هوشنگ، حقوق دریایی، ج 1، مدرسه عالی بیمه، تهران، خرداد 1353.
  4. بابایی، ایرج، «مبنای مسؤولیت کارفرمایان در مادة 12 قانون مسؤولیت مدنی»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، سال سوم، شماره پنجم، پاییز و زمستان 1380، صص 14 تا 38.
  5. بناء نیاسری، ماشاءالله، «قرارداد حمل و نقل چند نوعی کالا؛ مطالعه‌ای در کنوانسیون سازمان ملل برای حمل و نقل چند نوعی بین‌المللی کالا همراه با مقارنه آن با حقوق تجارت ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تابستان 1381.
  6. جبر کومانی، لطیف، مسؤولیه الناقل البحری، الطبعه الاولی، الدار العلمیه الدولیه للنشر و التوزیع و دارالثقافه للنشر و التوزیع، عمان، الاردن، 2001.
  7. خردمندی، سعید، وکالت در حقوق تجارت و تطبیق آن با فقه، چاپ اول، قم، بوستان کتاب، 1382.
  8. دموگ، تعهدات، ج 5، ش 599، به نقل از کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، ج 4، چاپ سوم، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1380.
  9. شهیدی، مهدی، حقوق مدنی، ج 3، آثار قراردادها و تعهدات، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد، 1382.
  10. صمدی اهری، محمدهاشم، مسؤولیت مدنی متصدی حمل و نقل دریایی، روزنامه رسمی کشور، 1373.
  11. عیسایی تفرشی، محمد و محمدرضا کامیار، «مبنای مسؤولیت مدنی متصدی حمل و نقل در کنوانسیون حمل و نقل ترکیبی بین‎المللی کالا و مقایسة آن با حقوق ایران»، فصلنامه علوم انسانی مدرس، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، دوره پنجم، ش 4، زمستان 1380.
  12. فخاری، امیرحسین، «نگاهی به رأی اصراری شمارة 3 مورخ سال 1377 هیأت عمومی دیوانعالی کشور در زمینه انعقاد قرارداد حمل و نقل توسط نماینده»، مجله تحقیقات حقوقی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شماره 34-33، سال 1380.
  13. کاتوزیان، ناصر، عقود معین، ج 1، چاپ هفتم، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1378.
  14. کنوانسیون مونترال در مورد حمل و نقل هوایی 1999، مجله حقوقی، دفتر خدمات حقوقی بین‎المللی، ترجمه ماشاءالله بناء نیاسری، ش 31، 1381، صص 313 تا 390.
  15. محمدزاده وادقانی، علیرضا، «کنوانسیون 1978 در مورد حمل و نقل دریایی (قواعد هامبورگ)»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 32، تیرماه 1373.
  16. محمدزاده وادقانی، علیرضا، «مسؤولیت متصدی حمل و نقل دریایی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 55، بهار 1381.
  17. محمدزاده وادقانی، علیرضا، «مسؤولیت و حقوق عامل حمل و نقل مرکب در معاهده ژنو1980»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 50، زمستان 1379.
  18. مندس دو لیون،‌ پابلو، «کنوانسیون مونترال؛ تجزیه و تحلیل برخی از جنبه‌های روزآمد و ادغام شده سیستم ورشو»، ترجمه ماشاءالله بنانیاسری، مجله حقوقی، دفتر خدمات حقوقی، ش 31، پاییز 83.
  19. هاشمی‌زاده، سیدعلیرضا، «مبنای مسؤولیت متصدی حمل دریایی کالا؛ مقررات لاهه، مقررات هامبورگ و حقوق اسلامی»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، شماره 9، بهار 1378.
  20. Hill, D.J. & A.D. Messent, CMR: Contracts for the International Carriage of goods by Road, London: Lloyd's of London, 1984.
  21. http://www.lexmercatoria.org
  22. Inter-American Convention on Contracts for the International Carriage of Goods by Road, 1989. Available at: http://www.oas.org/juridico/english/treaties/b-55.htm.
  23. Lowe, "Commentary on the Convention of 19th May 1956 on the Contract for the International Carriage of Goods by road (CMR)", European Transportation Law Journal, 1976.
  24. Schelin, Johan, "CMR Liability in a Law & Economics Perspective", 2004, Available in: http://www.juridicum.su.se/transport/Forskning/artiklar/Scandinavian.pdf
  25. Tetley, William, "Proving the Contract or Tort", Available at: http://www.mcgill.ca/maritimelaw
  26. Tetley, William, "The Burden And Order of Proof in Maritime Cargo Claims"; Available at: http://upload.mcgill.ca/maritimelaw/ch6.pdf
  27. UN Convention on the Liability of Operators of Transport Terminals in International Trade 1994. Available at: http://www.jus.uio.no/lm/un.transport.terminal.operators.liability.convention.1994/pre
  28. Wilson, John F., Carriage of Goods By Sea, Fourth Edition, Longman: Pearson Education, Great Britain, 2001, pp. 9-13.