توسعه و انتقال فناوری دریایی از دیدگاه حقوق بین‌الملل توسعه و انتقال فناوری در تئوری و عمل

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

کاندیدای دریافت دکترای حقوق بین‌الملل از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و مدرس دانشگاه پیام نور تهران واحد بهارستان

چکیده

پیدایش و تبلور مفهوم میراث مشترک بشریت در جامعه بین‌المللی و حقوق بین‌الملل در چند دهه اخیر و بهره‌مندی از آن، با برخورداری از فناوری لازم و توسعه و انتقال آن برای این منظور پیوندی عمیق و ناگسستنی یافته است؛ ضوابط و مقررات و رویه حاکم بر توسعه و انتقال فناوری دریایی متأثر از حقوق بین‌الملل حاکم بر توسعه و انتقال فناوری در کل بوده و از سویی به دلیل وجود موانع مختلف داخلی و بین‌المللی و بدیع بودن فناوری پیشرفته و پیچیده دریایی و توسعه و انتقال آن در رویه و حقوق بین‌الملل و فقد مبانی و قواعد و چارچوب‌های الزام‌آور در نظریه و عمل در این باب، رشد و تکامل و عینیت یافتن این موضوع نیازمند همکاری‌های گسترده و جهانی به ویژه از ناحیه کشورهای پیشرفته و دارنده فناوری مورد نظر و ایجاد و شکل‌گیری تعهدات الزام‌آورقانونی و عرفی در این مسیر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Development and Transfer of Marine Technology in Viewpoint of International Law of Technology Development and Transfer in Theory and Practice

نویسنده [English]

  • Akbar Adibi
چکیده [English]

Emergence and manifestation of the concept of common human heritage in international society and international law in recent decades and interesting from it, along with the required technology and its development and transfer for this purpose, has a deep and inseparable connection; rules, regulations and procedures governing on marine technology development and transfer is effected from international law governing on technology development and transfer in general. On the other hand, as there are various national and international obstacles and innovation in advanced and complicated of marine technology and its development and transfer in procedure and international law, and lack of binding basis and rules and frameworks in theory and practice in this regard, growth and development and realize of this issue requires wide and global cooperation especially from the developed countries and the holder of requisite technology and creation and formation of binding engagements of legal and customary in this way.

کلیدواژه‌ها [English]

  • common human heritage
  • development and transfer of technology
آقایی، بهمن. مجموعه مقالات حقوق بین‌الملل دریاها و مسائل ایران. تهران: گنج دانش، 1374.
آقایی، حسن، و منوچهر آقایی، قراردادهای انتقال فناوری. تهران: سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، (سمینار آموزش پژوهش و انتقال فناوری)، جزوه آموزشی ش 7، دیماه 1370.
آقایی، منوچهر. «قراردادهای انتقال فناوری.» مجله پژوهش در علم و صنعت 8:17 (1368).
آگوسین و دیگران. کشورهای در حال توسعه و سازمان جهانی تجارت و گات: فرصت‌ها و چالش‌ها. ترجمه احمد یزدان‌پناه و سیف‌الله صادقی یارندی. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1384.
احمدی جشفقانی، حسینعلی. اجرای تعهد قراردادی. تهران: برهمند، 1378.
اشمیتوف، کلایو ام. حقوق تجارت بین‌الملل. ترجمه بهروز اخلاقی و دیگران. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاهها (سمت)، 1378.
السان، مصطفی. «ابعاد حقوقی انتقال فناوری از طریق سرمایه‌گذاری خارجی.» مجله پژوهشهای حقوقی 9، (1385).
امام، فرهاد. حقوق سرمایه‌گذاری خارجی در ایران. تهران: نشر یلدا، 1373.
امانوئل، آرگیری. فناوری مناسب یا عقب مانده. ترجمه ناصر موفقیان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1374.
اوانز، پیتر. توسعه یا چپاول. ترجمه عباس زندباف و عباس مخبر. تهران: طرح نو، 1380.
اینیاسی، زاکسی. «جوامع محروم.» مجله پیام یونسکو 26:398 (1374).
بادان، پل. اقتصاد سیاسی رشد: ریشه‌های عقب‌ماندگی. ترجمه مهدی قراچه‌داغی. بی‌جا: پانیال، 1385.
بهرام‌زاده، حسینعلی. «توسعه پایدار.» مجله تدبیر 14:134 (1382).
بی‌نام، «چالش‌های انتقال فناوری و خوداتکایی.» نشریه توسعه 83.
پورنوری، منصور، و محمد حبیبی. حقوق بین‌الملل دریاها: کنوانسیون حقوق دریاها مصوب 1982. تهران: مهر حقوق، 1383.
پوینده، محمدجعفر. «فرهنگ و توسعه.» مجله فرهنگ توسعه 30-29 (1376).
تافلر، آلوین. موج سوم. ترجمه شهیددخت خوارزمی. تهران: نشر نو، 1368.
تی‌یا، وانگ. «جهان سوم و حقوق بین‌الملل.» ترجمه محسن محبی. مجله حقوقی 8 (1366).
جوان، فرهاد. «سیاست توسعه صادرات و ارتباط آن با پیوستن به سازمان جهانی بازرگانی.» مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 180-179 (1381).
چرچیل، رابین، و آلن لو. حقوق بین‌الملل دریاها. ترجمه بهمن آقایی. تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی، 1377.
حاجی‌یوسفی، امیرمحمد. «رانت، دولت رانتیر و رانتریسم: یک بررسی مفهومی.» مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 126- 125 (1376).
دولان، مایکل. «تحول اقتصاد جهان و کشورهای کمتر توسعه‌یافته.» ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی. مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 128-127.
دومارفی- انتانو، آنیک. «چارچوب اجرایی موافقتنامه مربوط به اجرای کنوانسیون 1982 سازمان ملل درباره حقوق دریاها.» ترجمه سیدفضل‌الله موسوی. مجله حقوقی 25 (1379).
دویچ، کارل و دیگران. نظریه‌های روابط بین‌الملل. ترجمه وحید بزرگی. تهران: مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی، 1375.
سریع‌القلم، محمود. توسعه، جهان سوم و نظام بین‌الملل. تهران: نشر سفیر، 1375.
سریع‌القلم، محمود. عقلانیت و آینده توسعه‌یافتگی ایران. تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، 1380.
سعیدا اردکانی، سعید. «مدیریت انتقال فناوری.» مجله پیام ارتباطات 11 (1379).
سماواتی، حشمت‌الله. «مفاهیم حقوقی توسعه، نقش و تأثیرات آن در کمک‌های خارجی.» مجله دیدگاه‌های حقوقی 1:2 (1374).
سنجر، ابراهیم. «نقش سازمان ملل متحد در توسعه تجارت و قانونمند ساختن آن.» مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 184-17:183 (1381).
سینایی، وحید. «توسعه پایدار و گردشگری.» مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 96-95 (1374).
شاو، ملکم. حقوق بین‌الملل. ترجمه محمد حسین وقار. تهران: انتشارات اطلاعات، 1374.
شریف، محمد. «میراث مشترک بشریت و وصف آن به عنوان قاعده آمره.» مجله پژوهش حقوق و سیاست 1 (1378).
شورای هماهنگی و نظارت بر همکاری‌های اقتصادی و مالی بین‌المللی. مجموعه ضوابط راجع به انعقاد قراردادهای انتقال فناوری. تهران: سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، 1366.
صابری انصاری، بهزاد. سازمان جهانی مالکیت معنوی (وایپو). تهران: انتشارات وزارت امور خارجه، 1381.
عباسپور، مجید. فناوری و جهان امروز. تهران: صدرا، 1366.
عسکری، حسین، و دیگران. فرار مغزها: انتقال فناوری معکوس. ترجمه مجید محمدی. تهران: نشر قطره، 1376.
علیخان، شاهد، و دیگران. مزایای اقتصادی- اجتماعی حمایت از حقوق مالکیت فکری در کشورهای در حال توسعه. تهران: فصل سبز گمرک جمهوری اسلامی ایران، 1381.
فلورمن، سمیوئل، رنه دوبو، و دیگران. فناوری و بحران محیط زیست. ترجمه عبدالحسین آذرنگ. تهران: نشر امیرکبیر، 1364.
کاپلیسکی، رافائل، و چارلز کوپر. فناوری و توسعه در سومین انقلاب صنعتی. ترجمه جمشید زنگنه. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، سال 1374.
کاستلز، مانوئل. عصر اطلاعات: پایان هزاره، جلد سوم. ترجمه احد علیقلیان و افشین خاکباز. تهران: طرح نو، 1380.
کاستلز، مانوئل. عصراطاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، سه جلدی، جلد اول. ترجمه احمد علیقلیان و افشین خاکباز. تهران: طرح نو، 1380.
کاظمی، سیدعلی‌اصغر. «مسأله مشمول کنوانسیون جدید حقوق دریاها به کشورهای ثالث غیر عضو.» مجله حقوقی 8 (1366).
کاظمی، سیدعلی‌اصغر، ابعاد حقوقی حاکمیت ایران در خلیج فارس. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، 1370.
گل‌زرودی، بهزاد. «کنوانسیون‌های لومه و روابط شمال- جنوب.» روزنامه اطلاعات 3-22391 (23-20 دی 1380).
گودرزی، هوشنگ. سازمان جهانی تجارت: سابقه، نظریه‌ها و اصول و مقررات حاکم. تهران: ترقی، 1380.
لاتوس، سرژ. غربی‌سازی جهان. ترجمه امیر رضایی. تهران: قصیده، 1379.
لارسون، توماس، و دیوید اسکیدمور. اقتصاد سیاسی بین‌الملل. ترجمه احمد ساعی و مهدی تقوی. تهران: نشر قومس، 1379.
لاور، اچ رابرت. دیدگاه‌هایی درباره تغییرات اجتماعی. ترجمه کاووس سیدامامی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1373.
لوئیس، بئک. «دگرگونی در مفاهیم و هدف‌های توسعه.» ترجمه حمید قاضیان. نامه فرهنگ 2-2:1 (1370).
محتشم دولتشاهی، طهماسب. سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی. تهران: ویستار، 1375.
محسنی، رضاعلی. «پدیده مهاجرت و فرار مغزها: علل و جنبه‌های آسیب‌شناختی آن.» مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 176-175 (1381).
محمدخان، مرتضی و دیگران. فرآیند انتقال فناوری در بخش صنایع سبک ایران. تهران: وزارت امور اقتصادی و دارایی، 1373.
ممتاز، جمشید. «نظام حقوقی سرمایه‌گذاران پیشگام در منطقه بین‌المللی بستر دریاها.» مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی 26 (1370).
موسی‌زاده، رضا. بایسته‌های حقوق بین‌الملل عمومی. تهران: میزان، 1380.
موسی‌زاده، رضا. سازمان‌های بین‌المللی. تهران: میزان، 1376.
موسی‌زاده، رضا. کلیات حقوق بین‌الملل عمومی، دو جلدی، جلد دوم. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1376.
مهدوی، حسین. «تعاملاتی درباره بحث انحرافی انتقال فناوری.» مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 158-157 (1379).
مؤسسه بین‌المللی یکنواخت کردن حقوق خصوصی. اصول قرادادهای تجاری بین‌المللی. ترجمه و تحقیق بهروز اخلاقی و فرهاد امام. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، 1379.
میرعباسی، باقر. جزوه پلی‌کپی حقوق بین‌الملل دریاها. تهران: انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، سال تحصیلی 80-1379.
نصیری، حسین. «توسعه پایدار: چشم‌انداز جهان سوم.» مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 128-12:127، (1377).
نیکبخت، حمیدرضا. «چگونگی تعیین قانون حاکم بر تعهدات قراردادی.» مجله تحقیقات حقوقی 22-21 (زمستان 1376- تابستان 1377).
نیکبخت، حمیدرضا، «تعارض قوانین در قراردادها و قانون حاکم بر تعهدات قراردادی و اصل حاکمیت اراده.» مجله حقوقی 32 (1384).
هداوند، مهدی. «قراردادهای لیسانس و حمایت از حقوق مالکیت فکری.» مجله حقوقی داور 1 (1384).
یوسف‌پور، قربان. «انتقال فناوری.» مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی 166-165 (1380).
یونیدو. صنعت در جهان متغیر: مطالعه توسعه صنعتی جهان. ترجمه غلامرضا نصیرزاده، تهران: امیر کبیر، 1365.
August, Ray. Iinternational Business Law. New Jersy: Prentice Hall, 2007.
Center for Oceans Law and Policy. United Nations Convention on the Law of the Sea 1982: A Commentary. University of Virginia: Martinus Nijhoff Publishers, 1995.
Encyclopedia of Public International Law, Vol I. North – Holland, 2002, & Vol III. North-Holland, 1997.
Encyclopedia of Public International Law, Vol IV. North-Holland, 1997.
Gabor, Kardos. "Right to Peace, Right to Developement, Right to Healthy Environment." in: Human Rights and Third World Development. Ed. by W. Shepherd & P. Nanda. London: Greenwood Press, 1995.
http://ioc3.UNESCO.org/abelos/index.Php?option=com-content&task=view 278&itemid=42.
Plews, Betty. "Sustainable Human Development as a Golobal Framework." International Journal of Canadian Institute of International Affair VI: 2 (1999).
"Technology Collection Trends in the US Defence Industry." Published by the Defense Security Service, available at: www. fas.org/irp/threat/2006trends.pdf.
UN Doc. "The Declaration on the Right to Development", GA/Res 41/128, 4 Dec 1986.
UN Doc. GA /Res 3201, 1 May 1974.
UN Doc. GA /Res 3281, 12 Dec 1974.
UN Doc. GA/Res 2749, 17 Dec 1970.
UN Doc. GA/Res 3201, 1 May 1974.
UN Doc. Millennium Declaration, DPI/2163 (Sep 2000).
UN Doc.GA/Res 3067, 16 Nov 1973.
United Nations, Guidelines for Evaluation of Transfer of Technology Agreement. New York, 1989.
Van Houtte, Hans. The Law of International Trade. London: Sweet & Maxwell, 2001.
World Committee in Environment and Development, Our Common Future. London: Oxford University Press, 1997.
Yearbook of the United Nations: Population and Development, 1998.