حمایت حقوقی از آثار تاریخی و فرهنگی در برابر آلودگی‌های زیست‌محیطی

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

2 کارشناس‌ارشد حقوق بین‌الملل، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

در حال حاضر میزان آلودگی محیط زیست سطح کره زمین به مرز بحرانی رسیده است، منظور از آلودگی محیط زیست در اصطلاح تخصصی همان حضور مواد نامطلوب در محیط است. صرف‌نظر از آثار آلودگی‌ها بر حیوانات و نباتات، این آلودگی‌ها آثاری بر اشیاء و ساختمان‌ها از جمله آثار تاریخی و فرهنگی بر جای می‌گذارند. با توجه به اینکه اکثر آثار تاریخی و فرهنگی به صورت سنگ و بناهای سنگی می‌باشند، آلاینده‌های موجود با خورندگی آثار تاریخی و فرهنگی، سایش و تغییر شکل آنها در نهایت باعث تخریب این آثار می‌گردند. طی دهه‌های اخیر آثار تاریخی و فرهنگی درگیر آلودگی‌های متعددی از آلودگی‌های نفتی و مواد شیمیایی تا آلودگی هوا از طریق ریزگردها و مواد سایش‌کننده شده است.
تاکنون برای مقابله با آلودگی‌های زیست‌محیطی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی اقدامات زیادی صورت گرفته است، تا جایی که صدها کنوانسیون و پروتکل در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای در این مورد به تصویب رسیده است. آنچه که دارای اهمیت وافری می‌باشد، این است، که کشورهایی که از لحاظ آثار تاریخی و فرهنگی غنی می‌باشند، متأسفانه از محیط زیست سالمی برخوردار نیستند و توجه اساسی به آلودگی‌ها و تخریب آثار تاریخی و فرهنگی ندارند. خوشبختانه بشر امروز به اهمیت آثار تاریخی و فرهنگی پی برده ولی برای حمایت از این میراث مشترک بشریت تاکنون گام مهمی را برنداشته است.
این مقاله بر آن است تا با بررسی مبانی حقوق بین‌الملل محیط زیست و نیز معاهدات مربوط به آثار تاریخی و فرهنگی موجود پیشنهاداتی را راجع به حمایت از این آثار در حوزه حقوق بین‌الملل ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Legal Protection of Historical and Cultural Monuments against Environmental Pollution

نویسندگان [English]

  • Amin Valizadeh 1
  • Saber Nojomi 2
1 Ph.D. Student of International Law, Islamic Azad University, Sciences and Researches Branch, Tehran, Iran
2 MA in International Law at University of Allameh Tabataba'i, Tehran, Iran
چکیده [English]

At present the environmental pollution at the earth has reached alarming border. The environmental pollution, as a technical term, means the presence of undesirable substances in the Environment. Apart from the effects of pollutions on animals and plants, they leave effects on objects and buildings including historical and cultural monuments. Given that the majority of historical and cultural monuments have been built in stone or they are stone monuments, available pollutants through making corrosion historical and cultural monuments, rubbing and deforming them cause damages. In recent decades, historical and cultural monuments have faced various pollutions from oil and chemical pollution to air pollution through dust particles and pulverizing material.
So far, numerous attempts have been conducted to deal with environmental pollution at regional and international level coming to approving hundreds of conventions and protocols on international and regional level in this case. Fortunately, modern man realized the importance of historical and cultural monuments, but he has not taken an important step on to protect the common heritage of mankind.
The current paper, through investigating fundamentals of the international environmental laws as well as treats associated to the available historical and cultural monuments, is to introduce suggestions on protecting such heritage at the domain of international laws. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legal Protection
  • Historical and Cultural Monuments
  • The environment
  • international responsibility
  • The 1972 World Heritage Convention
الف) منابع فارسی
ایزانلو، حسن، غلامرضا موسوی. باران اسیدی مشکلات و راه‌حل‌ها (خلاصه مقالات اولین کنگره کشوری آلودگی هوا، تهران، 1382).
بلدسو، رابرت، بوسلاو بوسچک. فرهنگ حقوق بینالملل. ترجمه علیرضا پارسا. تهران: نشر قومس، 1375.
بنان، غلامعلی. محیط زیست انسان و جلوگیری از آلودگی آن. تهران: انجمن ملی حفاظت منابع طبیعی و محیط انسانی، ١٣٥١.
تقی‌زاده انصاری، مصطفی. حقوق کیفری محیط زیست. تهران: نشر قومس، 1376.
جلالی، محمود. «تأسیسدادگاه بین‌المللی برای جرایم زیست‌محیطی و مشکلات آن». فصلنامه حقوق 39 (1388): 67.
جم، فرهاد. «دموکراسی زیست‌محیطی برای حفاظت از محیط زیست در حقوق بین‌الملل». فصلنامه راهبرد 50 (1388): 7
چرچیل، رابین، آلن لو. حقوق بینالملل دریاها. ترجمه بهمن آقایی. تهران: انتشارات کتابخانه گنج دانش، 1385.
زمانی، سید قاسم. «توسعه مسؤولیت بین‌المللی در پرتو حقوق بین‌الملل محیط زیست». مجله پژوهشهای حقوقی 1 (1381): 40-35.
شریعت‌باقری، محمدجواد. اسناد دیوان کیفری بین‌المللی. تهران: جنگل، 1386.
ضیایی بیگدلی، محمدرضا. آراء و نظریات دیوان بینالمللی دادگستری. جلد 2. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی، 1388.
ضیایی بیگدلی، محمدرضا. ضمیمه حقوق بینالملل مخاصمات مسلحانه. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی، 1380.
عبدالهی، محسن. «حمایت کیفری از محیط زیست تأملی بر بایسته‌های حقوق کیفری زیست‌محیطی». علوم زیستی (1)5 (1386): 106-100.
عرفان‌منش، مجید، مجید افیونی. آلودگی محیط زیست. تهران: انتشارات ارکان، 1385.
قوام، میرعظیم. حمایت کیفری از محیط زیست. تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، 1375.
کالیون، کنت مک. «اجرای عدالت درباره محیط زیست بین‌المللی». مترجم محمدحسین زاهدین لباف. مجله حقوقی بینالمللی 31 (1383): 174-172.
کلارک، آر.بی. آلودگی دریا. ترجمه محمدعلی زاهد و زینب محمدی دشتکی. تهران: انتشارات نسق و نقش مهر، 1379.
کمیسیون حقوق بین‌الملل. طرح مواد مسؤولیت بینالمللی دولت و حمایت سیاسی. ترجمه نصرت‌الله حلمی. تهران: میزان، 1387.
کنوانسیون مربوط به اتخاذ تدابیر لازم برای ممنوعیت و جلوگیری از ورود، صدور و انتقال غیرقانونی مالکیت اموال فرهنگی1970.
کنوانسیون میراث فرهنگی و طبیعی 1972.
کیس، الکساندر، دینا شیلتون. کتابچه قضایی حقوق محیط زیست. ویرایش اول. ترجمه محسن عبدالهی. تهران: انتشارات خرسندی، 1389.
گلکار، فروغ، علیرضا فرهمند. آلودگیهای محیط زیست. ویرایش اول. تهران: انتشارات ماندگار، 1389.
گودرزی، مهسا. «روش‌های حفاظت طبیعی غیرمستقیم تکمیلی». مقاله ارائه‌شده در نهمین کنفرانس بین‌المللی مطالعه و حفاظت و معماری خنثا، یزد، 1382/9/20.
مجنونیان، هنریک. راهبردها و معاهدات جهانی حفاظت از طبیعت و منابع زنده. تهران: سازمان محیط زیست، 1378.
معاونت آموزشی قوه قضاییه. گزیدهای از پایاننامههای حقوق. تهران: جاودانه، 1387.
ندافی، کاظم. «آلودگی هوا با تأکید بر ریزگرد و غبارها و اثرات بهداشتی و محیطی آنها». مقاله ارائه‌شده در دوازدهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، 1388/8/12.
نژندی‌منش، هیبت‌الله، زهرا الیاسی، حمایت از اموال فرهنگی در مخاصمات مسلحانه. ویرایش اول. تهران: انتشارات خرسندی، 1389.
وطن‌پرست، رسول. مترجم. فرسودگی سنگ و حفاظت از آن. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1370.
یوکا، یوکیلهتو. تاریخ حفاظت معماری. ترجمه محمدحسین طالبیان و خشایار بهاری. چاپ اول. تهران: انتشارات روزنه، 1387.
 
ب) منابع انگلیسی
Chobanoglous T. Environmental Engineening. New York: Oxford University Press, 1998.
Corzon, L.B. Dictionary of Law longman. England, London: Pearson Educatio, 2002.
De Naeyer, A. Preservation of Monument in Belgume since 1945, Monumentum. NewYork: Dezzi Bardeschi, 1980.
De VISSCHER. Ch. International Protecion of Works of Art and Historice Monuments, US Department of State, Document and state papers, June. London: Sweet & Maxwell, 1949.
Henry Merryman, John. “Two Ways of Thinking about Cultural Property.” AJIl U.S A 80 (1986): 831.
Mason, B. Acid Rain. NewYork: Oxford University Press, 1999.
Williams, S.A. The International and National Protection of Movable Cultural. NewYork: Oceana Publications, 1978.