امکان ‫سنجی انگاشت فضای سایبر به‌عنوان منطقه ‫ای از میراث مشترک بشریت‬‬‬

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران.

2 کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران.

چکیده

از بدو پیدایش فضای سایبر، همواره نحوه حاکمیت در آن موردچالش بوده است. نخستین دیدگاهی که در انتظام‫بخشی این فضا موردپذیرش کشورها قرار گرفت، دکترین حاکمیت انحصاری دولت‌ها بود. مطابق این نگرش، صرفاً دولت‌ها دارای صلاحیت و اقتدار لازم برای حاکمیت و قانونگذاری در فضای سایبر می‌باشند که این امر به‌منزلة انطباق قلمرو سایبری بر مرزهای جغرافیایی کشورهاست. به‌تدریج، این نگرش قوت گرفت که باتوجه‌به ماهیت سیّال و بدون مرز فضای سایبر و نیز جلوگیری از سیطره تبعیض‌آمیز کشورهای عموماً غربی، لازم است این فضا از حیطه حاکمیتی دولت‌ها خارج شده و با طرح اصل میراث مشترک بشریت، زمینه برای انتقال حاکمیت در آن از ید مطلق دولت‌ها به مردم فراهم گردد. حامیان این نگرش با طرح تشابهات میان فضای سایبر با دیگر فضاهای بین‌المللی، معتقدند اِعمال هرگونه قانون ملّی در فضای سایبر فاقد مشروعیت دموکراتیک در یک شبکه جهانی است. ضمن آنکه تلقی فضای سایبر به‌مثابه میراث مشترک بشریت، از اقدامات یک‌جانبة دولت‌ها جلوگیری نموده و خطر جنگ‌های سایبری را کاهش می‌دهد. اگرچه پذیرش این اصل در فضای سایبر، مبتنی‌بر خلق قواعد حقوقی نوین در قالب پذیرش در معاهدات بین‌المللی است. نوشتار پیش رو سعی دارد از رهگذر شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، ضمن بیان نگرش‌های حاکمیتی فعلی در فضای سایبر، امکان اِعمال اصل میراث مشترک بشریت بر بخش‌های موردنظر در فضای سایبر را تبیین نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the Possibility of Perceiving of Cyberspace as an Area of Common Heritage of Mankind

نویسندگان [English]

  • Ali Mashadi 1
  • Ehsan Shakibnezhad 2
1 Associate Professor of Public and International Law, Faculty of Law, Qom University, Qom, Iran.
2 M.A. in International Law, Faculty of Law, Qom University, Qom, Iran.
چکیده [English]

Since the advent of cyberspace, the method of governance has always been challenged. The first insight into the regulation of this space that accepted by the states was the doctrine of absolute sovereignty. According to this view, only states have the jurisdiction and necessary authority to govern and legislate in cyberspace and this implies cyber realm is aligned with the geographical boundaries of countries. Gradually, this idea was established that in according to fluid and boundless nature of cyberspace as well as the prevention of discriminatory domination of the generally western countries, this space has to be fallen out of the sovereignty of states and with the principle of common heritage of mankind, the ground for the transfer of sovereignty from absolute authority of states to people should be provided. The supporters of this view, by plotting the similarities between cyberspace and other international spaces, argue that the application of any national law in the cyberspace lacks democratic legitimacy in a global network. Furthermore, the perception of cyberspace as common heritage of mankind prevents governments from unilateral actions and reduces the risks of cyber warfare. Although accepting this principle in the cyberspace is based on the creation of new legal rules in the form of acceptance in the international treaties. The present paper, through a descriptive-analytic method, attempts to express the current sovereignty attitudes and explain the possibility of applying the principle of common heritage of mankind to the areas of interest in cyberspace.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyberspace
  • Common Heritage of Mankind
  • Doctrine of Absolute Sovereignty
  • International Spaces
  • Legislation

مراجع

فهرست منابع

الف) منابع فارسی
افضلی، رسول، محمدباقر قالیباف و میثم احمدی فیروزجائی. «تبیین تحولات مفهوم مرز در فضای سیاسی مجازی». پژوهش‌های جغرافیای انسانی 45 (1392): 239-217.
تاج منصوری، فرهنگ و فرهاد طلایی. «نگرشی جدید به وضعیت حقوقی قطب جنوب: قطب جنوب به‌عنوان میراث مشترک بشریت». مدرس علوم انسانی 47 (1385): 126-97.
چرچیل، رابین و آلن لو. حقوق بین‌الملل دریاها. ترجمه بهمن آقایی. تهران: کتابخانه گنج دانش، 1384.
ژوکف، ج. پ. «اصول اساسی حقوق فضا (2) غیرنظامی کردن نسبی فضا و غیرنظامی کردن کامل کرات آسمانی». ترجمة محمود حیدریان. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 10 و 11 (1351)، 78-63.
ضیایی، سیّد یاسر، احسان شکیب‫نژاد. «قانونگذاری در فضای سایبر: رویکرد حقوق بین‌الملل و حقوق ایران». مجله حقوقی بین‌المللی 34(57) (1396): 248-227.
کاشانیان، علیرضا، امیرحسین جلالی فراهانی و احمد شریفی، مترجم. راهبری اینترنت (مشارکت فراگیر). تهران: دبیرخانه شورای‌عالی اطلاع‌رسانی، 1384.
مصطفی فروتن. «حاکمیت بر فضا و مرز بین هوای جو و خارج از جو». کانون وکلا 106 (1346): 76-66.
ب) منابع خارجی
Appadurai, Arjun. Modernity at Large: Cultural Dimensions of Globalization. London: University of Minnesota Press, 1996.
Aust, Anthony. Handbook of International Law. New York: Cambridge University Press, 2010.
Bederman, David J. The Spirit of International Law. Athens: The University of Georgia Press, 2002.
Bradner, S. “The Internet Standards Process (Revision 3).” Network Working Group, (1996). Last Accessed March 30, 2019. https://tools.ietf.org/html/rfc2026.
C. Joyner, Christopher. Antarctica and the Law of the Sea. Netherland: Martinus Nijhoff Publishers, 1992.
C. Menthe, Darrel. “Jurisdiction in Cyberspace: A Theory of International Spaces.” Michigan Telecommunication Law Review 4(1) (1998): 69-103.
Casey, Rebecca E. ICANN or ICANN’t Represent Internet Users. Virginia: Thesis Submitted to the Faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University, 2008.
Christensen, Aurora. “Can the Antarctic Treaty Create Erga Omnes Obligations Enforceable Under International Law Applicable to Third Party States?.” ANTA 604 (2011): 1-11.
Comment from the Administration of the Islamic Republic of Iran on Fourth Draft of the Secretary-General’s Report for the Fifth World Telecommunication/ Information and Communication Technology Policy Forum, (2013).
Habermas, Jürgen. The Postnational Constellation: Political Essays. Cambridge: MIT Press, 2000.
Hunter, Dan. “Cyberspace as Place and the Tragedy of the Digital Anticommons.” California Law Review 91(2) (2003): 441-520.
Jackson, John H. “Sovereignty - Modern: A New Approach to an Outdated Concept.” Georgetown LawFaculty Publications 97 (2010): 782-802.
Kleinwachter, Wolfgang. “The History of Internet Governance.” 2009. Last Accessed March 30, 2019. http://www.uta.fi/cmt/opiskelu/kurssimateriaalit/tied/mejos7klk2011/Kleinwachter2011_part1.pdf.
Koutouki, Dina. “Human Rights: Benefits of Information Technology.” University of New Brunswick Law Journal 48 (1999): 265-283.
Linklater, Andrew. “Citizenship and Sovereignty in the Post-Westphalian State.” European Journal of International Relations 2 (1996): 77-103.
Mayer-Schönberger, Viktor. “The Shape of Governance: Analyzing the World of Internet Regulation.” Virginia Journal of International Law 43 (2003): 1-80.
McKee, Kandice. “A Review of Frequently Used Cyber Analogies.” 2011, http://www.nsci-va.org/WhitePapers/2011-07-22-Cyber%20Analogies%20Whitepaper-K%20McKee.pdf (Last Accessed March 30, 2019).
Reisman, W. Michael. “Sovereignty and Human Rights in Contemporary International Law.” The American Journal of International Law 84 (1990): 866-876.
Report of the Committee on the Peaceful Uses of Outer Space, General Assembly, Fifty-Sixth Session, A/68/20, 12-21 June 2013.
“Report of the Experts Meeting on Cyberspace Law.ˮ Monte-Carlo, Principality of Monaco, 29-30 September 1998.
Schiller, Jon. Cyber Attacks & Protection: Civilization Depends on Internet & Email. USA: Create Space, 2010.
Secretariat of the Antarctic Treaty. “List of the Parties of Antarctic Treaty.” Last Accessed March 30, 2019, http://www.ats.aq/devAS/ats_parties.aspx?lang=e.
Segura-Serrano, Antonio. “International Regulation and the Role of International Law.” Max Plank Yearbook of United Nations Law 10 (2006): 191-272.
Shackelford, Scott J. “From Nuclear War to Net War: Analogizing Cyber Attacks in International Law.” Berkeley Journal of International Law 27(1) (2012): 192-251.
Shackelford, Scott J. “The Tragedy of the Common Heritage of Mankind.ˮ Stanford Environment Law Journal 27 (2009): 101-120.
Sulek, David and Ned Moran. “What Analogies Can Tell Us About the Future of Cybersecurity.” The Virtual Battlefield: Perspectives on Cyber Warfare 3 (2009): 118-131.
Wellington Brown, Ronald. “Economic and Trade Related Aspects of Transborder Data Flow: Elements of a Code for Transnational Commerce Perspectives.” Northwestern Journal of International Law & Business 6(1) (1984): 1-85.
Wolfrum, Rudiger. “The Principle of the Common Heritage of Mankind.” Max Planck-Institut für Ausländisches Öffentliches Recht und Völkerrech 43 (1983): 312-337.
Xuan-Thaon, Nguyen. “The Digital Trademark Right: A Troubling New Extraterritorial Reach of United States Law.” North Carolina Law Review 81 (2003): 483-566.
 
پژوهشهای حقوقی
دوره 19، شماره 44
دی 1399
صفحه 83-106

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار