رابطۀ مالکیت خصوصی بر منابع نفتی در فقه امامیه و حقوق آمریکا‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، داﻧﺸﮑﺪه ﺣﻘﻮق ﻗﻀﺎﯾﯽ، تهران، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق تجارت، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، داﻧﺸﮑﺪه ﺣﻘﻮق ﻗﻀﺎﯾﯽ، تهران، ایران.

چکیده

بحث از رژیم مالکیت بر نفت و گاز و پذیرش نظریه‌های موجود دراین‌خصوص از حیث آثاری که بر آن مترتب می‌شود از اهمیت بسزائی برخوردار است؛ با این توضیح که بحث دراین‌خصوص درواقع دریچه ورود به مبحث قراردادهای نفتی محسوب شده و پذیرش هر ‌یک از نظریه‌های موجود تأثیر مستقیم بر نوع قراردادهای نفت و گاز خواهد داشت. در نظام حقوقی هر کشوری به تناسب نگرشی که به این منابع وجود داشته، نظام مالکیتی متفاوتی موردپذیرش قرار گرفته است. نظام مالکیت خصوصی بر منابع نفتی یکی از نظام‌های پذیرفته‌شده بر این منابع می‌باشد که در کنار دو نظام مالکیتی دیگر یعنی نظام مالکیت دولتی و عمومی مطرح می‌باشد. کشور ایالات‌متحده آمریکا یک مثال عینی در پذیرش نظام مالکیت خصوصی می‌باشد. در فقه اسلامی نیز، نظام مالکیت خصوصی از سوی برخی از فقهای امامیه مورداشاره قرار گرفته است؛ اگرچه اصولی که موجب پذیرش این نظریه در فقه امامیه شده است با مبانی این نظریه در حقوق آمریکا متفاوت است.‏

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating Private Property Relationship on Petroleum Resources in Imamieh Jurisprudence and United State's Law

نویسندگان [English]

  • Ghassem Khadem Razavi 1
  • Pooria Rastgoo Khiavi 2
1 Assistant Professor, Faculty of Judicial Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran.
2 M.A. Student in Trade Law, Faculty of Judicial Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The discussion of the regime of ownership on oil and gas and the acceptance of existing theories in this regard is of great significance in terms of the works that it entails, with the explanation that the discussion in this regard is in fact the gateway to the subject of oil contracts and the acceptance each existing theory will have a direct impact on the type of oil and gas contracts. In the legal system of any country, in accordance with the attitude of these sources, a different ownership system has been accepted. The private property system on petroleum resources is one of the accepted systems of these resources, which is in conjunction with two other system of ownership, the state and public ownership system. The United States of America is an objective example of the adoption of the private property system. In Islamic jurisprudence, the private property system has been mentioned by some of the Imams' jurisprudents, although the principles that led to the acceptance of this theory in Imam's jurisprudence are different from the principles of this theory in United States law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Petroleum Resources
  • Imamieh Jurisprudence
  • United States of America
  • Private Property System

مراجع

فهرست منابع

الف) منابع فارسی
ادیانی، سیّد علی. حقوق و قراردادهای نفت و گاز. تهران: انتشارات مجد، 1394.
ارشدنژاد، شهرام، مترجم. رسالة دوم دربارة دولت. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، 1388.
ارشد‌نژاد، شهرام، مترجم. قانون اساسی ایالات‌متحده آمریکا. تهران: انتشارات گیل، 1380.
اصغریان، مجتبی. حقوق نفت و گاز در ایالات‌متحده آمریکا. تهران: انتشارات خرسندی، 1391.
امامی، حسن. حقوق مدنی. جلد 1. تهران: انتشارات اسلامیه، 1393.
امانی، مسعود. حقوق قراردادهای بین‌المللی نفت. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، 1393.
ایران‌پور، فرهاد. «مالکیت و مفهوم آن در قراردادهای نفتی». مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی 40 (1391): 571-57.
شافع، میرشهبیز. «مالکیت خصوصی بر منابع نفت و گاز در حقوق ایالات‌متحده آمریکا». مجله پژوهشهای حقوقی 16 (1388): 378-355.
شیروی، عبدالحسین. حقوق نفت و گاز. تهران: انتشارات میزان، 1393.
عرفانیان، مهدی. آشنایی با مفاهیم حقوق عمومی (بررسی مفهوم اقطاع). طرح پژوهشی. تهران: شورای نگهبان، 1393.
کاتوزیان، ناصر. دورة مقدماتی حقوق مدنی: اموال و مالکیت. تهران: انتشارات میزان، 1393.
کاتوزیان، ناصر. مقدمه علم حقوق. تهران: شرکت سهامی انتشار، 1392.
کمیلی‌پور، علی. مجموعه قوانین کاربردی حقوق نفت، گاز و پتروشیمی. تهران: انتشارات جنگل، 1396.
مرادی، عبدالرحیم و مسعود‌ رضا رنجبر. «مالکیت منابع نفت و گاز در جا و بهره‌برداری از آن در فقه اسلام». فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی 13 (1395): 88-68.
موحد، محمدعلی. نفت ما و مسائل حقوقی آن. تهران: انتشارات خوارزمی، 1349.
موسی‌زاده، ابراهیم و هادی شکری. فقه نفت و گاز. تهران: انتشارات خرسندی، 1395.
ب) منابع عربی
شهید ثانی. الروضة البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیة. جلد 7. قم: انتشارات داوری، 1410 ق.
طباطبایی یزدی، سیّد محمدکاظم. العروة الوثقی مع تعلیقات عده من الفقها العظام. قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1420 ق.
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. القاموس المحیط. جلد 4. بیروت: دارالجبل، بی‌تا.
محقق حلی. شرایع‌الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. تهران: انتشارات استقلال، 1405 ق.
محقق کرکی. جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: انتشارات آل بیت، 1410 ق.
مکارم شیرازی، ناصر. الفقاهه فی احکام العتره الطاهره (کتاب الخمس). قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب، 1428 ق.
ج) منابع خارجی
Barnes, Richard. Property Rights and Natural Resources. Portland: Hart Publishing, 2009.
Brown V. Humble Oil Co., 83 S.W. 2d 935 (Tex. 1935).
Daniel, Philip, Michael Keen and Charles McPherson. The Taxation of Petroleum and Minerals: Principles, Problems and Practice. New York: Routledge, 2010.
Del Monte Mining & Mining Co. v. Last Chance Mining & Milling Co., 171 U.S. 55, 18 S.CT. 895, 43 L.Ed. 72 (1898).
Kramer, Bruce M. & Owen L. Anderson “The Rule of Capture an Oil and Gas Perspective.” Journal of Environmental Law 35 (2005): 906-911.
Kramer, Bruce M. “Property and Oil and Gas Don`t Mix the Mangling of Common Law Property Concepts.” Washburn Law Journal 33 (1994): 540-568.
Phillips, Sara K. “Property and Prosperity: Examining Contemporary Private Property Ownership in Light Increased Oil and Gas Development in the United States.” Master Thesis., University of McGill, 2013.
Texas Company V. W.H. Daugherty, 176 S.W. 717 (Tex. 1915).
Pennsylvania's Department of Environmental Protection. “Pennsylvania's Oil and Gas Act (Act 223).” Last Accessed August 22, 2019. https://www.dep.pa.gov/Business/Energy/OilandGasPrograms/OilandGasMgmt/Pages/Laws,-Regulations-and-Guidelines.aspx.
پژوهشهای حقوقی
دوره 19، شماره 44
دی 1399
صفحه 271-295

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار