کشورهای در حال توسعه و نظام حل‌وفصل اختلافات سازمان جهانی تجارت

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

دانشجوی دکترای حقوق بین‌الملل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

چکیده

کشورهای در حال توسعه از شرایط خاصی در نظام حل‌وفصل اختلافات سازمان جهانی تجارت برخوردارند. کشورهای مذکور به دلیل ضعف جایگاه بین‌المللی و اقتصادی برای سود بردن از سازوکار حل‌وفصل اختلافات با چالش‌های عمده‌ای رودرو هستند. توسل به این سازوکار برای حل اختلافات معمولاً متضمن وجود رابطه‌ای سیستماتیک و منسجم میان صنایع، تولیدکنندگان و صادرکنندگان با دولت است. لکن متأسفانه چنین رابطه‌ای در بسیاری از کشورهای در حال توسعه وجود ندارد. همچنین طرح دعوا نزد رکن حل اختلاف یا شرکت در آن به عنوان خوانده و پیگیری امر، علاوه بر صرف هزینه‌ای هنگفت، مستلزم وجود زمینه‌های علمی و تحقیقاتی لازم و همین طور وجود نهادها و کارشناسان خبره اداری و حقوقی ذی‌ربط در کشورهای در حال توسعه بوده و این در حالی است که اغلب کشورهای در حال توسعه از قابلیت‌ها و نهادهای مورد نظر برخوردار نیستند. به منظور افزایش مشارکت کشورهای در حال توسعه و به تبع آن افزایش مشروعیت سیستم حل‌وفصل اختلافات سازمان جهانی تجارت راهکارهایی برای تسهیل مشارکت کشورهای مورد نظر پیشنهاد شده و در صورت موافقت می‌تواند جایگاه کشورهای در حال توسعه را ارتقاء دهد. در مجموع راهکارهای پیشنهادی در سه مؤلفه کلی تقسیم‌بندی می‌شوند که عبارتند از: اصلاحات نهادی، فرآیندی و مسائل سیستماتیک.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Developing Countries and WTO Disputes Settlement Mechanisms

نویسنده [English]

  • Sepideh Zebardast
چکیده [English]

Developing countries which constitute the majority members of the World Trade Organization (WTO) are having a better situation relative to the past. On the other hand, their economic deficiency and inexperience in international trade, is a disadvantage for them with regard to developed countries. This is clearly seen in trade disputes and judicial cases in the world trade organization. The process considered for resolving trade disputes in WTO does not benefit developing countries due to its high costs and complexity. Thus, making them to cooperate is important for the legitimacy of the world trade system and, for this end, three major solutions including institutional reforms, process reforms, and systemic reforms are discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • WTO
  • Developing countries
  • legitimacy
  • Disputes
  • Inequality Compensative
امیدبخش، اسفندیار. «برخورد ویژه و مطلوب با کشورهای در حال توسعه در چارچوب مقررات سازمان تجارت جهانی.» مجموعه مقالات همایش بررسی جنبه‌های حقوقی سازمان تجارت جهانی. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1376.
بهزاد وکیل‌آباد، اسداله. «نوآوری‌های سازمان تجارت جهانی در رابطه با سازوکار حل‌وفصل اختلافات تجاری بین دولت‌ها.» پایان‌نامه کارشناسی ارشد. قم: مجتمع آموزش عالی قم، 1380.
پاکدامن، رضا. رفتار ویژه با کشورهای در حال توسعه در نظام حقوقی سازمان تجارت جهانی. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1379.
خبرنامه رویدادها و تحولات سازمان جهانی تجارت. تهران: دبیرخانه نمایندگی تام‌الاختیار تجاری جمهوری اسلامی ایران، بهار 1378.
مگی، آندرو. «آیین حل‌وفصل اختلاف در سازمان تجارت جهانی.» مترجم محسن محبی. مجله دیدگاه‌های حقوقی 7  (1376).
ممتاز، جمشید. «تفاهم‌نامه سازمان تجارت جهانی راجع به قواعد و رویه‌های حاکم بر حل اختلاف؛ نوآوری‌ها و ابداعات.» مجموعه مقالات همایش بررسی جنبه‌های حقوقی سازمان تجارت جهانی. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1376.
موسوی زنوز، موسی. «سازوکار حل اختلافات در سازمان تجارت جهانی و منافع کشورهای در حال توسعه.» بررسی‌های بازرگانی 3 (1382).
P. bown, Chad – MC Culloch, Rachell. Developing Countries, Dispute Settlement and the Advisory Centre on WTO Law, Policy Research Working Paper, 2010.
Qureshi, Asif H. and Xuan Gao. International Economic Law: Critical Concepts in Law. London: Routledge Press, 2010.