نقدی بر قانون جدید بیمه اجباری مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه مصوب 1387

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

دانشجوی دوره دکتری حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

افزایش آمار حوادث رانندگی از یک سو و لزوم حمایت از زیان‌دیدگان این حوادث و جبران خسارات وارد بر آنان سبب شده است تا اکثر نظامهای حقوقی قواعد عام موجود در حوزه مسؤولیت مدنی را جهت انتظام این حوزه خاص کافی ندانند و با پیش‌بینی مسؤولیت نوعی برای دارندگان وسایل نقلیه و اجباری نمودن پوشش بیمه‌ای این مسؤولیت و پیش‌بینی طرحهای تکمیلی بیمه‌های اجباری در جهت پر کردن خلاهای موجود گام بردارند. در حقوق ایران نیز مقنن در سال 1347 به منظور دستیابی به اهداف فوق‌الذکر «قانون بیمه اجباری مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث» را تصویب نمود. لیکن با گذشت چهل سال از اجرای قانون مزبور و پاسخگو نبودن آن به مسائل اجتماعی و نیازهای امروز سبب شد در سال 1387 مقنن در جهت اصلاح قانون مزبور برآید. موضوع مقاله حاضر، نقد و بررسی قانون جدید در مقایسه با قانون پیشین و تحلیل احکام مقنن در قانون جدید با لحاظ فلسفه وجودی نهاد بیمه اجباری مسؤولیت در حوزه حوادث رانندگی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Some Critics on the Modern Law of Compulsory Insurance of the Owners of Vehicles 2008

نویسنده [English]

  • Nasrin Tabatabaie Hesarie
چکیده [English]

Majority of legal systems with purpose of increasing protection from victims of land transport motor vehicle accidents may recourse to different solutions: strict liability, compulsory insurance, schemes complementary to compulsory insurance. For reaching these purposes the law of “Civil liability compulsory insurance of owners of land transport motor vehicles against third parties” has enacted in 1978 in Iran. But this law has not enough regulations to response new social problems. 40 years from after the ratification of this law, the legislator tries to enact amendments for that and in 2008 enacts a new law. This article review new act regulations and compare this law with the former by focusing on the philosophy of liability compulsory insurance in motor vehicle accidents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Compulsory Insurance
  • Strict Liability
  • Owner of vehicle
  • Compensation for Losses
آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری (جلد اول)، سمت، چاپ هشتم، پاییز 1383.
امامی‌پور، محمد، «نگاهی به قانون بیمه شخص ثالث و آرای دادگستری»، فصلنامه صنعت بیمه، سال شانزدهم، شماره 2، تابستان1380.
ایزانلو، محسن، «نقد و تحلیل قانون اصلاح بیمه اجباری»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره 4، زمستان 1387.
خدابخشی، عبدالله، «بطلان رویه قضایی و رویه قضایی باطل»، مجله تازه‌های جهان بیمه، شماره 82، فروردین 1384.
خدابخشی، عبدالله، «پیوند قواعد بیمه‌ای و حوادث رانندگی»، مجله پژوهشهای حقوقی، ش 12، نیمسال دوم 1386.
رأی شماره 1011 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورخ 1386/9/20 مندرج در روزنامه رسمی شماره 18464 مورخ 1387/4/24.
عابدپور، محمود، «برداشت رویه قضایی از مفهوم دارنده در قانون بیمه اجباری شخص ثالث»، تازه‌های جهان بیمه، ش 98، مرداد 1385.
علی‌آبادی، ایرج، «استثناآت در قانون بیمه اجباری اتومبیل»، مجله صنعت بیمه، ش 9، بهار 1367.
علی‌کرمی، حمیدرضا، «بررسی قانون بیمه اجباری مسؤولیت مدنی دارندگان وسائل موتوری زمینی در مقابل اشخاص ثالث»، فصلنامه اطلاع‌رسانی حقوقی، دوره جدید، سال هفتم، شماره 140، تابستان 1387.
قانون بیمه اجباری حوادث اتومبیل عراق مصوب 1980 (قانون التأمین الالزامی من حوادث السیارات لسنه 1980).
قانون تأمین اجتماعی
قانون کار
کاتوزیان، ناصر و محسن ایزانلو، مسؤولیت مدنی (جلد سوم- بیمه مسؤولیت مدنی)، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، 1387.
کاتوزیان، ناصر، الزامهای خارج از قرارداد: ضمان قهری، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، پاییز 1382.
کاتوزیان، ناصر، لعیا جنیدی و مجید غمامی، مسؤولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، بهار 1380.
محمدی، محمدمهدی، حقوق بیمه مسؤولیت و شخص ثالث، نشر میزان، چاپ اول، زمستان 1385.
محمودصالحی، جانعلی، حقوق زیان‌دیدگان و بیمه شخص ثالث، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، بهمن 1372.
مصدق، محمد، «مسؤولیت مرتکب به پرداخت هزینه‌های درمانی مازاد بر دیه»، مجله پژوهشهای حقوقی، ش 11، نیمسال اول 1386.
موسوی، سیّدفضل‌الله، «نقد و بررسی حکم «دیه نفس» زن در قانون مجازات اسلامی»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 37، ش 4، زمستان 1386، صص 271-243.
Cane, Peter, Atiyah s Accidents: Compensation and the Law; 7th Ed, Cambridge University Press, 2008.
Code de la route de la France, Dalloz, 4 édition, 2003.
Pellatt, A.H. Ranson, d.j; Commercial Motor Insurance; Cambridge, The Chartered Insurance Institute, 1991.
Road Traffic Act 1988 of England
Stewart, Pam and Anita Stuhmcke; Australian Principles of Tort Law; Cavendish Publishing, London, First Edition, 2005.
Tunc, André; International Encyclopedia of Comparative Law (Torts); v. XI, Oceana Publications Inc, New York, 1971.
Van Boom, Willem H. and Meinhard Lukas and Christa Kissling (eds.); Tort and Insurance Law; V. 19, Springer Wien New York, 2007.
Van Boom, Williem H. and Michael Faure (eds.); Tort and Insurance Law; V. 22, Springer Wien New York, 2007.
Viney, Geneviéve et Patrice Jourdain; Traité de Droit Civil (Les Effets de la Responsabilité); Prix Demolobe, 2 édition, 1989.