ماهیت جرم محال در حقوق ایران با نگاهی به حقوق انگلیس

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‮شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

2 استادیار گروه حقوق جزا و جرم‮شناسی، دانشگاه پیام‌نور، ایران

چکیده

ارتکاب رفتاری با قصد ارتکاب جرم همیشه منجر به وقوع آن جرم نمی‌شود، بلکه بعضاً در مرحله اجرا، رفتاری که در آن قصد ارتکاب جرم وجود دارد به‌واسطه عامل خارج از اراده متوقف می‌شود که اگر امکان وقوع جرم باشد شروع به جرم واقع شده است، در حقوق انگلیس اگر امکان وقوع جرم هم نباشد این رفتار همچنان تحت عنوان شروع به جرم یا جرم ناتمام، جرم است، اما در حقوق ایران به شرطی که شروع به جرم آن جرم باشد این رفتار مستند به تبصره ماده 122 قانون مجازات اسلامی تحت عنوان جرم محال، جرم است: غیرممکن بودن وقوع جرم و رفتار مثبت مرتکب که ارتباط بی‌واسطه با جرم دارد و لزوماً آخرین رفتار مرتکب در مرحله شروع به اجراست، عناصر مادی این جرم می‌باشند، دراین‌خصوص اقدامات اجرایی مرتکب قبل از آخرین رفتار، شروع به جرم محال است که نباید آن را جرم دانست. قصد ارتکاب جرم و اشتباه (بی‌اطلاعی) مرتکب از ماهیت وسیله یا موضوع، عناصر روانی جرم محال است. دخالت در جرم محال علاوه‌بر مباشرت، به‌نحو تسبیب، مشارکت و معاونت نیز وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Nature of Impossible Offence in Iran’s Law with Respect to English Law

نویسندگان [English]

  • Abolhasan Shakeri 1
  • Mahmoud Darvish Torabi 2
1 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Sciences, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Payame Noor University, Iran
چکیده [English]

Commitment of an act with the intent to commit an offence will not always result in a crime. Sometimes in performance stage, although with malice intention, some outer- will element the crime do not happen. In this case if the commitment is probable it will be attempting the crime and if it is impossible to commit, it is called attempting the impossible crime. In any way it is crime in English law, but under section 122 of the Islamic Punishment Act, if attempting to commit a specific offence is crime, then legal element of the impossible offence is formed. The guilty intention to commit a crime and the defendant’s mistake (unconsciousness) of the nature of means or issue is the guilty intention of impossible offence. Impossibility of commitment and offender’s positive conduct with direct relation to the offence that necessarily is the last conduct in attempts, is the physical element of this crime. In this case the acts done before last conduct is called attempting impossible offence that is not a crime. Involvement in an impossible offence will occur in four forms: perpetrator, causation, participation and accessory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attempting the Crime
  • Impossible Offence
  • Causation
  • Participation
  • Offender
  • British Law

مراجع

فهرست منابع

الف) منابع فارسی
آزمایش، علی. تقریرات حقوق کیفری (مبحث عنصر معنوی و مسئولیت کیفری). تهران: دانشگاه تهران، 77-1367.
اردبیلی، محمدعلی. حقوق جزای عمومی. جلد اول. چاپ 31. جلد دوم. چاپ 29. تهران: میزان، 1392.
باهری، محمد، علی‌اکبر خان داور. نگرشی بر حقوق جزای عمومی. چاپ اول. تهران: مجد، 1377.
دهخدا، علی‌اکبر. لغت‌نامه دهخدا. چاپ ششم. جلد چهارم. تهران: امیرکبیر، 1349.
شهری، غلامرضا، سروش ستوده جهرمی. «نظریه‌های اداره حقوقی قوة قضائیه درزمینة مسائل کیفری». روزنامه رسمی، 1377.
صانعی، پرویز. حقوق جزای عمومی. چاپ اول. تهران: طرح نو، 1382.
صدارت، علی. حقوق جزا و جرم‌شناسی. بی‌جا: کانون معرفت، 1340.
علی‌آبادی، عبدالحسین. حقوق جنایی. چاپ پنجم. جلد اول. تهران: چاپخانه بانک ملی، 1353.
عمید، حسن. فرهنگ عمید. چاپ پنجم. جلد دوم. تهران: امیرکبیر، 1355.
فتحی، محمدجواد. «تحدید قلمرو جرم محال». مجله حقوق اسلامی 10(37) (1392): 30-42.
فرهودی‌نیا، حسن. جرایم ناقص (بررسی تطبیقی). چاپ اول. تهران: انتشارات فروزش، 1381.
فلچر، جورج. پی. مفاهیم بنیادین حقوق کیفری. چاپ دوم. ترجمه سید مهدی سیدزاده ثانی. تهران: گروه پژوهشی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1389.
فیض، علیرضا. مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام. چاپ ششم. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1389.
قانون راجع به مجازات اسلامی 1361.
قانون مجازات اسلامی 1370.
قانون مجازات اسلامی مصوب 1392.
قانون مجازات عمومی 1304.
قانون مجازات عمومی 1352.
قیاسی، جلال‌الدین، عادل ساریخانی و قدرت‌الله خسروشاهی. مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی. جلد دوم. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1388.
گلدوزیان، ایرج. بایسته‌های حقوق جزای عمومی. چاپ هفتم. تهران: میزان، 1382.
محسنی، مرتضی. دوره حقوق جزای عمومی (پدیده جنایی). جلد دوم. چاپ دوم. تهران: کتابخانه گنج دانش، 1382.
معتمد، محمدعلی. حقوق جزای عمومی. جلد یک. چاپ یک. تهران: انتشارات ملی، 1351.
معین، محمد. فرهنگ فارسی معین. جلد دوم و سوم. چاپ بیستم. تهران: انتشارات امیرکبیر، 1378.
منصورآبادی، عباس. «موضوع جرم در باب جرایم علیه اموال». اندیشه‌های حقوقی 4 (1382): 132-103.
میرمحمد صادقی، حسین. حقوق کیفری اختصاصی، جرایم علیه اموال و مالکیت. چاپ دوازدهم. تهران: میزان، 1384
نوربها، رضا. زمینه حقوق جزای عمومی. چاپ چهاردهم. تهران: گنج دانش، 1384.
ب) منابع عربی
انصاری، مرتضی. فرائدالاصول. جلد اول. بیروت: منشورات مؤسسه الاعلی المطبوعات، 1991 م، 1427 ه.
حلّی، حسن بن یوسف بن مطهر. النکه البدایعه فی تحریرالذریعه. قم: مؤسسه دارالاسلام، 1410 ه.
خراسانی، محمدکاظم. کفایه‌الاصول. جلد اول. قم: مجمع فکر اسلامی، 1422 ه.
موسوی خمینی، سیّد روح‌الله. تحریرالوسیله. جلد اول. قم: دارالعلم، بی‌تا.
ج) منابع انگلیسی
Ashworth, Andrew. Defining Criminal Offences without Harm. London: Butherworth, 1987.
Bell, John, Boyron Sophic & Whitaker Simon. Principles of French Law. New York: Oxfoed University Press, 1988
Chawla, M. Criminal Attempt and Punishment. New Delhi: Deep and Deep Publication, 2006.
Clarkson (C.M.V). Understanding Criminal Law. London: Fontana Paperbacks, 1988.
Duff, R.A. “The Circumstances of an Attempt.” The Cambridge Law Journal 50 (1991): 45-59
Herring, Jonathan. Criminal Law. Third Edition. London: Palgrave, 2002.
Martin, E.A. Law (J) Dictionary of Law. 6th Ed. New York: Oxrord University Press, 2006.
Schubert, Frank, A. Criminal Law, the Basis. Los Angeles: Roxbury Publishing, Co, 2004.
Smit, J.C, B. Hogan. Criminal Law. 6th ed. Lindin, Edinburgh: Butterworths, 1988.
Turner, J.W.C. The Modern Approach to Criminal Law. London: University of Cambridge, 1948.
Westen, Peter. “Impossibility Attempts.” Ohaio State Journal of Criminal Law University of Michigan 5 (2008): 1-15.
Wilson, William. Criminal Law: Doctrine and Theory. London: Longman, 1998.
پژوهشهای حقوقی
دوره 18، شماره 39
آبان 1398
صفحه 197-216

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار