تبیین حقوقی ماهیت اخذ برائت و اثر آن بر مسئولیت مدنی پزشکان و نهادهای درمانی

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

بیماران و پزشکان و نهادهای درمانی در روابط خود می‌توانند درمورد اینکه مسئولیت مدنی ناشی از انجام خدمات درمانی محقق نشود در قالب اخذ برائت تصمیم‌گیری کنند که ماهیت آن نیز قرارداد عدم‌ِمسئولیت است. ماهیت اخذ برائت چون قبل از وقوع ضرر و زیان حقی برای بیمار به‌وجود نمی‌آید، نمی‌تواند ابراء باشد چه دراین‌صورت‌ ابراء ما لم یجب بوده و در نتیجه باطل خواهد بود. ماهیت حقوقی دیه به‌عنوان یکی از طرقی که وسیله جبران خسارت بدنی بیمار قرار می‌گیرد خسارت است و جنبه خصوصی دارد و ماهیت خسارت بودن دیه مشخص می‌سازد که ماهیت حقوقی اخذ برائت که در روابط بین بیمار و پزشکان و نهادهای درمانی مدّنظر قرار می‌گیرد نیز قرارداد عدم‌ِمسئولیت است. قرارداد اخذ برائت در ارکان مسئولیت مدنی پزشکان و نهادهای درمانی اثر کرده، باعث تزلزل و تغییر مفهوم رکن فعل زیان‌بار و عدم‌ِتحقق مسئولیت مدنی آنها خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Nature of the Certificate of Innocence and Its Effect on the Civil Liability of Physicians and Medical Institutions

نویسنده [English]

  • Ali Khaledi
M.A. in Private Law, Shahed University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Patients and doctors and medical institutions in their relations can be done about Civil Liability of health care the nature of decision-making in terms of innocence obtaining a contract is a lack of responsibility. Getting to the nature of the presumption of innocence because losses are not entitled to sick-it cannot be release in this case “Ma Lam Yjb” release and will be subsequently revoked. The legal nature of blood money as a compensation by way of damages behalf of the patient's body and private aspects, and makes clear the nature of the damage of the blood money the legal nature of the relationship between patient and physician obtaining innocence and health institutions considered behalf a contract of liability. Contracts to receive the acquittal of the pillars of civil liability of physicians and medical institutions have the effect, destabilize and change pillar concept will be harmful act and the lack of realization of civil liability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Satisfaction
  • Obtaining of Innocence
  • Medical Regulations
  • Technical Standards

فهرست منابع

الف) منابع فارسی
آدمی، مرتضی. «مسئولیت مدنی پزشک و ضمان او». سایت حق‌گستر. 1392. www.haghgostar.ir (مشاهده‌شده در تاریخ 10/07/1394).
اردبیلی، محمدعلی. حقوق جزای عمومی. جلد اول. چاپ سی و دوم. تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1392.
باریکلو، علی­رضا. مسئولیت مدنی. جلد اول. تهران: نشر میزان، 1385.
پورابهری لنگرودی، صحرا، سید محمد اسدی‌نژاد. «جایگاه بیمار در تصمیم­گیری­های پزشکی». فصلنامه حقوق پزشکی 27 (1392): 36-11.
تقی­زاده، ابراهیم، محمود عباسی و سحر علیپور. «مسئولیت مدنی پزشک در قبال بیماران اورژانسی (با مطالعه تطبیقی حقوق ایران و انگلیس)». فصلنامه حقوق پزشکی 33 (1394): 54-11.
حسینی، سیّد محمد. مجازات مالی در حقوق اسلام. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1369.
ره­پیک، حسن. حقوق مسئولیت مدنی و جبران­ها. چاپ ششم. تهران: انتشارات خرسندی، 1388.
ریاضی، علی­اکبر. «شبه‌جرم (ضمان قهری ـ مسئولیت مدنی ـ رفتار خطئی)». سایت حق‌گستر. www.haghgostar.ir (مشاهده‌شده در تاریخ 10/07/1394).
سادات­اخوی، محسن. «تحلیل مبانی حقوقی قرارداد پزشک و بیمار». فصلنامه حقوق پزشکی 19 (1390): 46-11.
سادات­اخوی، محسن. «ماهیت حقوقی رابطه پزشک و بیمار و سبب ایجاد آن». فصلنامه حقوق پزشکی 18 (1392): 40-11.
سلطانی­نژاد، هدایت­الله. خسارت معنوی. چاپ اول. تهران: نورالثقلین، 1380.
شجاع‌پوریان، سیاوش. مسئولیت قراردادی پزشک در برابر بیمار. چاپ اول. تهران: انتشارات فردوسی، 1389.
شجاع‌پوریان، سیاوش. مسئولیت مدنی ناشی از خطای شغلی پزشک. چاپ اول. تهران: انتشارات فردوسی، 1373.
شقاقی­آذر، پرنوش. «رضایت آگاهانه در حقوق پزشکی». پایان­نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه شاهد، 1390.
صفایی، سیّد حسن. «مبنای مسئولیت مدنی پزشک با نگاهی به لایحه جدید قانون مجازات اسلامی». فصلنامه علمی پژوهشی دیدگاه‌های حقوق قضایی 58 (1391): 156-141.
طباطبائی، سیّد محمدصادق و قادر شنیور. «گستره مسئولیت مدنی بیمارستان در برابر بیمار». فصلنامه حقوق پزشکی 31 (1393): 47-11.
عامری، پرویز و زینب همتی. «نقد مبانی ـ حقوقی لزوم اخذ برائت از بیمار برای سلب مسئولیت از پزشک». فصلنامه مطالعات حقوقی دوره هفتم 2 (1394): 98-61.
عباسی، محمود. رضایت و برائت. چاپ اول. تهران: انتشارات پژمان، 1385.
عباسی، محمود. مسئولیت پزشکی. جلد دوم. چاپ دوم. تهران: انتشارات حقوقی، 1389.
عباسی، محمود، میثم کلهرنیا گلگار، بهروز کلهرنیا گلگار و محسن رضایی یکدانگی. «تعهد و الزامات جراحان زیبایی و ترمیمی در گستره حقوق پزشکی». فصلنامه حقوق پزشکی 22 (1391): 50-13.
فرح­زادی، علی‌اکبر و حسین اعظمی چهاربرج. «مسئولیت کادر درمانی غیرپزشک». فصلنامه علمی پژوهشی دیدگاه­های حقوق قضایی 62 (1392): 128-113.
قادی­پاشا، مسعود، محمدمهدی انجم شعاع، آرش قدسی، هوریه نجیب­زاده. «ضمان و مسئولیت پزشک». اولین همایش سراسری طب و قضا. تهران: انتشارات سازمان، 1387.
قادی­پاشا، مسعود، نوذر نخعی، آسیه سنجری­پور، سیّد مهدی مرعشی و مریم تیموری. «بررسی سطح آگاهی جراحان و متخصصین بیهوشی شهر کرمان از رضایت و برائت در سال 1389». فصلنامه حقوق پزشکی 24 (1392): 99-85.
کاتوزیان، ناصر. الزام‌های خارج از قرارداد. دوجلدی. چاپ هفتم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1386.
لطفی، احسان. «از رضایت آگاهانه تا انتخاب آگاهانه: گفتاری در تعهد به اطلاع‌رسانی ...». فصلنامه حقوق پزشکی 11 (1388): 72-39.
مرادزاده، حسن و حدیثه سالارکریمی. «مسئولیت مدنی مجموعه درمانی در آیینه آرای مراجع قضایی». فصلنامه حقوق پزشکی 28 (1393): 75-43.
نجاری، صابر. «قلمرو و آثار رضایت بیمار در امور پزشکی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه شاهد، 1390.
نصیری، مصطفی و بهروز ثابتی. «حقوق بیماران به‌عنوان مصرف‌کنندگان تجهیزات پزشکی». فصلنامه حقوق پزشکی 26 (1392): 171-141.
ب) منابع عربی
احمد­سراج، محمد. ضمان العدوان فی فقه الاسلامی. الطبعه‌الاولی. بیروت: المؤسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع، 1414.
السنهوری، عبدالرزاق. مصادرالحق فی فقه الاسلامی. بیروت: داراحیاء التراث الاسلامی، بی­تا.
بهنسی، احمد­فتحی. العقوبه فی فقه الاسلامی. الطبعه الثانیه. بیروت: دارالرائد العربی، 1403.
موسوی‌الخمینی، روح­الله. تحریرالوسیله، قم: انتشارات اسماعیلیان، 1422.
خویی، سید­ابوالقاسم. مصباح‌الفقاهه. قم: مؤسسه انصاریان، 1417.
ج) منابع انگلیسی
Abbasi, M., A. Samavati Pirouz. “Physician's Acquittal of Responsibility in Iranian Statutes.” Journal of Research in Medical Sciences 16(2) (2010): 211-218.
Mehari, Woldu L. “Medical Liability in the Eritrean Context.” Journal of the Eritrean Medical Association 1(1) (2006): 31-35.
Salehi, HR. “A Brief Introduction to Civil Liability of Nurses.” J Med Law 35 (2013): 189-197.
Stauch, M. The Law of Medical Negligence in England and Germany, a Comparative Analysis. Hart Pub, 2008.
Stuhmcke, A. Essential Tort Law. 2th Ed. London: Cavendish Publishing Limited, 2004.