کارکردها و دستاوردهای پیشگیرانه وضعی قوانین دادرسی الکترونیکی و آیین دادرسی جرایم رایانه‌ای

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، ایران

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، ایران.

چکیده

اجرای تدابیر پیشگیرانه وضعی در پرتو افزایش خطر ارتکاب جرم می‌تواند به‌نحو مؤثری از وقوع جرایم رایانه‌ای پیشگیری نماید. مقید به‌وسیله بودن جرایم رایانه‌ای، سبب تأثیرگذاری مضاعف این مهم نسبت به دیگر اقسام پیشگیری در حوزه سایبر شده است؛ بر این اساس بررسی تدابیر پیشگیرانه وضعی با تأکید بر افزایش خطر ارتکاب جرم در نصّ مواد قانونی برای شناخت و تقویت آن از یک سو و برطرف‌سازی نقاط ضعف آن از سوی دیگر اهمیت بسزائی پیدا می‌کند. ازآنجاکه فناوری خصوصاً در حوزه رایانه و فضای مجازی به‌صورت روزآمد درحال دگردیسی می‌باشند، بنابراین هماهنگ‌سازی قواعد و اصول قانونی با چنین سرعت تغییری، نیازمند بررسی و برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر نسبت به سایر حوزه‌هاست. در این نوشتار به کارکردها و دستاوردهای پیشگیرانه وضعی قوانین دادرسی الکترونیکی و آیین دادرسی جرایم رایانه‌ای با امعان نظر به موارد افزایش‌دهنده خطرات ارتکاب جرایم رایانه‌ای پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Situational Prevention of Cybercrimes: Functions and Achievements in Electronic Procedural and Cybercrimes Procedural Codes

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohammad Jafar Razavi Asl 1
  • Shahrdad Darabi 2
1 M.A. in Criminal Law and Criminology, Islamic Azad University, Qom Branch, Qom, Iran
2 Assistant Professor of Islamic Azad University, Qom Branch, Qom, Iran.
چکیده [English]

Because situational prevention limited by tools in the cybercrimes, is better than the other prevention methods and its performance stops increasing range of cybercrimes. So finding situational preventions is statutory articles and amplifying them and removing their blind spots in more important. One important point is that technology especially in computer and cyber field has an updating metamorphosis. So coordinating statutory laws and principles by such a rapid change, needs a more careful planning than other fields. In this article we review electronic procedural law and cybercrime procedural law to find new way for risk intensification committing cybercrimes which is part of situational prevention policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Situational Prevention
  • Cybercrime
  • Risk Intensification Committing
  • Electronic Procedural Law
  • Cybercrimes Procedural Law

فهرست منابع

الف) منابع فارسی
ابراهیمی، شهرام. جرم‌شناسی پیشگیری. جلد اول. ویرایش دوم. تهران: نشر میزان، 1391.
الهی‌منش، محمدرضا، ابوالفضل سدره‌نشین. محشای قانون جرایم رایانه­ای. ویرایش سوم. تهران: انتشارات مجد، 1391.
بهرمند، حمید، حسین محمد کوره­پز و احسان سلیمی. «راهبردهای وضعی پیشگیری از جرایم سایبری». مجله آموزه‌های حقوق کیفری دانشگاه علوم اسلامی رضوی 7 (1393): 176-147.
پلیس فتا. مجموعه مستندات آمار جرایم فضای سایبر. ویرایش اول. تهران: انتشارات پلیس فتا، 1392.
پیکا، ژرژ. دیباچه بر جرم‌شناسی، از جرم‌شناسی حقیقی تا جرم‌شناسی مجازی. ویرایش چهارم. ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی. تهران: میزان، 1395.
جلالی فراهانی، امیرحسین. «پیشگیری وضعی از جرایم سایبر در پرتو موازین حقوق بشر». مجله فقه و حقوق 2 (1384): 163-133.
جندلی، منون. درآمدی بر پیشگیری از جرم (تعاریف، تاریخچه، رویکردها، دورنما). ویرایش اول. ترجمه و تحقیق شهرام ابراهیمی. تهران: نشر میزان، 1393.
دارابی، شهرداد. پیشگیری از جرم در مدل مردم‌سالار سیاست جنایی. ویرایش اول. تهران: نشر میزان، 1395.
رزنبام، دنیس، آرتور لوریسیو و روبرت داویس. «پیشگیری وضعی از جرم». ترجمه رضا پرویزی. مجله حقوقی دادگستری 32 (1379): 172-147.
زندی، محمدرضا. تحقیقات مقدماتی در جرایم سایبری. ویرایش اول. تهران: انتشارات جنگل، 1389.
محمدنسل، غلامرضا. کلیات پیشگیری از جرم. ویرایش اول. تهران: نشر میزان، 1393.
نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین. «پیشگیری عادلانه از جرم». علوم جنایی مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری (1395): 589-570.
نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین. درآمدی بر سیاست جنایی مدیریتی خطرمدار، کیفرشناسی نو ـ جرم‌شناسی نو. ویرایش اول. تهران: تازه‌های علوم جنایی، 1388.
ویلیامز، ماتیو. بزهکاری مجازی؛ بزه، انحراف و مقررات‌گذاری برخط. ویرایش اول. ترجمه امیرحسین جلالی فراهانی و محبوبه منفرد. تهران: نشر میزان، 1391.
ب) منابع انگلیسی
Clarke, Ronald, Derek Cornish. “Opportunities, Precipitators and Criminal Decisions: A Reply to Worley's Critique of Situational Crime Prevention.” London, Crime Prevention Studies 16 (2003): 20-60.
Lang Beebe, Nicole, Srinivasan Rao. “Using Situational Crime Prevention Theory to Explain the Effectiveness of Information Systems Security.” Proceedings of the 2005 Soft Wares Conference, Las Vegas NV 7 (2005): 1-18.
Speer, David. “Redefining Borders: The Challenges of Cybercrime.” Marquette University, Political Science Department: Crime Law & Social Change 34 (2003): 259-273.