بررسی تحلیلی برخی از جنبه‌‌های حقوقی برات از دریچه لایحه نوین تجارت

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه الهیات دانشگاه گنبد کاووس، ایران

2 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، بوشهر، ایران

3 کارشناس‌ارشد حقوق خصوصی از دانشگاه مازندران، ایران

چکیده

در نگارش لایحه، کوشش شده است که با بهره‌‌گیری از مقررات فراگیری همچون کنوانسیون‌‌های ژنو و آنسیترال درباره برات و سفته، کاستی‌‌های موجود در قانون تجارت زدوده شود؛ از این رو، ارائه تعریفی از برات و پرداختن آشکار به برخی از ویژگی‌‌های برات به عنوان سند تجاری همچون اصل استقلال امضاءها و نیز تصریح به امکان کامل نمودن برات ناقص و امکان گرو گذاشتن برات و پشت‌‌نویسی به عنوان وثیقه و نیز به دست دادن راهکار آشکاری پیرامون شناسایی ماهیّت ‌‌حقوقی امضای صرف بر برات از برجسته‌‌ترین ویژگی‌‌های این لایحه به شمار می‌‌آید. به گونه کوتاه باید گفت که از مقررات این لایحه نمی‌‌توان به حکم روشنی درباره ماهیّت برات دست ‌‌یافت اگرچه تحلیل آن به عنوان عمل حقوقی معیّن، برتر جلوه می‌‌نماید. چنانچه بخواهیم تفسیر لفظی از واژگان لایحه به کار بندیم، برات‌‌کش و برات‌‌گیر نمی‌‌توانند یک نفر باشند. همچنین پیرامون تکمیل برات ناقص باید دانست که عمل تکمیل، برات را از هنگام صدور معتبر نموده اگرچه پیش از تکمیل، امکان پشت‌‌نویسی آن وجود ندارد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Fundamental Survey on Some Aspects of Bill of Exchange Based on Regulations of the New Commercial by-Law

نویسندگان [English]

  • Hamid Miri 1
  • Sirous Shahriari 2
  • Mostafa Abedinpour 3
1 Assistance Professor of University of Gonbad Qavous, Iran
2 Instructor of Azad University of Boushehr, Boushehr, Iran
3 Master of Sicences in Private Law, University of Mazandaran, Iran
چکیده [English]

In order to eliminate defaults of the current commercial code has been tried to codify the new commercial by-law based on general rules and regulations such as Geneva and Uncritical instruments on bill of exchange and promissory note. Thus, we are able to count some the most important features of this bylaw; the definition of bill of exchange, stipulation to some fundamental feature of bill of exchange as a commercial instrument including independence of signatures principle, possibility of completing incomplete instrument, possibility of mortgaging and endorsement to pledge and presenting an explicit solution for recognizing the legal nature of putting signature act on bill. Notwithstanding, there are some denunciations; absent of considering legal nature of bill of exchange and some important definitions such as signature definition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legal Nature
  • Inchoate Instrument
  • Acceptance by the Third Party
  • endorsement
  • Guaranty
الف) منابع فارسی
ادارة انتشار رویة قضایی، آرای دادگاه‌‌های تجدیدنظر استان تهران (حقوقی). چاپ یکم. تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوّه‌ قضائیه، 1393
اسکینی، ربیعا. حقوق تجارت(برات، سفته، قبض انبار، اسناد در وجه حامل و چک). چاپ نهم. تهران: سمت، 1384.
اصغری آق‌‌مشهدی، فخرالدّین، حمید میری. «رهن اسکناس». نامة مفید 73 (1388): 124-105.
افتخاری، جواد. حقوق تجارت سه: نظری و کاربردی، اسناد تجاری، بانکی، خزانه، اوراق قرضه و اسناد حمل و نقل. چاپ نخست. تهران: انتشارات کیا، 1380.
بهرامی، بهرام. حقوق تجارت کاربردی. چاپ یکم. تهران: نگاه بینه ـ بهنامی، 1382.
حسنی، حسن. حقوق تجارت. چاپ نخست. تهران: نشر میزان، 1378.
خزایی، حسین. حقوق تجارت (اسناد تجاری). چاپ نخست. تهران: مؤسسة نشر قانون، 1385.
رسایی‌‌نیا، ناصر. کلیّات حقوق بازرگانی (تجارت). چاپ دوم. تهران: ویستار، 1374.
زارعی، رضا، حمید میری. «بازخوانی ویژگی‌های اختصاصی شرکت سهامی از دریچة لایحه جدید قانون تجارت». حقوق خصوصی دورة هفتم 17 (1389)، 193-165.
ستوده‌‌ی تهرانی، حسن. حقوق تجارت: اسناد تجاری. جلد سوم. چاپ یازدهم. تهران: نشر دادگستر، 1386.
سکوتی، رضا. «جایگاه امضاء در اسناد تجاری و آثار آن با نگرشی در لایحة قانون جدید تجارت» در مجموعه مقالات همایش ملی نقد و بررسی لایحة جدید قانون تجارت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، 1391: 176-135.
شیروی، عبدالحسین، حمید میری. «بررسی تطبیقی انتقال الکترونیکی اسناد تجاری (برات، سفته و چک)»، مجلة اندیشه‌‌های حقوقی 13 (1387): 30-5.
صقری، محمّد. حقوق بازرگانی: اسناد. جلد نخست. چاپ یکم. تهران: شرکت سهامی انتشار، 1380.
عبادی، محمّدعلی. حقوق تجارت. چاپ هفتم. تهران: گنج‌‌دانش، 1370.
عرفانی، محمود. حقوق تجارت. جلد سوم. چاپ دوم. تهران: میزان، 1385.
فخّاری، امیرحسین. جزوة حقوق تجارت سه. دانشکدة حقوق دانشگاه شهید بهشتی، بی‌تا.
فخّاری، امیرحسین. حقوق تجارت، اندیشه‌‌های حقوقی 3. چاپ دوم، تهران: مجد، 1389.
کاتبی، حسین‌‌قلی. حقوق تجارت. تهران: پیام، 1354.
کاتوزیان، ناصر. اثبات و دلیل اثبات. جلد یکم. چاپ چهارم. تهران: میزان، 1385.
کاتوزیان، ناصر. عقود معیّن. جلد چهارم. چاپ پنجم. تهران: شرکت سهامی انتشار، 1385.
کاویانی، کوروش. حقوق اسناد تجاری. چاپ نخست. تهران: میزان، 1383.
محقّق‌داماد، مصطفی. «تحلیل مادة 454 قانون مدنی». مجلة حقوقی دادگستر 9 (1372): 54-45.
محقّق‌‌داماد، مصطفی. قواعد فقه (بخش مدنی 2). چاپ ششم. تهران: سمت، 1384.
محقّق‌داماد، مصطفی. نظریّة عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. قم: مرکز نشر علوم اسلامی، 1388.
محمّدی، سام، حمید میری. «بررسی تطبیقی ارائة ادلّه الکترونیک در دادگاه؛ اشکال و اعتبار آن». نامة مفید 76 (1388): 173-151.
مسعودی تفرشی، بابک. «وکالت ظاهری در حقوق اروپا و تجارت بین‌‌الملل». مجلة کانون‌‌ وکلا 200 و 201 (1378): 142-134.
میری، حمید، مصطفی عابدین‌‌پور. «بررسی مقرّرات برات از دریچة لایحة نوین تجارت» در مجموعه مقالات همایش ملّی نقد و بررسی لایحة جدید قانون تجارت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، 1391: 314-283.
ب) منابع انگلیسی
Borrie, Sir Gordon. Commercial Law. England: Butterworth, 1998.
Bradgate, R., F.White. Commercial Law. Oxford University Press, 2011.
Hamblin, Clive. Introduction to Commercial Law. England: Sweet & Mexwell, 1982.
Howe, Martin. “Electronic Evidence: Can the Lawyers Keep Up?.” Paper Presented on Admissibility and the E-Signatures Directive, Chancery Bar Association Seminar, 2005.10.11.
Keenan, Denis. J. Smith & Keenan's Advanced Business Law. London: Longman, 2000.
MacIntyre, Ewan. Business Law. London: Pearson Longman, 2010.
Megrah, Maurice, F. R. Ryder. Byles on Bills of Exchange: The Law of Bills of Exchange, Promissory Notes, Bank Notes and Cheques. 23rd Ed. London: Sweet & Maxwell, 1972.
Rowland, Diane, Elizabeth MacDonad.2nd Ed. Information Technology Law, England: Cavendish Publishing Limited, 2000.
UNCITRAL. “Explanatory Note by the UNCITRAL Secretariat on the United Nations Convention on International Bills of Exchange and International Promissory Notes”. Last Visited 2017.
<http://www.uncitral.org/pdf/english/texts/payments/billsnotes/Bills_of_Exchange_expl_Note. pdf>.