تحلیلی بر استثنائات منع کار اجباری در قوانین موضوعه ایران و مقاوله نامه شماره 29 سازمان بین المللی کار

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 دکترای حقوق عمومی و عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکترای حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز

چکیده

میل به آزادی و آزادگی خواسته فطرت انسان‌هاست و طبع آدمی هیچ‌گونه اجباری را تأیید نمی‌کند. درزمینة کار نیز هر عملی که افراد در آن ذی‌نفع نباشند و یا به آنها تحمیل شود را برنمی‌تابند. کار اجباری یک نقض مهم اما بسیار رایج حقوق بشر ازنظر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. کار اجباری پدیده جهانی است که در آن میلیون‌ها نفر به شکل بردگی مدرن زندگی می‌کنند و امروزه از نمونه‌های ملموس آن می‌توان به ساخت ورزشگاه‌های موردنیاز کشور قطر برای جام جهانی فوتبال آتی توسط هزاران کارگر خارجی در آن کشور نام برد. کار اجباری مقوله‌ای است که قوانین داخلی و مقررات بین‌المللی عدیده‌ای در دهه‌های اخیر بر ممنوعیت آن صحه گذاشته‌اند. مع‌ذلک مواردی چون خدمت وظیفه عمومی، تعهدات مدنی، کار اجباری به‌عنوان محکومیت در دادگاه صالح، موارد اضطراری و خدمات عمومی جزئی، وجود دارند که بنا به دلایل منطقی و متّقن از مصادیق کار اجباری مستثنا شده‌اند؛ این بدان‌معناست که کار اجباری دراین‌موارد کاملاً واجب و لازم بوده و مسئله‌ای منطبق با قوانین و مقررات حقوق بشری می‌باشد و معمولاً امروزه در قوانین اکثر کشورها مراعات می‌شوند. مطالعه حاضر استثنائات منع کار اجباری را در قوانین موضوعه ایران و مقاوله‌نامه شماره 29 سازمان بین‌المللی کار مصوب 1930 موردبررسی و تطبیق قرار داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Exceptions to the Prohibition of Forced Labor in Iran's Current Laws and International Labour Organization Conventions No. 29

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mazhari 1
  • Farzad Jangjooi (Kharata) 2
  • Akbar Lotfi Aziz 3
1 Ph.D. in Public Law and the Faculty Member, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 Ph.D. Student in Public Law, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
3 M.A in Public Law, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The desire for freedom is resulted from the human nature of which does not support mandatory. In the case of working, people don’t accept anything that they are not interested in and or do not tolerate the things that are imposed on them. Forced labor is a serious but common violation of human rights in economic, social and political point of view. Forced labor is a global phenomenon in which millions of people live in the form of modern slavery. Today, a tangible example would be the constructions of Stadium required by the State of Qatar for the upcoming soccer World Cup by thousands of foreign workers in the country. Forced labor is of issues that many national laws and regulations of the international conventions in recent decades, have endorsed its forbidding. However, issues such as military service, civic commitments, forced labor as a conviction by a competent court, minor general services, because of reasonable grounds are considered as excluded instances of forced labor. This means that the forced labor in this case is absolutely necessary and it is an issue of human rights in accordance with the laws and regulations of which today are considered in the laws of many countries. The present study investigated the prohibition of forced labor in the current laws of Iran and International Labour Organization Convention No. 29, adopted in 1930.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Labor Law
  • Freedom of Work
  • Forced Labor
  • Prohibition of Forced Labor

فهرست منابع

الف) منابع فارسی
اساسنامه سازمان بین‌المللی کار.
حبیب‌زاده، محمدجعفر. «اضطرار (ضرورت)». مجله قضایی و حقوقی دادگستری 15 و 16 (بهار و تابستان 1375): 45-22.
حسینی‌نژاد، حسینقلی. حقوق کیفری بین‌المللی. چاپ اول. تهران: نشر میزان، 1383.
خالقی، ابوالفتح. «کار به‌جای زندان». فصلنامه حقوق و علوم سیاسی 3 (تابستان 1386): 137-115.
دانش، تاج‌زمان. حقوق زندانیان و علم زندان‌ها. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1368.
سپهری، محمدرضا و همکاران. مقاوله‌نامه‌های بین‌المللی کار. چاپ اول. تهران: مؤسسه کار و تأمین اجتماعی، 1383.
عبادی، شیرین. تاریخچه و اسناد حقوق بشر در ایران. چاپ اول. تهران: روشنگران، 1373.
عراقی، عزت‌الله. حقوق بین‌المللی کار. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1367.
عراقی، عزت‌الله. حقوق کار. جلد اول. چاپ هفتم. تهران: انتشارات سمت، 1381.
عراقی، عزت‌الله. حقوق کار. جلد دوم. چاپ اول. تهران: انتشارات سمت، 1391.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران 1358.
قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1390.
قانون کار مصوب 1368.
قانون مجازات اسلامی مصوب 1392.
قانون محاسبات عمومی مصوب 1352.
معاونت توسعه قوه قضائیه. «لایحه مجازات‌های اجتماعی». مجله قضاوت 33 (مرداد و شهریور 1384): 34-30.
مقاوله‌نامه شماره 29 سازمان بین‌المللی کار.
موسوی، فضل‌الله و حسن لطفی. «پدرمآبی دولت در قراردادهای کار». فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی 61 (1392): 211-190.
موسی‌زاده، رضا. حقوق اداری (2-1). چاپ دوم. تهران: نشر میزان ـ نشر دادگستر، 1378.
مولایی، یوسف. «حقوق کار در چشم‌انداز حق به توسعه». مجموعه مقالات همایش دولت و تضمینات حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی 1 (1390): 8-31.
ناصرزاده، هوشنگ. اعلامیه‌های حقوق بشر. چاپ اول. تهران: مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی ماجد، 1372.
هاشمی، سید محمد. حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. جلد دوم. چاپ هیجدهم. تهران: نشر میزان، 1385.
هاشمی، سید محمد. «حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران». در مجموعه مقالات همایش دولت و تضمینات حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سید جواد فراهانی، شکیبا کوچک‌پور، 165-142. 1390.
هریسی‌نژاد، کمال‌الدین، اکبر لطفی عزیز و فرزاد جنگجوی. «مروری بر تضمینات منع کار اجباری در قوانین موضوعه ایران و اساسنامه سازمان بین‌المللی کار». مجله کار و جامعه 75 (زمستان 1393): 65-56.
ب) منابع انگلیسی
Goycelyn, M. Pollock. Prisons Today and Tomarrow. Portland: Oxford University Press, 2012.
ILO. Combaing Forced Labour, a Handbook for Employers and Business, Special Action Programme to Combat Forced Labour. Geneva: Child Labour, 2008, no 3. (Guiding Principles for Information System on International Labour Standard, International Labour Organization. Last Accessesd 2013/05/15. www.ILO.com).
Report (III) International Labour. “Eradication of Forced Labour.” International Labour Office Geneva, 2007.