استقلال قاضی در نظام قضایی ایران در پرتو تحولات قانون‌گذاری

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

قاضی دادگستری تهران و دانشجوی دوره دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه تهران (پردیس قم)

چکیده

استقلال قاضی در کنار بی‌طرفی وی از جمله تضمین‌های مؤثر در تحقق دادرسی عادلانه است. استقلال قاضی بدین معناست که قاضی در جایگاه دادرسی نسبت به موضوع مطرح‌شده با آزادی کامل و بر مبنای واقعیت‌ها و بر پایه قانون و بی‌هر گونه دخالت، فشار یا نفوذ نادرست از جانب هر یک از بخش‌های حکومت یا جای دیگر رسیدگی و تصمیم‌گیری کند. استقلال مستلزم آن است که گزینش، استخدام و ارتقاء قاضی در راستای حفظ استقلال وی بوده و قاضی در مقام ادای وظایف واگذار‌شده امنیت شغلی کامل داشته باشد. با وجود گذشت بیش از یک سده از نظام قانون‌گذاری ایران، به گواهی قوانین و مقررات و به دلایلی که در این مقاله خواهیم دید استقلال قاضی پیش و پس از انقلاب آنگونه که شایسته این مقام است، مورد توجه قانون‌گذار قرار نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Independence of Judges under the Iranian Judiciary System

نویسنده [English]

  • Ali Dehghani
چکیده [English]

The independence of judges beside their impartiality is significant guarantees in insuring a fair trial. The independence of judges calls for their full liberty to issue a judgment taking into account only the relevant facts and laws, without being under inappropriate intervention and pressures from other governmental or non-governmental agencies. It requires a system in which selection, employment and promotion of the judges are all designed to secure their full job security.  A careful examination of the relevant laws and regulations would reveal the fact that despite one century of the legislative history, the independence of the judges has not been appreciated as such.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Independence of Judges
  • job security
  • Judicial Interpretation

مراجع

  1. آخوندی، محمود، آیین دادرسی کیفری، جلد چهارم، اندیشه‌ها، چاپ اول 1379.
  2. آشوری، محمد، حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1383.
  3. ازغندی، سید علیرضا، تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران (1357-1320)، انتشارات سمت 1382.
  4. امین، سید حسن، تاریخ حقوق ایران، انتشارات دایره‌المعارف ایران‌شناسی، چاپ اول 1382.
  5. بوشهری، جعفر، حقوق اساسی، انتشارات کتابخانه گنج دانش، 1376.
  6. توسلی نائینی، منوچهر، مصونیت‌های شغلی در حقوق ایران، نشریه حقوق اساسی، سال چهارم، شماره ششم و هفتم، زمستان 1385.
  7. فرید گیلانی، حسن، قانون اساسی اسلام، چ دوم، انتشارات فراهانی، 1350.
  8. فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سوم، شماره چهارم، 1379.
  9. کاتوزیان، ناصر، مجموعه‌مقالات، گامی به سوی عدالت، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، زمستان 1378.
  10. کریم زاده، احمد، نظارت انتظامی در نظام قضایی، انتشارات مؤسسه چاپ و انتشارات محمد امین(ص)، 1376.
  11. متین دفتری،‌ احمد، آیین دادرسی مدنی، ج اول، انتشارات مجد،1381.
  12. مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، دوره پنجم، اجلاسیه چهارم، سال 1378 بهمن و اسفند.
  13. نائینی، شیخ محمدحسین، تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله، شرکت سهامی انتشار، چ پنجم، 1358 خورشیدی.
  14. نجفی اسفاد، مرتضی و محسنی، فرید، حقوق اساسی، انتشارات الهدی، 1379.
  15. نوروزی، کامبیز، امنیت قضایی و سازمان قضا در جمهوری اسلامی ایران.
  16. هاشمی، سید محمد، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، حاکمیت و نهادهای سیاسی، جلد دوم، نشردادگستر، چاپ پنجم، سال1380.
  17. Basic Principles on the Independence of the Judicary.
  18. Nadjafi, Ali-Hossein, "The Iranian Penal Policy between the Mininster of Justice and the Head of the Judiciary", European Journal of Crime, Criminal law and Criminal Justice, Volume 9, Issue 4, 2001.
  19. Rule of law and fair trial, collected papers from the second roundtable under the EU-IRAN human rights dialogue, BRUSSELS, 14-15 MARCH 2003.
  20. The European Convention on Human Rights and Fundamental Freedoms, Rome, November 4, 1950.
پژوهشهای حقوقی
دوره 8، شماره 15
فروردین 1388
صفحه 83-102

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار