اصول استقلال و بی‌طرفی در رادیو و تلویزیون‌های خدمت عمومی با تأکید بر ایران

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

کارشناس‌ارشد، حقوق ارتباطات، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

در این مقاله ضمن تعریف مفهوم رادیو و تلویزیون عمومی، انواع آن و بررسی اصول مشترک تشکیل‌دهندة این نوع رادیو و تلویزیون‌‌ها به بحث اصلی یعنی اصول استقلال و بی‌‌طرفی که از جمله اصول مهم شکل‌‌دهندة آنها هستند، می‌پردازیم. هم‌‌‌اکنون این موضوع کاملاً واضح است که احزاب سیاسی، دولت یا بنگاه‌‌های خصوصی سعی می‌‌نمایند بر پخش‌کننده‌‌های عمومی تأثیر بگذارند و از این طریق در پی کسب منافع خود باشند. به همین دلیل در این مقاله راه‌‌های تأمین این اصول مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. از طرفی این نکته را مدنظر قرار می‌‌دهیم که هرچند شائبة آن می‌‌رود که اصل بی‌طرفی با اصل استقلال یکی پنداشته شود، اما هریک از این اصول از جنبه‌‌های مختلفی برخوردارند که ضمن تعریف هریک از جنبه‌‌ها به این نتیجه می‌‌رسیم که این اصول به صورت کلی از یکدیگر جدا هستند که در بعضی مواقع با یکدیگر تداخل نموده و یکی معلول دیگری می‌‌گردد و این از خاصیت اصول رادیو و تلویزیون‌‌های عمومی است که دستیابی به یکی از آنها می‌‌تواند موجب دستیابی به دیگر اصول نیز گردد و به این ترتیب و همچنین با استفاده از راهکارهای پیشنهادی جهت تأمین استقلال و بی‌‌طرفی، راه ایجاد رادیو و تلویزیون عمومی هموار می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Principles of Independence and Impartiality in the Public Service Broadcasting with Emphasis on Iran

نویسنده [English]

  • Nafiseh Moarefi
Graduated Master of Art in Communication law, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In this article besides defining public service broadcasting (psb), kinds of psbs and common principles, Principles of independence and impartiality has been considered. It is fairly obvious that particular political party, government or commercial companies exercise to influence over a public service broadcaster to promote its own interests. So the article has proposed methods to ensure the independence and impartiality. On the other hand each principle has different aspects and they are apart from each other generally. However one could affect another one in some cases and this would be the property of public service broadcasting. So with this feature and the proposed methods, the creation of psbs would be easier.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Radio and Television
  • Public service
  • Principle of Independence
  • Principle of Impartiality
  • Islamic Republic of Iran Broadcasting
الف) منابع فارسی
آزاد ارمکی، تقی. «تلویزیون در ایران: ابزار توسعه یا نمادساز». مجله نامه علوم اجتماعی 14 (1378): 20-3.
اتکینسون، دیوید، مارک رابوی و دیگران. رادیو ـ تلویزیون خدمت عمومی چالش قرن بیست و یکم. ترجمه مرتضی ثاقب‌فر. تهران: سروش و مرکز تحقیقات، 1390.
اداره کل قوانین. صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. جلد دوم. تهران: مجلس شورای اسلامی، اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی، جلسه پانزدهم.
اساسنامه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 27/07/1362.
امامی، حسین. «مفهومی جدید از بی‌طرفی رسانه‌‌‌‌ای». روزنامه اعتماد، 20 آذر 1391.
بهنیا، مسیح، فریده محمدعلی‌‌پور. «تأملی در ماهیت، حدود وظایف و اختیارات شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما». مجله مجلس و پژوهش 51 (1385): 140-119.
ترشیزی، هادی. «ضرورت تبلیغات در عرصه رقابت». ماهنامه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تعاون 185 و 186 (بهمن و اسفند 1385): 110-103.
حسینی پاکدهی، علیرضا. «رادیو و تلویزیون خدمت عمومی: مفهوم، ویژگی‌‌ها، پیشینة تاریخی و علل بحران آن در دو دهة پایانی قرن بیستم». مجله رسانه 71 (1386): 130-124.
دوراندیش، هومان، احمد پورنجاتی. «صدا و سیما ابزار عملیات روانی شده است». مجله گزارش 216 (اسفند 1388 و فروردین 1389): 63-61.
رحمت‌الهی، حسین. خطوط قرمز رسانه‌‌ها در قوانین. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1381.
رنجبر، احمد، فرشته جعفری. «محدودیت‌‌های اخلاقی حاکم بر پخش در انگلستان و ایران». فصلنامه پژوهش و سنجش 39 و 40 (1383): 336-295.
عالم، عبدالرحمن. بنیادهای علم سیاست. تهران: نی، 1373.
قانون اداره صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب 08/10/1358.
قانون خط‌مشی کلی و اصول برنامه‌‌های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 17/04/1361.
قانون نحوة اجرای اصل 175 قانون اساسی در بخش نظارت مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام مورخ 11/07/1370.
کازنوو، ژان. جامعه‌شناسی وسایل ارتباط جمعی. ترجمه باقر ساروخانی و منوچهر محسنی. تهران: سروش، 1365.
مختاباد، ابوالحسن. «صدا و سیما و تعهد به اخلاق حرفه‌‌ای». روزنامه بهار، 7 اسفند 1391.
معتمدنژاد، کاظم. «تبلیغات سیاسی (1)». مجله هنر هشتم 8 و 9 (زمستان 1376 و بهار 1377): 43-41.
معتمدنژاد، کاظم. «ویژگی‌‌های نظام حقوقی رادیو و تلویزیون». فصلنامه پژوهش و سنجش 39 و 40 (1383): 68-43.
نظر تفسیری شماره 979/21/79 مورخ 10/07/1379 شورای نگهبان در خصوص اصول 175 و 44 قانون اساسی.
نمکدوست تهرانی، حسن. «دولت‌ها مانع گسترش رسانه‌‌های مستقل». ماهنامه پژوهشی اطلاعات حکمت و معرفت 4 (1386): 9-8.
نمکدوست تهرانی، حسن. «کنکاشی در مفهوم عینی‌‌گرایی در روزنامه‌‌نگاری معاصر». پژوهش‌‌های ارتباطی 27 (1380): 59-41.
ب) منابع انگلیسی
Barent, Steven, David Docherty, Purity or Pragmatism: Principles and Practic of Public-service Broadcasting. Oxford: Oxford University Press, 1991.
Beeby, Sue. “Plurality in a New Media Age: The Future of Public Service Broadcasting, A Conservative Discussion Document”. https://www.conservatives.com/~/media/files/downloadable%20files/download%20plurality%20in%20a%20new%20media%20age. ashx?dl=true. Last Accessed June 23, 2013.
Biernatzki, W.E. “Communication Research Trends,” A Quarterly Information Service from the Center for the Study of Communication and Culture 13(4) (1993): 1-36, accessed June 23, 2013. cscc.scu.edu/trends/v13/V134.pdf
Committee of Mnisters to Member States on the Guarantee of the Independence of Publice Service Broadcasting, Council of Europe, Committee of Ministers. “Recommendation No. R (96) 10”. Last Accessed June 23, 2013, http://www.coe.int/t/dghl/standardsetting/media/doc/cm/rec(1996)010&expmem_EN.asp
Curran, James. Mass Media and Democracy: A Reappraisal. London: Edward Arnold, 1991.
Curran, James. Rethinking the Media as a Public Sphere. London: Routledge, 1991.
Habermas, Jurgen. The Structural Transformation of the Public Sphere. Combridge, MA: MIT Press, 1989.
Holub, Robert C., Rgen Habermas. Critic in the Public Sphere. London and NewYork: Manchester University Press, 1991.
Kops, Manfred, What is Public Service Broadcasting and How Should it Be Financed?. Germany: Institute for Broadcasting Economics, University of Cologne, 2001.
MaKinsey & Company. “Public Service Broadcasters around the World.” A McKinsey Report for the BBC, London, January 1999.
Mch. “Building a Strong and Sustainable Public Broadcasting Environment for New Zealand- A Program of Action.”‎ Last Accessed June 23, 2013. www.mch.govt.nz/publications/pdf.
Mendal, Toby. Public Service Broadcasting: A Comparative Legal Survey. Paris: United Nation Educational, Scientific and Cultural Organization, 2011.
Ondobo, Claude. “Public Broadcasting, Why? How?”. Paris: World Radio and Telivision Council and UNESCO, 2001.
Pool, Ithiel de sola. Technologies of Freedom: on Free Speech in an Electronic Age. Cambrige Mass: The Belknap Press of Harward University Press, 1983.
Resolution No. 1, The Future of Public Service Broadcasting, Council of Europe.
Webster, Frank. Information Management and Menipulation: Jourgen Habermas and the Decline of the Public Sphere. London: Routledge, 1996.
Wilde, Alexandra, Elizabeth McCall. “Supporting Public Service Broadcasting: Learning from Bosnia and Herzegovina's Experience”. United Nation Development Programme Bureau for Development Policy, 2004.